ξεπηδούν, εκτός της εμβέλειας των εμπορικών προστατευτικών μέτρων της Ουάσινγκτον. Η σχεδιαζόμενη δυναμικότητά τους είναι αρκετή για να προμηθεύσει περίπου τα μισά πάνελ που εγκαταστάθηκαν στις ΗΠΑ πέρυσι, σύμφωνα με τα στοιχεία του Reuters.
Οι κινεζικές εταιρείες ηλιακής ενέργειας έχουν επανειλημμένα συρρικνώσει την παραγωγή σε υφιστάμενους κόμβους, ενώ παράλληλα έχουν κατασκευάσει νέα εργοστάσια σε άλλες χώρες, επιτρέποντάς τους να παρακάμπτουν τους δασμούς και να κυριαρχούν στις ΗΠΑ και στις παγκόσμιες αγορές παρά τα διαδοχικά κύματα των αμερικανικών δασμών σε διάστημα μεγαλύτερο της δεκαετίας που αποσκοπούν στον περιορισμό τους.
Ενώ οι κινεζικές εταιρείες μεταφέρουν την κατασκευή ηλιακών συστημάτων εδώ και χρόνια, το εύρος της μετατόπισης στην Ινδονησία και το Λάος σε αυτή την τελευταία φάση δεν έχει αναφερθεί προηγουμένως. Περισσότεροι από δώδεκα άνθρωποι σε πέντε χώρες, μεταξύ των οποίων εργαζόμενοι σε κινεζικά εργοστάσια, αξιωματούχοι σε μη κινεζικές εταιρείες ηλιακής ενέργειας και δικηγόροι, πήραν συνεντεύξεις για το άρθρο αυτό.
«Πρόκειται για ένα τεράστιο παιχνίδι γάτας και ποντικιού», δήλωσε ο William A. Reinsch, πρώην εμπορικός αξιωματούχος στην κυβέρνηση Κλίντον και ανώτερος σύμβουλος στο Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών.
«Δεν είναι τόσο δύσκολο να κινηθεί. Στήνεις και παίζεις το παιχνίδι ξανά. Ο σχεδιασμός των κανόνων είναι τέτοιος που οι ΗΠΑ συνήθως βρίσκονται ένα βήμα πίσω».
Η Κίνα αντιπροσωπεύει περίπου το 80% των παγκόσμιων αποστολών ηλιακής ενέργειας, ενώ οι εξαγωγικοί κόμβοι της αλλού στην Ασία αποτελούν το μεγαλύτερο μέρος του υπολοίπου, σύμφωνα με την SPV Market Research. Αυτή είναι μια έντονη αντίθεση σε σχέση με δύο δεκαετίες πριν, όταν οι ΗΠΑ ήταν παγκόσμιος ηγέτης στον κλάδο.
Οι εισαγωγές ηλιακών προμηθειών της Αμερικής, εν τω μεταξύ, έχουν τριπλασιαστεί από τότε που η Ουάσινγκτον άρχισε να επιβάλλει τους δασμούς της το 2012, φτάνοντας το ρεκόρ των 15 δισεκατομμυρίων δολαρίων πέρυσι, σύμφωνα με ομοσπονδιακά στοιχεία. Ενώ σχεδόν καμία δεν προήλθε απευθείας από την Κίνα το 2023, περίπου το 80% προήλθε από το Βιετνάμ, την Ταϊλάνδη, τη Μαλαισία και την Καμπότζη - όπου βρίσκονται εργοστάσια που ανήκουν σε κινεζικές εταιρείες.
Η Ουάσιγκτον επέβαλε δασμούς στις εξαγωγές ηλιακής ενέργειας από αυτά τα τέσσερα κράτη της Νοτιοανατολικής Ασίας πέρυσι και τους επέκτεινε τον Οκτώβριο μετά από καταγγελίες κατασκευαστών στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Τους τελευταίους 18 μήνες, τουλάχιστον τέσσερα κινεζικά έργα ή έργα που συνδέονται με την Κίνα άρχισαν να λειτουργούν στην Ινδονησία και το Λάος και άλλα δύο έχουν ανακοινωθεί. Συνολικά, τα έργα αυτά ανέρχονται σε 22,9 γιγαβάτ (GW) σε δυναμικότητα ηλιακών κυττάρων ή πάνελ.
Μεγάλο μέρος αυτής της παραγωγής θα πωληθεί στις Ηνωμένες Πολιτείες, τη δεύτερη μεγαλύτερη αγορά ηλιακής ενέργειας παγκοσμίως μετά την Κίνα και μία από τις πιο προσοδοφόρες. Οι τιμές στις ΗΠΑ ήταν κατά μέσο όρο 40% υψηλότερες από εκείνες στην Κίνα τα τελευταία τέσσερα χρόνια, σύμφωνα με στοιχεία της PVinsights.
