Οι τιμές ηλεκτρικής ενέργειας στην ΕΕ αναμένεται να παραμείνουν σε πιο σταθερό επίπεδο και να είναι πιο ανεξάρτητες από το ασταθές κόστος εισαγωγής ορυκτών καυσίμων σε περίπτωση περαιτέρω κλιμάκωσης του πολέμου στην Μέση Ανατολή, δηλώνει στη συνέντευξή της στα «ΝΕΑ» η επίτροπος Ενέργειας Κάντρι Σίμσον. Η ευρωπαία αξιωματούχος αναγνωρίζει το πρόβλημα των υψηλών τιμών ενέργειας στην Ελλάδα, ενώ μιλά για τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Ευρώπη.
Υπάρχουν ανησυχίες ότι ο πόλεμος στην Μέση Ανατολή θα πυροδοτήσει αυξήσεις στις τιμές ενέργειας. Τι μπορεί να γίνει για να περιοριστεί η επίδραση στην Ευρώπη;
Η ΕΕ βρίσκεται σε πολύ καλύτερη θέση και είναι καλύτερα εξοπλισμένη για να αντιμετωπίσει τη στενότητα της αγοράς και πιθανές αυξήσεις των τιμών. Τα έκτακτα μέτρα και οι μακροπρόθεσμες μεταρρυθμίσεις έχουν αντιμετωπίσει σειρά θεμελιωδών ζητημάτων και το αποτέλεσμα είναι ότι οι αγορές είναι πολύ πιο σταθερές τους τελευταίους μήνες. Η πρόσφατη μεταρρύθμιση στον σχεδιασμό της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας μειώνει τον κίνδυνο υψηλών και ασταθών τιμών στην Ευρώπη. Οι τιμές ηλεκτρικής ενέργειας αναμένεται να παραμείνουν σε πιο σταθερό επίπεδο και να είναι πιο ανεξάρτητες από το ασταθές κόστος εισαγωγής ορυκτών καυσίμων. Ταυτόχρονα, παραμένουμε προσεκτικοί σε οποιαδήποτε εξέλιξη της αγοράς. Η μείωση των τιμών της ενέργειας ήταν στην κορυφή της ατζέντας μας τα τελευταία χρόνια και θα συνεχιστεί με τη Συμφωνία Καθαρής Βιομηχανίας που ανακοίνωσε η πρόεδρος Φον ντερ Λάιεν για τις πρώτες 100 ημέρες της νέας Επιτροπής.
Γνωρίζετε το θέμα των υψηλών διαφορών στις τιμές ενέργειας στη Νοτιοανατολική Ευρώπη έναντι της υπόλοιπης Ευρώπης. Αναφέρθηκαν σε επιστολή του έλληνα Πρωθυπουργού προς την πρόεδρο της Επιτροπής και σε επιστολή των υπουργών Ενέργειας Ελλάδας, Ρουμανίας, Βουλγαρίας προς εσάς. Ποιοι είναι οι λόγοι και με ποια μέτρα θα αντιμετωπιστεί το πρόβλημα;
Η Επιτροπή ανέλυσε λεπτομερώς την κατάσταση για να αποκτήσει πλήρη εικόνα των αιτιών και να βρει τις καταλληλότερες λύσεις. Τις τελευταίες εβδομάδες φαίνονται σημάδια βελτίωσης με χαμηλότερα επίπεδα τιμών και μείωση των απογευματινών αιχμών.
Η αστάθεια τιμών μπορεί να οφείλεται σε πολλούς παράγοντες, όπως μεταβαλλόμενες καιρικές συνθήκες σε συνδυασμό με χαμηλή παραγωγή μεταβλητής παραγωγής ανανεώσιμων πηγών ενέργειας σε συγκεκριμένες ώρες, έλλειψη ευέλικτης παραγωγής και κατανάλωσης, περιορισμένη διασυνοριακή χωρητικότητα που διατίθεται από τους Διαχειριστές Συστημάτων Μεταφοράς, καθώς και περιορισμένη ικανότητα διασύνδεσης της περιοχής με την υπόλοιπη Ευρώπη.
Ο ρόλος των διασυνδέσεων και των διασυνοριακών ροών είναι ζωτικής σημασίας για τον περιορισμό τυχόν αιχμών τιμών. Η Επιτροπή προωθεί περισσότερη διασύνδεση μέσω του διευρωπαϊκού δικτύου και της εξαμηνιαίας διαδικασίας κατάρτισης καταλόγου έργων κοινού και αμοιβαίου ενδιαφέροντος. Πρόσφατα ξεκίνησε η διαδικασία επιλογής των επόμενων έργων στο πλαίσιο του ΔΕΔ-Ε, μια ευκαιρία για έργα καλύτερης ένταξης της Νοτιοανατολικής Ευρώπης στην εσωτερική αγορά ενέργειας. Θα χρειαστούν επενδύσεις σε ευέλικτες λύσεις σε μη ορυκτά και ο νέος σχεδιασμός της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας θέτει συγκεκριμένα εργαλεία για την παροχή κινήτρων.
