οι οποίες έφτασαν κοντά σε συμφωνία τον Αύγουστο πριν εκτροχιαστεί από την εισβολή της Ουκρανίας στο Κουρσκ, δήλωσαν άτομα, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται ανώτεροι Ουκρανοί αξιωματούχοι.
«Υπάρχουν πολύ πρώιμες συνομιλίες για την πιθανή επανεκκίνηση κάποιου πράγματος», δήλωσε διπλωμάτης που έχει ενημερωθεί για τις διαπραγματεύσεις. «Υπάρχουν τώρα συνομιλίες σχετικά με τις ενεργειακές εγκαταστάσεις».
Μια συμφωνία θα σηματοδοτούσε τη σημαντικότερη αποκλιμάκωση του πολέμου από τότε που ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν διέταξε την πλήρους κλίμακας εισβολή στην Ουκρανία στις αρχές του 2022.
Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι δήλωσε αυτόν τον μήνα ότι μια συμφωνία για την προστασία των ενεργειακών εγκαταστάσεων θα μπορούσε να σηματοδοτήσει τη ρωσική προθυμία να συμμετάσχει σε ευρύτερες ειρηνευτικές συνομιλίες.
Η Μόσχα και το Κίεβο έχουν ήδη μειώσει τη συχνότητα των επιθέσεων στις ενεργειακές υποδομές της άλλης τις τελευταίες εβδομάδες στο πλαίσιο μιας συμφωνίας στην οποία κατέληξαν οι μυστικές υπηρεσίες τους, σύμφωνα με ανώτερο Ουκρανό αξιωματούχο.
Καθώς πλησιάζει ο χειμώνας, η Ουκρανία αντιμετωπίζει σοβαρές προκλήσεις λόγω των εκτεταμένων ρωσικών πυραυλικών επιθέσεων που έχουν καταστρέψει σχεδόν το ήμισυ της ικανότητας παραγωγής ενέργειας.
Το έθνος βασίζεται πλέον σε μεγάλο βαθμό στις πυρηνικές εγκαταστάσεις της και στις εισαγωγές ενέργειας από τους Ευρωπαίους εταίρους.
Τόσο το Κίεβο όσο και η Μόσχα έχουν προηγουμένως αποδεχτεί ότι η διακοπή των επιθέσεων στο δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας της Ουκρανίας και στην ικανότητα διύλισης πετρελαίου της Ρωσίας ήταν προς το αμοιβαίο συμφέρον τους.
Όμως ο Πούτιν είναι απίθανο να συμφωνήσει σε μια συμφωνία έως ότου οι ρωσικές δυνάμεις εκδιώξουν τα ουκρανικά στρατεύματα από την περιοχή του Κουρσκ, όπου εξακολουθούν να ελέγχουν περίπου 600 τετραγωνικά χιλιόμετρα εδάφους, σύμφωνα με έναν πρώην ανώτερο αξιωματούχο του Κρεμλίνου που ενημερώθηκε για τις συνομιλίες.
«Όσο οι [Ουκρανοί] καταπατούν τη γη στο Κουρσκ, ο Πούτιν θα χτυπήσει την ενεργειακή υποδομή του Ζελένσκι», δήλωσε το άτομο.
Ωστόσο, η Ουκρανία σχεδιάζει να συνεχίσει να χτυπά στόχους, συμπεριλαμβανομένων διυλιστηρίων πετρελαίου, για να πιέσει τη Ρωσία στις συνομιλίες, σύμφωνα με τον ανώτερο Ουκρανό αξιωματούχο.
Πέραν των δυνατοτήτων επίθεσης μεγάλου βεληνεκούς του Κιέβου, που του έχουν επιτρέψει να πλήξει ενεργειακούς στόχους και στρατιωτικές εγκαταστάσεις στο εσωτερικό της Ρωσίας, «δεν έχουμε πολλά μέσα πίεσης για να [αναγκάσουμε τους Ρώσους] να διαπραγματευτούν», πρόσθεσε.
Η εισβολή στο Κουρσκ οδήγησε τη Μόσχα να αποχωρήσει από έναν προηγούμενο γύρο συνομιλιών τον Αύγουστο, ακριβώς όταν οι αξιωματούχοι άρχισαν να σχεδιάζουν μια προσωπική συνάντηση στη Ντόχα.
Το Κατάρ είχε αρχίσει να μεσολαβεί σε αυτές τις διαπραγματεύσεις τον Ιούνιο, αφού ο Ζελένσκι πραγματοποίησε μια ειρηνευτική σύνοδο κορυφής στην Ελβετία - στην οποία η Ρωσία δεν είχε προσκληθεί.
Ο Ντμίτρι Πεσκόφ, εκπρόσωπος του Πούτιν, αρνήθηκε να σχολιάσει. Το γραφείο του Zelenskyy δεν απάντησε αμέσως σε αιτήματα για σχολιασμό.
