Στο στόχαστρο του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας μπαίνουν οι συμβάσεις παλαιών έργων ΑΠΕ στον δρόμο για τον μηδενισμό του ελλείμματος του ΕΛΑΠΕ (Ειδικός Λογαριασμός ΑΠΕ) αλλά και της αποκατάστασης της νομιμότητας στην αγορά, καθώς υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις για «λαθροχειρίες» από μερίδα παραγωγών μικρών φωτοβολταϊκών εις βάρος των καταναλωτών που πληρώνουν μέσω του ΕΤΜΕΑΡ (τέλος υπέρ ΑΠΕ) τις υψηλές εγγυημένες τιμές της παραγωγής τους.
Το επιτελείο του ΥΠΕΝ φέρεται να εξετάζει σενάριο επιβολής ειδικού φόρου στα έσοδα έργων ΑΠΕ που έχουν συνδεθεί με το δίκτυο πριν από το 2021 ως βασικό μέτρο για τον μηδενισμό του ελλείμματος του ΕΛΑΠΕ που σύμφωνα με το τελευταίο δελτίο του ΔΑΠΕΕΠ (Διαχειριστής ΑΠΕ) προβλέπεται να φτάσει στο τέλος του έτους στα 257 εκατ. ευρώ. Η άποψη που επικρατεί στο υπουργείο είναι ότι δεν μπορεί να επιβαρύνεται ο καταναλωτής για τα ελλείμματα της αγοράς, όταν μάλιστα αυτά προέρχονται κατά βάση από τις πολύ υψηλές ταρίφες των παλαιών έργων. Δεδομένου ότι η ευρωπαϊκή νομοθεσία δεν επιτρέπει μείωση της εγγυημένης τιμής το σενάριο που εξετάζεται είναι η επιβολή ειδικής φορολογίας στα έσοδα αυτής της κατηγορίας παραγωγών.
Δεν είναι τυχαίες εξάλλου οι συχνές δημόσιες αναφορές τελευταία του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας Θόδωρου Σκυλακάκη στις υψηλές επιδοτήσεις που δόθηκαν στο παρελθόν στις ΑΠΕ. «Οι παλαιές ΑΠΕ μας κοστίζουν περί τα 900 εκατ. ετησίως σε επιδοτήσεις», δήλωσε πρόσφατα, προαναγγέλλοντας το τέλος των επιδοτήσεων σε νέα έργα ΑΠΕ.
Τα επίσημα στοιχεία από το τελευταίο δελτίο ΑΠΕ του ΔΑΠΕΕΠ (δεύτερο τρίμηνο 2024) πιστοποιούν την άποψη του ΥΠΕΝ για την πηγή του ελλείμματος του ΕΛΑΠΕ. Τον Απρίλιο του 2024 στο διασυνδεδεμένο σύστημα είναι ενεργές 15.299 συμβάσεις που έχουν ενεργοποιηθεί πριν από την 1/1/2021, η καθαρή παραγωγή των οποίων αποζημιώθηκε από τον ΕΛΑΠΕ στη μεσοσταθμική τιμή των 128,7 ευρώ/MWh. H μεσοσταθμική αυτή τιμή δεν περιλαμβάνει τις συμβάσεις έργων φωτοβολταϊκά στέγης (σε όλη την επικράτεια) που αποζημιώθηκαν στην τιμή των 383,8 ευρώ/MWh. Toν Μάιο του 2024 η καθαρή παραγωγή των 15.299 ενεργών συμβάσεων έργων πριν από την 1/1/2021 αποζημιώθηκε με τη μεσοσταθμική τιμή των 133,8 ευρώ/MWh και η παραγωγή των φωτοβολταϊκών στέγης με τη μεσοσταθμική τιμή των 382,3 ευρώ/MWh.