Η Ελλάδα ετοίμασε νέο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα ύψους 436 δισ. ευρώ. Ποιες προκλήσεις βλέπετε;
Η Ελλάδα δεν έχει υποβάλει ακόμη το τελικό επικαιροποιημένο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα και προτρέπω την κυβέρνηση να το κάνει το συντομότερο δυνατό. Στις συστάσεις μας προς την Ελλάδα αναγνωρίσαμε τα καλά σχέδια για την ενεργειακή απόδοση, την ενεργειακή ασφάλεια, τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και τις διασυνδέσεις.
Ωστόσο, πρέπει να γίνουν περισσότερα για τις κλιματικές ευπάθειες και κινδύνους, τη σταδιακή κατάργηση των επιδοτήσεων ορυκτών καυσίμων καθώς και τη διασφάλιση ότι η μετάβαση στην καθαρή ενέργεια είναι κοινωνικά δίκαιη. Οσον αφορά το ποσό που αναφέρετε, πρέπει να το δούμε ως επένδυση στη μετάβαση, στα ενεργειακά μας συστήματα και στον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής.
Ο Ντράγκι συνδέει το πρόβλημα ανταγωνιστικότητας της Ευρώπης με το υψηλό ενεργειακό κόστος και προτείνει αναθεώρηση της ευρωπαϊκής αγοράς ενέργειας. Εχουν γίνει βήματα προς την κατεύθυνση αυτή;
Ο Ντράγκι στην έκθεσή του υποστηρίζει την αποσύνδεση για την αντιμετώπιση των υψηλότερων τιμών της ενέργειας. Η μεταρρύθμιση του σχεδιασμού της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας εισάγει εργαλεία για την επίτευξη της αποσύνδεσης.
Στοχεύει στην επιτάχυνση της ανάπτυξης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, διασφαλίζοντας σταθερά έσοδα για τους παραγωγούς μέσω μακροπρόθεσμων συμβάσεων, όπως συμφωνίες αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και τα λεγόμενα αμφίδρομα συμβόλαια για τη διαφορά.
Η πληρωμή που προκύπτει από τις συμβάσεις για τη διαφορά όταν οι τιμές της αγοράς γίνονται υψηλές θα χρησιμοποιείται από τα κράτη-μέλη για να μειώσουν άμεσα τους λογαριασμούς όλων των πελατών ηλεκτρικής ενέργειας.
Η μεταρρύθμιση διασφαλίζει ότι οι πολίτες έχουν δικαίωμα να επιλέγουν συμβάσεις σταθερής τιμής ορισμένου χρόνου, μειώνοντας την έκθεσή τους σε αυξήσεις τιμών. Επιπλέον, τα ηλεκτρικά δίκτυα θα πρέπει να παραμείνουν προτεραιότητα για τη μετάβαση στην καθαρή ενέργεια. Στο πλαίσιο αυτό παρουσίασα το σχέδιο δράσης Grid.
Η ολοκλήρωση του δικτύου υποδομής είναι το επόμενο βήμα για τη μεγιστοποίηση των πλεονεκτημάτων προσιτής και καθαρής ενέργειας. Στις πολιτικές κατευθυντήριες γραμμές η πρόεδρος της Κομισιόν επανέλαβε ότι η νέα Επιτροπή θα συνεχίσει το έργο της για τη μείωση των τιμών ενέργειας απομακρυνόμενη περισσότερο από τα ορυκτά καύσιμα, ενισχύοντας τις κοινές προμήθειες για καύσιμα και αναπτύσσοντας την απαιτούμενη διακυβέρνηση.
Η θητεία σας ως επιτρόπου Ενέργειας φτάνει στο τέλος. Ποιος ο απολογισμός σας;
Τα δραματικά γεγονότα κατά τη διάρκεια αυτής της θητείας μάς έκαναν όλους να προχωρήσουμε πολύ πέρα από την αρχική ενημέρωση που έλαβα πριν από πέντε χρόνια. Εχουμε δει έναν βαθύ μετασχηματισμό του ενεργειακού τοπίου της Ευρώπης. Επιταχύναμε την ενεργειακή μετάβαση και μεταρρυθμίσαμε τις ενεργειακές μας αγορές σε χρόνο-ρεκόρ.
Μειώσαμε γρήγορα τις εισαγωγές ρωσικών ορυκτών καυσίμων και υποστηρίξαμε την Ουκρανία ενόψει των επιθέσεων στα ενεργειακά της συστήματα. Σήμερα υπάρχουν νέες κοινές πολιτικές που συμβάλλουν στην καλύτερη ολοκλήρωση της αγοράς. Είναι βήματα προς μια γνήσια ενεργειακή ένωση. Ο δρόμος μπροστά δεν θα είναι χωρίς προκλήσεις.
Υπάρχει κίνδυνος οπισθοδρόμησης στην ατζέντα του REPowerEU, ιδίως όσον αφορά τους αυξημένους όγκους ρωσικού φυσικού αερίου προς την ΕΕ τους τελευταίους μήνες. Από το 2022 μειώνουμε κάθε χρόνο τις εισαγωγές. Δεν πρέπει να αφήσουμε το 2024 να σπάσει την τάση. Πρέπει να παραμείνουμε σε επαγρύπνηση ώστε αυτό να μη γίνει διαρθρωτική τάση. Η ολοκλήρωση του REPowerEU θα έδινε μια σταθερή βάση για την επόμενη Επιτροπή να οδηγήσει την Ευρώπη στο 2030 και να ολοκληρώσει την ενεργειακή ένωση.
(από την εφημερίδα "ΤΑ ΝΕΑ")