Άλλες προσπάθειες για τη μεσολάβηση μιας συμφωνίας έχουν επίσης ναυαγήσει στο παρελθόν. Τέσσερις Ουκρανοί αξιωματούχοι δήλωσαν στους Financial Times ότι το Κίεβο και η Μόσχα είχαν καταλήξει σε μια «σιωπηρή συμφωνία» το περασμένο φθινόπωρο να μην πλήξουν η μία τις ενεργειακές εγκαταστάσεις της άλλης.
Ως αποτέλεσμα, η Ρωσία εκείνον τον χειμώνα απέφυγε να πραγματοποιήσει το είδος των επιθέσεων μεγάλης κλίμακας που είχε πραγματοποιήσει στις υποδομές ενέργειας της Ουκρανίας το 2022-23, σύμφωνα με δύο Ουκρανούς αξιωματούχους και ένα άτομο στην Ουάσινγκτον με γνώση της κατάστασης.
Η συμφωνία αυτή είχε ως στόχο να ανοίξει το δρόμο προς μια επίσημη συμφωνία, είπαν οι άνθρωποι αυτοί.
Ωστόσο, το Κίεβο ξανάρχισε τις επιθέσεις με μη επανδρωμένα αεροσκάφη σε πετρελαϊκές εγκαταστάσεις της Ρωσίας τον Φεβρουάριο και τον Μάρτιο του τρέχοντος έτους, καθώς επεδίωκε να αυξήσει την πίεση στη Μόσχα μετά την αποτυχημένη αντεπίθεσή του το 2023.
Παρά την προειδοποίηση του Λευκού Οίκου να σταματήσουν οι επιδρομές, το Κίεβο συνέχισε και η Μόσχα θεώρησε ότι η σιωπηρή συμφωνία παραβιάστηκε, δήλωσαν άνθρωποι που γνωρίζουν την κατάσταση.
Στη συνέχεια, η Ρωσία κλιμάκωσε, εξαπολύοντας καταιγισμούς πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς με στόχο σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής σε όλη την Ουκρανία, συμπεριλαμβανομένου του θερμοηλεκτρικού σταθμού Trypilska 40 χιλιόμετρα από το Κίεβο, ο οποίος καταστράφηκε ολοσχερώς.
Στο πλαίσιο της ουκρανικής εκστρατείας, τουλάχιστον εννέα από τα 32 μεγάλα διυλιστήρια της Ρωσίας έχουν πληγεί από τις αρχές του 2024.
Ο Sergey Vakulenko του Carnegie Russia Eurasia Center δήλωσε ότι στο αποκορύφωμα των επιθέσεων τον Μάιο, είχε επηρεαστεί το 17% της διυλιστικής ικανότητας της Ρωσίας, αλλά ότι το μεγαλύτερο μέρος από αυτό έχει έκτοτε επισκευαστεί.
Η Ρωσία εξάγει επίσης μια σχετικά μικρή ποσότητα διυλισμένων προϊόντων πετρελαίου και η ικανότητα διύλισης της χώρας είναι υπερδιπλάσια της κατανάλωσης καυσίμων.
Η αντίδραση της Ρωσίας στις επιθέσεις του Κιέβου βύθισε μεγάλο μέρος της Ουκρανίας σε προσωρινό σκοτάδι και έκοψε 9GW παραγωγικής ικανότητας ηλεκτρικής ενέργειας - το ήμισυ της ποσότητας που χρειαζόταν η Ουκρανία πέρυσι για να περάσει το χειμώνα. Το Κίεβο αποδείχθηκε ανίκανο να αποκαταστήσει πλήρως αυτές τις ζημιές.
Ο Πούτιν δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ότι η Ρωσία είναι διατεθειμένη να εξετάσει μόνο «οποιεσδήποτε παραλλαγές των ειρηνευτικών συμφωνιών με βάση την πραγματικότητα επί του εδάφους».
Έχει προηγουμένως απαιτήσει από την Ουκρανία να παραδώσει τον πλήρη έλεγχο τεσσάρων περιοχών του μετώπου, τις οποίες η Μόσχα κατέχει μόνο εν μέρει, καθώς και την πλήρη ανάκληση των δυτικών κυρώσεων. Η Ουκρανία θεωρεί ότι οι όροι αυτοί δεν μπορούν να αποτελέσουν προϋπόθεση για πιθανές ειρηνευτικές συνομιλίες.
Ο Πούτιν δήλωσε ότι η Τουρκία, η οποία βοήθησε στη διαμεσολάβηση σε μια αποτυχημένη προσπάθεια διαπραγμάτευσης για τον τερματισμό του πολέμου την άνοιξη του 2022, προσέφερε πρόσφατα νέες ειρηνευτικές προτάσεις τις οποίες η Ουκρανία απέρριψε αμέσως. «Είναι σαφές ότι δεν είναι ακόμη έτοιμοι. Η μπάλα είναι στο γήπεδό τους», δήλωσε ο Ρώσος πρόεδρος.