H μεσοσταθμική τιμή που αποζημιώθηκαν τα παλαιά έργα ΑΠΕ από τον ΕΛΑΠΕ τον Απρίλιο είναι υψηλότερη κατά 88,6 ευρώ/MWh από τη μεσοσταθμική τιμή αποζημίωσης (40,1 ευρώ/MWh) των νέων έργων που συνδέθηκαν με το δίκτυο μετά την 1/1/2021 και διασφάλισαν όρους σύνδεσης μέσω διαγωνιστικής διαδικασίας. Η αντίστοιχη διαφορά αποζημίωσης παλαιών και νέων έργων τον Mάιο ήταν ακόμη μεγαλύτερη. Τα νέα έργα αποζημιώθηκαν με τιμή 17,7 ευρώ/MWh με τη διαφορά σε σχέση με τα παλαιά να φτάνει τα 116,1 ευρώ/MWh.
Στο στόχαστρο και οι παραγωγοί ΑΠΕ που έχουν αυξήσει παράνομα την ισχύ τους, προσθέτοντας επιπλέον πάνελ για να έχουν μεγαλύτερα κέρδη.
Οι εγγυημένες τιμές των έργων ΑΠΕ καλύπτονται από τον ΕΛΑΠΕ με βασική εισροή το ΕΤΜΕΑΡ (τέλος υπέρ ΑΠΕ) που πληρώνουν οι καταναλωτές ως ρυθμιζόμενη χρέωση στους λογαριασμούς ρεύματος.
Οι «λαθροχειρίες»
Κάποιοι παραγωγοί φωτοβολταϊκών που συνδέονται με το δίκτυο του ΔΕΔΔΗΕ δεν αρκούνται στα νόμιμα έσοδα από τις υψηλές ταρίφες. Το ΥΠΕΝ έχει σοβαρές ενδείξεις ότι είναι αρκετοί αυτοί που είτε έχουν αυξήσει την ισχύ τους προσθέτοντας επιπλέον πάνελ (πέραν των συμβάσεων), είτε έχουν αλλάξει τον εξοπλισμό των πάρκων τους (πανέλα και ινβέρτερ) αυξάνοντας με αυτόν τον τρόπο την απόδοση των έργων τους και τα έσοδα από τις υψηλές εγγυημένες τιμές που έχουν συμβολαιοποιήσει.
Οσοι παρανομούν κινούνται ανενόχλητοι κάτω από τη «μύτη» του ΔΕΔΔΗΕ, όπως συμβαίνει και στην περίπτωση των ρευματοκλοπών που επιβαρύνουν τους καταναλωτές με περίπου 400 εκατ. ευρώ ετησίως. Το ΥΠΕΝ έχει ζητήσει από τον ΔΕΔΔΗΕ να προχωρήσει σε εκτεταμένους ελέγχους για τον εντοπισμό των έργων που έχουν προβεί σε παράτυπες ενισχύσεις με στόχο να επιβάλει αυστηρές ποινές που μπορεί να φτάσουν μέχρι και την αφαίρεση αδειών λειτουργίας.
Η απειλή των αυστηρών ποινών πάντως δεν φαίνεται να πτοεί τους παραγωγούς των φωτοβολταϊκών που είναι συνδεδεμένοι με το δίκτυο του ΔΕΔΔΗΕ και έχουν συνηθίσει σε ένα καθεστώς «ασυλίας» από τα ρίσκα της αγοράς, μέσω νομοθετικών ρυθμίσεων που υπαγορεύθηκαν υπό το βάρος του πολιτικού κόστους, αφού πρόκειται για επενδύσεις διάσπαρτες σε πολλές περιοχές της χώρας από μεγάλο αριθμό μικροεπενδυτών.
Μόλις 9 παραγωγοί φωτοβολταϊκών άνω του 1 MW από τους 1.600 συνολικά τοποθέτησαν τον μηχανισμό τηλεμέτρησης και παρακολούθησης της παραγωγής που κατέστη υποχρεωτικός με νόμο τον περασμένο Μάιο και με την απειλή της απενεργοποίησης του φωτοβολταϊκού από το δίκτυο, προκειμένου να τα «βλέπει» ο ΔΕΔΔΗΕ και να μπορεί να περικόπτει παραγωγή όταν χρειάζεται. Η σχετική προθεσμία έληξε στις 31 Οκτωβρίου και το ΥΠΕΝ έδωσε παράταση μέχρι τέλος Δεκεμβρίου.
(από την εφημερίδα «ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ»)