Οι περισσότεροι γνωστοί στις ΗΠΑ που συμβουλεύτηκα για το φαινόμενο Τραμπ αποδίδουν το χαμηλό πνευματικό και μορφωτικό επίπεδο των οπαδών του στην πτώση της δημόσιας δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Υπάρχουν απόφοιτοι αμερικανικών σχολείων που δυσκολεύονται να διαβάσουν.
Η άλλη εξήγηση είναι η πτώση της στάθμης του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος, το οποίο καλλιεργεί στους ψηφοφόρους του την εντύπωση ότι η χώρα τους κινδυνεύει από τους ακραίους αριστερούς του Δημοκρατικού Κόμματος και τους πάσης μορφής εγχρώμους. Ενας ακόμη λόγος είναι το πλειοψηφικό εκλογικό σύστημα και οι εκλέκτορες κάθε Πολιτείας με αριθμό ανάλογο με τον πληθυσμό τους. Ενα από τα παράδοξα του πλειοψηφικού είναι η εκάστοτε νίκη μειοψηφήσαντος υποψηφίου στη γενική καταμέτρηση. Με άλλα λόγια, είναι πιθανό να κερδίσει αυτός που συγκεντρώνει την πλειοψηφία των εκλεκτόρων σε Πολιτείες όπως η Αριζόνα, η Νεβάδα, το Ουισκόνσιν, η Πενσιλβάνια, το Μίσιγκαν, η Τζόρτζια και η Βόρεια Καρολίνα.
Ο γνωστός δημοσιογράφος και αναλυτής των πολιτικών εξελίξεων στις ΗΠΑ Τεντ Κόπελ προέβλεψε πρόσφατα την εκλογική νίκη του Τραμπ (τη οποία απεύχεται) και την αποδίδει στους πολιτικούς που καλλιεργούν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και προσφέρουν θέαμα στο κοινό. «Ηταν αντικείμενο χλευασμού στη Νέα Υόρκη, τον αποκαλούσαν κοροϊδευτικά “The Donald”. Δεν νομίζω ότι υπήρχε αναλυτής πριν από 20 χρόνια που θα μπορούσε να προβλέψει αυτό που έγινε» είπε ο Κόπελ.
Αν ο Τραμπ κερδίσει τις εκλογές, υποθηκεύει το αξίωμα του προέδρου μελλοντικά για τον υποψήφιο αντιπρόεδρο Τζ.Ντ. Βανς, αυτοδημιούργητο νέο που προέρχεται από το φτωχότερο τμήμα των ΗΠΑ, τα Απαλάχια Ορη. Ο πατέρας του ήταν άφαντος και η μητέρα του ναρκομανής, αλλά ο ίδιος σπούδασε στο Γέιλ με υποτροφία και κατάφερε να εκλεγεί γερουσιαστής στο Οχάιο. Αφού παρομοίασε κάποτε τον Τραμπ με τον Χίτλερ, έσπευσε στο κάλεσμά του να γίνει υποψήφιος αντιπρόεδρός του.
Ο αμερικανός οικονομολόγος, κάτοχος του βραβείου Νομπέλ, Τζόζεφ Στίγκλιτς έγραψε για την εμπορική πολιτική του προέδρου Τραμπ ότι «εκτός από την καταστροφική φορολογική νομοθεσία, η εμπορική πολιτική της κυβέρνησης Τραμπ κλονίζει τις αγορές και διαταράσσει τις αλυσίδες τροφοδοσίας (…) Είναι ασφαλές να θεωρήσουμε ότι ως αποτέλεσμα όλοι θα γίνουν φτωχότεροι». Ως πρόεδρος των ΗΠΑ υπήρξε διαβόητος για τη σύντομη θητεία των συνεργατών του, 25 παραιτήθηκαν ή απολύθηκαν κατά την προεδρία του.
Οι ομιλίες του Τραμπ περιέχουν πολλά ψέματα. Αποτελούνται από στοιχειώδεις προτάσεις που καταγγέλλουν συνήθως τους αντιπάλους του και συνοδεύονται από ανάλογη έκφραση εχθρότητας και θυμού. Η αντίπαλός του Κάμαλα Χάρις, αντίθετα, παρουσιάζει πάντοτε μια χαρούμενη όψη και ξεσπάει συχνά σε κακαριστά γέλια. Ο Τραμπ θεώρησε την ευθυμία αυτή ένδειξη τρέλας. Ομως στην τηλεοπτική μονομαχία τους η Κάμαλα τον κοίταζε διαρκώς με συμπόνια σαν να ήταν ο παππούς της που είχε χάσει τα μυαλά του – ο ίδιος απευθυνόταν στους δημοσιογράφους διευθυντές της συζήτησης και απέφευγε να κοιτάξει τη Χάρις.
Το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ αποτελείται από 9 δικαστές, διορισμένους ισόβια από τους εκάστοτε προέδρους των ΗΠΑ, απηχώντας συνήθως τις πολιτικές τους πεποιθήσεις. Η σημερινή σύνθεση περιέχει περισσότερους δικαστές που βρίσκονται πλησίον του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος. Το Δικαστήριο έχει αποδειχθεί προστάτης ή τουλάχιστον επιτήδειος ουδέτερος στις παρασπονδίες του Τραμπ, όταν με την ανυπόστατη κατηγορία της εκλογικής νοθείας το 2021 προέτρεψε έναν εξαγριωμένο όχλο να επιτεθεί στο Καπιτώλιο.
Πέρα από την εχθρότητα του Τραμπ προς την Ευρώπη και το ΝΑΤΟ, σαν κρίκο επαφής ανάμεσα στις χώρες του δυτικού κόσμου, η προαναγγελία της εγκατάλειψης της Ουκρανίας και η προτίμησή του για τον ρώσο πρόεδρο Πούτιν καθιστούν τις εκλογές του Νοεμβρίου μεγάλης σημασίας για τις ευρωαμερικανικές σχέσεις.
*Ο Θάνος Βερέμης είναι ομότιμος καθηγητής στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
(από tanea.gr)