Οι αμερικανοί παραγωγοί ηλιακής ενέργειας έχουν επανειλημμένα δηλώσει σε εμπορικές καταγγελίες που έχουν καταθέσει στην κυβέρνηση των ΗΠΑ ότι δεν μπορούν να ανταγωνιστούν τα φθηνά κινεζικά προϊόντα, τα οποία, όπως λένε, υποστηρίζονται αθέμιτα από τις επιδοτήσεις της κινεζικής κυβέρνησης και των ασιατικών χωρών από τις οποίες εξάγουν.
Οι κινεζικές εταιρείες ηλιακής ενέργειας έχουν αντιτείνει ότι η γνώση της τεχνολογίας που κατέχουν τις καθιστά πιο ανταγωνιστικές ως προς την τιμή.
Οι δασμοί αποτελούν βασικό θέμα των αμερικανικών εκλογών, με τον Ρεπουμπλικανό πρώην πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ να προτείνει εισφορές σε όλες τις αμερικανικές εισαγωγές για την τόνωση της αμερικανικής παραγωγής, συμπεριλαμβανομένου ενός συντελεστή 60% σε κάθε αγαθό από την Κίνα. Η αντίπαλός του, η αντιπρόεδρος των Δημοκρατικών Καμάλα Χάρις έχει πει ότι το σχέδιο του Τραμπ θα αυξήσει το κόστος για τους Αμερικανούς καταναλωτές.
Οι νομοθέτες και στις δύο πλευρές του διαδρόμου, ωστόσο, έχουν δείξει υποστήριξη για αυστηρότερους δασμούς στις αποστολές ηλιακής ενέργειας της Κίνας για την καλλιέργεια μιας εγχώριας αλυσίδας εφοδιασμού.
«Προχωρώντας προς τα εμπρός, το αμερικανικό κοινό θα πρέπει να απαιτήσει πολύ αυστηρότερη επιβολή των δασμών, ιδίως όσον αφορά τη χρήση (από την Κίνα) τρίτων χωρών για την παραβίαση της εμπορικής νομοθεσίας των ΗΠΑ», δήλωσε στο Reuters ο Ρεπουμπλικανός βουλευτής John Moolenaar, πρόεδρος της Επιτροπής Επιλογής της Βουλής των Αντιπροσώπων για την Κίνα.
Το υπουργείο Εμπορίου των ΗΠΑ, ο Λευκός Οίκος και το υπουργείο Εμπορίου της Κίνας δεν απάντησαν σε αιτήματα του Reuters για σχολιασμό.
Στο Βιετνάμ
Ο πιο άμεσος ορατός αντίκτυπος των τελευταίων αμερικανικών δασμών, οι οποίοι έχουν ανεβάσει τους συνολικούς δασμούς σε πάνω από 300% για ορισμένους παραγωγούς, ήταν στον τομέα της ηλιακής ενέργειας του Βιετνάμ.
Τον Αύγουστο, το Reuters επισκέφθηκε βιομηχανικά πάρκα στο βόρειο Βιετνάμ που ανήκουν σε κινεζικών συμφερόντων εταιρείες, συμπεριλαμβανομένων των Longi και Trina Solar, και μίλησε με εργαζόμενους.
Στην επαρχία Bac Giang, εκατοντάδες εργαζόμενοι σε ένα μεγάλο εργοστασιακό συγκρότημα που ανήκει στη μονάδα Vinasolar της Longi Green Energy Technology έχασαν τη δουλειά τους φέτος, δήλωσαν δύο εργαζόμενοι με γνώση του θέματος.
Η εταιρεία χρησιμοποιούσε μόνο μία από τις εννέα γραμμές παραγωγής στο βιομηχανικό πάρκο, δήλωσε ένας από αυτούς.
Στην Ταϊλάνδη Νγκουγιέν, μια άλλη επαρχία, η Trina Solar έχει αδρανοποιήσει ένα από τα δύο εργοστάσιά της που κατασκευάζουν ηλιακές κυψέλες και πάνελ, δήλωσαν δύο εργαζόμενοι εκεί.
Οι εργαζόμενοι και στις δύο εταιρείες αρνήθηκαν να κατονομαστούν λόγω της ευαισθησίας του θέματος.
Η Longi δεν ανταποκρίθηκε στα αιτήματα του Reuters για σχολιασμό. Τον Ιούνιο δήλωσε ότι ανέστειλε την παραγωγή σε εργοστάσιο ηλιακών κυττάρων στο Βιετνάμ, αλλά δεν έδωσε λεπτομέρειες. Η Trina αρνήθηκε να σχολιάσει. Είπε τον Ιούνιο ότι ορισμένες εγκαταστάσεις στο Βιετνάμ και την Ταϊλάνδη θα έκλειναν για συντήρηση χωρίς να δώσει διευκρινίσεις.
Ενώ τα στοιχεία για τις εισαγωγές ηλιακής ενέργειας από τις ΗΠΑ δείχνουν ότι οι αποστολές από το Βιετνάμ αυξήθηκαν σχεδόν κατά 74% μέχρι τον Αύγουστο, οι αναλυτές του κλάδου απέδωσαν το άλμα στην εμπροσθοβαρή προώθηση των εξαγωγών για να προλάβουν τους φετινούς δασμούς των ΗΠΑ.
