Κατά πολλούς, η αποτυχία του COP16 που ολοκληρώθηκε στις 2 Νοεμβρίου προοιωνίζει τις δυσκολίες που θα αντιμετωπίσουν οι συμμετέχοντες του COP29 που ξεκινάει στις 11 Νοεμβρίου.
Η Διεθνής Συνδιάσκεψη για τη Βιοποικιλότητα πραγματοποιείται σε διετή βάση, με τη φετινή διοργάνωση να λαμβάνει χώρα στην πόλη Κάλι της Κολομβίας. Η συνδιάσκεψη, στην οποία συμμετείχαν 190 κράτη, θα αξιολογούσε την πρόοδο του ‘Πλαισίου για Βιοποικιλότητα Κούνμινγκ-Μόντρεαλ’ που είχε διαμορφωθεί στην προηγούμενη διοργάνωση του 2022. Στόχος του πλαισίου είναι να σταματήσει η περιβαλλοντική παρακμή μέχρι το 2030, με έμφαση στη διατήρηση και ανάπτυξη των οικοσυστημάτων και της βιοποικιλότητας, καθώς και τη δίκαιη αξιοποίηση των γενετικών πληροφοριών των φυσικών οργανισμών.
Εντούτοις, η διοργάνωση “εκτροχιάστηκε”, με τις τελικές συνομιλίες να ξεπερνούν κατά πολύ τα χρονικά περιθώρια που είχαν τεθεί και αρκετούς απεσταλμένους να αναγκάζονται να φύγουν ώστε να προλάβουν τις πτήσεις τους. Εντέλει, η Συνδιάσκεψη ψήφισε για τη δημιουργία ενός ταμείου, στο οποίο οι ιδιώτες θα πληρώνουν το 0,1% των εσόδων τους ή το 1% των κερδών τους ως αντίτιμο για τη χρήση γενετικών πληροφοριών. Με το ισχύον σύστημα, τα δεδομένα αυτά, που συνήθως προέρχονταν από επιστημονικές έρευνες, ήταν διαθέσιμα προς χρήση, κάτι που επέτρεπε σε πολυεθνικούς κολοσσούς, όπως οι μεγάλες φαρμακευτικές, να τα χρησιμοποιούν δωρεάν. Παρόλο που η συνεισφορά στο ταμείο δεν θεωρείται υποχρεωτική, οι φαρμακευτικές εταιρείες αντέδρασαν έντονα, δηλώνοντας πως ένα τέτοιο σύστημα θα επιβράδυνε την έρευνα για την ανάπτυξη νέων φαρμάκων.
Πιο κρίσιμα, η Συνδιάσκεψη απέτυχε να συμφωνήσει για ένα διεθνές σύστημα χρηματοδότησης της βιοποικιλότητας. Στο προηγούμενο COP15 που είχε πραγματοποιηθεί στο Μοντρεάλ, τα κράτη είχαν συμφωνήσει να διαθέσουν 200 δις δολάρια ετησίως μέχρι το 2030 με σκοπό την προστασία και την αποκατάσταση του φυσικού περιβάλλοντος. Ο μηχανισμός θα λειτουργούσε μέσω του Διεθνούς Ταμείου για το Περιβάλλον (Global Environment Facility). Όμως, τα φτωχότερα κράτη θεωρούν πως το GEF ελέγχεται από τα πλουσιότερα κράτη, ζητώντας την ίδρυση ενός νέου, πιο ουδέτερου οργανισμού. Αδύνατη ήταν επίσης και η συμφωνία για ένα σύστημα αξιολόγησης των κρατικών δεσμεύσεων εντός του ‘Πλαισίου για Βιοποικιλότητα Κούνμινγκ-Μόντρεαλ’.
Η μία επιτυχία του COP16 ήταν η δημιουργία ενός νέου οργανισμού για την προστασία των αυτοχθόνων πληθυσμών. Κατά τα λοιπά, η απουσία συναίνεσης στα υπόλοιπα ζητήματα αναδεικνύει τα βαθιά ρήγματα που παραμένουν μεταξύ των διαφορετικών ομάδων κρατών όσον αφορά στα θέματα διεθνούς διακυβέρνησης ευρύτερα. Τα πιο φτωχά κράτη ζητούν μεγαλύτερη χρηματοδότηση, έχοντας ως επιχείρημα τη διαχρονική εκμετάλλευση των φυσικών πόρων τους από τα πιο πλούσια κράτη. Αντιθέτως, οι πλουσιότερες κυβερνήσεις διστάζουν να δεσμευτούν για παροχή τόσων δισεκατομμυρίων, δεδομένων και των εσωτερικών οικονομικών προβλημάτων που αντιμετωπίζουν.
Η εξέλιξη του COP16 για τη βιοποικιλότητα αυξάνει το κλίμα απαισιοδοξίας που επικρατεί για το επερχόμενο COP29 για την κλιματική αλλαγή. Οι κρατικοί απεσταλμένοι και οι τεχνοκράτες που θα βρεθούν στο Μπακού θα κληθούν να λύσουν τον δύσκολο γρίφο της κλιματικής χρηματοδότησης. Ο διχασμός κινείται σε παρόμοιες γραμμές, με τα αναπτυσσόμενα κράτη να ζητούν χρηματοδότηση ώστε να προχωρήσουν τις διαδικασίες της πράσινης μετάβασης. Ωστόσο, η κατάσταση περιπλέκεται καθώς πέρα από την αντίσταση των αναπτυγμένων κρατών για τη χρηματοδότηση αυτή καθαυτή, υπάρχουν και εκείνοι που επιθυμούν να ανατρέψουν το κεκτημένο των προηγούμενων κλιματικών συνδιασκέψεων για την ανάγκη απανθρακοποίησης.