Η κυβέρνηση του Βιετνάμ δεν απάντησε σε αιτήματα για σχόλια.
Νέες εξαγωγικές βάσεις και εργοστάσια στις ΗΠΑ!
Οι κινεζικές εταιρείες ηλιακής ενέργειας συρρέουν στην Ινδονησία παρακινούμενες από τους δασμούς στο Βιετνάμ, σύμφωνα με τον αξιωματούχο του ινδονησιακού υπουργείου βιομηχανίας Beny Adi Purwanto, ο οποίος ανέφερε ως παράδειγμα την Thornova Solar. Η Thornova αναφέρει στην ιστοσελίδα της ότι το εργοστάσιο της στην Ινδονησία έχει ετήσια δυναμικότητα κατασκευής 2,5 GW ηλιακών μονάδων και 2,5 GW ηλιακών κυψελών για την αγορά της Βόρειας Αμερικής.
Ένα νέο εργοστάσιο μονάδων και κυψελών 1 GW της Trina θα είναι πλήρως λειτουργικό μέχρι το τέλος του 2024 και θα επεκτείνει τη δυναμικότητα, σύμφωνα με τον Beny. Σημείωσε το εργοστάσιο ηλιακών μονάδων της China Lesso Group, το οποίο έχει παραγωγική ικανότητα 2,4 GW.
Η συνδεδεμένη με την Κίνα New East Solar ανακοίνωσε επίσης ένα εργοστάσιο πάνελ και κυψελών 3,5 GW στην Ινδονησία πέρυσι.
Οι κινεζικές εταιρείες δεν απάντησαν στα αιτήματα του Reuters για σχολιασμό.
Η στροφή προς την ινδονησιακή παραγωγή ήταν απότομη και ταχεία, σύμφωνα με έναν διευθυντή μιας αμερικανικής εταιρείας ηλιακής ενέργειας, ο οποίος ενημερώθηκε από τον κινέζο προμηθευτή της στην Ινδονησία ότι κατακλύζεται από μεγάλες παραγγελίες από μεγάλες κινεζικές εταιρείες που επιθυμούν να εξάγουν στις Ηνωμένες Πολιτείες.
«Η κλίμακα είναι εντελώς διαφορετική», δήλωσε ο διευθυντής που αρνήθηκε να κατονομαστεί.
Οι εξαγωγές ηλιακής ενέργειας από την Ινδονησία προς τις ΗΠΑ σχεδόν διπλασιάστηκαν σε 246 εκατομμύρια δολάρια μέχρι τον Αύγουστο του 2024, σύμφωνα με ομοσπονδιακά στοιχεία.
Οι εταιρείες ηλιακής ενέργειας που αναζητούν πιο πράσινα βοσκοτόπια στο Λάος περιλαμβάνουν την Imperial Star Solar. Η εταιρεία, η οποία έχει κινεζικές ρίζες, αλλά το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής της στην Καμπότζη, άνοιξε τον Μάρτιο ένα εργοστάσιο παραγωγής πλακιδίων στο Λάος που προβλέπεται να έχει τελικά δυναμικότητα 4 GW.
Η κίνηση αυτή, όπως ανέφερε τότε σε ανακοίνωσή της, τη βοήθησε να παρακάμψει τους αμερικανικούς δασμούς.
Η SolarSpace άνοιξε επίσης ένα εργοστάσιο ηλιακών κυττάρων 5 GW στο Λάος τον Σεπτέμβριο του 2023. Ο πρωταρχικός σκοπός της μεταφοράς της παραγωγικής ικανότητας στο Λάος δεν σχετιζόταν με τους δασμούς των ΗΠΑ, ανέφερε η εταιρεία σε δήλωσή της στο Reuters, αλλά δεν διευκρίνισε περαιτέρω.
Οι εξαγωγές ηλιακής ενέργειας από το Λάος προς τις ΗΠΑ ήταν ανύπαρκτες τους πρώτους οκτώ μήνες του περασμένου έτους, αλλά είχαν αξία περίπου 48 εκατ. δολαρίων μέχρι τον Αύγουστο του 2024.
Άλλοι πάνε πιο μακριά.
Η JinkoSolar δήλωσε τον Ιούλιο ότι είχε υπογράψει συμφωνία ύψους σχεδόν 1 δισ. δολαρίων με εταίρους στη Σαουδική Αραβία για την κατασκευή ενός νέου εργοστασίου ηλιακών κυψελών και μονάδων ισχύος 10 GW στο βασίλειο.
Η κατασκευή εργοστασίων κατασκευής ηλιακής ενέργειας στις ΗΠΑ από κινεζικές εταιρείες αυξάνεται επίσης, καθώς και αυτές επιδιώκουν να επωφεληθούν από τα αμερικανικά κίνητρα.
Οι κινεζικές εταιρείες θα έχουν τουλάχιστον 20 GW ετήσιας παραγωγικής ικανότητας ηλιακών πάνελ σε αμερικανικό έδαφος εντός του επόμενου έτους, αρκετά για να εξυπηρετήσουν περίπου τη μισή αμερικανική αγορά, σύμφωνα με ανάλυση του Reuters.