(NCQG) για τη χρηματοδότηση του κλίματος. Μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν σοβαρές δεσμεύσεις από τις ανεπτυγμένες χώρες για δέσμευση δημόσιας χρηματοδότησης για το NCQG. Και η σύνοδοςτων G20 στη Βραζιλία, που αναμένεται να βρει συναίνεση για τη χρηματοδότηση του κλίματος, κινδυνεύει να καταλήξει σε αταξία, με τον Πρόεδρο της Αργεντινής Javier Milei να απειλεί να μπλοκάρει το κοινό ανακοινωθέν. Συνεργάζεται με τον Πρόεδρο Trump, ο οποίος είναι αντίθετος με πολλά από τα προγραμματισμένα συμπεράσματα της συνόδου των G20.
Αυτό πρέπει να στείλει ένα ισχυρό μήνυμα και θετικά μηνύματα στη COP29, ειδικά καθώς πολλοί από τους ηγέτες των G20 δεν συμμετέχουν στη σύνοδο κορυφής για το κλίμα. Αυτό είναι το αίτημααπό τον γραμματέα του ΟΗΕ για το κλίμα, Simon Stiell, ο οποίος είπε ότι «η σύνοδος κορυφής των G20 πρέπει να στείλει κρυστάλλινα παγκόσμια σήματα ότι θα γίνουν διαθέσιμες περισσότερες επιχορηγήσεις και χρηματοδότηση με ευνοϊκούς όρους». Πολιτική ηγεσία είναι πλέον κρίσιμη για να επιτευχθεί ακριβώς αυτό και να ανοίξει ο δρόμος προς τα εμπρός στο COP29.
Παρόλο που έχει ονομαστεί ως οικονομικός COP, μέχρι στιγμής δεν έχει καταφέρει να αποδώσει. Τα οικονομικά βρίσκονται επίσης στο επίκεντρο της έναρξης λειτουργίας του Ταμείου ‘Loss and Damage’και του ᾽Global Goal on Adaptation᾽(GGA). Οι δεσμεύσεις μέχρι στιγμής είναι θλιβερά ανεπαρκείς. Είναι καιρός οι ανεπτυγμένες χώρες να αναλάβουν το προβάδισμα και να το επιτύχουν, ειδικά η ΕΕ, εάν οι ΗΠΑ εμποδίζονται από τον Trump.
Υπάρχει επίσης ανάγκη να επιβεβαιωθεί η δέσμευση της COP28 για τριπλασιασμό των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και διπλασιασμό της ενεργειακής απόδοσης έως το 2030, καθώς πολλές προβλέψεις δείχνουν ότι παρόλο που υπάρχει μεγάλη πρόοδος, ειδικά στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, χωρίς επιτάχυνση, αυτοί οι στόχοι κινδυνεύουν να μην επιτευχθούν.
Ορυκτά καύσιμα
Η ενασχόληση με τα ορυκτά καύσιμα, μετά την ιστορική απόφαση στη COP28 στο Ντουμπάι ο κόσμος να απομακρυνθεί από την χρήση τους, είναι ένα άλλο εκκρεμές ζήτημα. Πολλοί ηγέτες δεν έδωσαν λεπτομέρειες για το πώς σκοπεύουν να το επιτύχουν στις ομιλίες τους την περασμένη εβδομάδα.
Το Bloomberg αναφέρει ότι στη COP29 αναπτύσσεται μια μάχη, με επικεφαλής την ΕΕ και τις ΗΠΑ, για το αν οι χώρες θα πρέπει να δεσμευτούν εκ νέου στην περσινή υπόσχεση για «μετάβαση» από τα ορυκτά καύσιμα, με περισσότερες λεπτομέρειες. Αλλά η Σαουδική Αραβία ηγείται ενάντια σε οποιαδήποτε αλλαγή στη διατύπωση που συμφωνήθηκε στη COP28.
Με τον Trump τώρα πίσω και δεσμευμένο να ενισχύσει την παραγωγή και τις εξαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου των ΗΠΑ, θα είναι δύσκολο να συμφωνηθεί κάποια αλλαγή.
Νέες πρωτοβουλίες
Από τη θετική πλευρά, έχουν ανακοινωθεί ορισμένες νέες πρωτοβουλίες, όπως η δέσμευση ‘Παγκόσμια Αποθήκευση Ενέργειας και Δίκτυα’, που από κοινού με το ‘Utilities for Net-Zero Alliance’ στοχεύουν στην αύξηση των επενδύσεων στα δίκτυα και την ικανότητα παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, η πρωτοβουλία ‘Hydro4NetZero-LAC’που στοχεύει την ανάπτυξη και τον εκσυγχρονισμό βιώσιμων υδροηλεκτρικών υποδομών, η‘Διακήρυξη για το Υδρογόνο’ που στοχεύει στην απαλλαγή από άνθρακα της παραγωγής υδρογόνου, η ‘Πρωτοβουλία TerraMed’ για την ανάπτυξη ενός τεραβάτ δυναμικότητας ανανεώσιμων πηγών ενέργειας έως το 2030 γύρω από τη Μεσόγειο, και άλλα.
Αλλά πρέπει να αποκτήσουν υποστήριξη και δυναμική τις επόμενες μέρες, εάν θα τα καταφέρουν να έχουν οποιαδήποτε ευκαιρία να προχωρήσουν.
Οι εκπομπές εξακολουθούν να αυξάνονται
Οι εκπομπές εξακολουθούν να συνεχίζουν ανοδική πορεία και, με την παγκόσμια ζήτηση ενέργειας να προβλέπεται να συνεχίσει να αυξάνεται, οι πηγές ενέργειας με χαμηλές εκπομπές άνθρακα πρέπει να αυξάνονται ακόμα ταχύτερα.
Παρόλο που σημειώνεται πρόοδος στην ενεργειακή μετάβαση, οι μειώσεις των εκπομπών, η οικονομική προσιτότητα, η ενεργειακή ασφάλεια, η ανταγωνιστικότητα και η αξιοπιστία εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν σημαντικές προκλήσεις.
Η McKinsey επισημαίνει ότι «το παγκόσμιο ενεργειακό μείγμα αλλάζει και οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας αυξάνονται, αλλά [χωρίς αλλαγή] η εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα θα συνεχιστεί». Η ενεργειακή μετάβαση παραμένει δαπανηρή και περιπλέκεται περαιτέρω από συρράξεις.
Χωρίς σημαντικές, νέες, δεσμεύσεις για τη χρηματοδότηση, η ενεργειακή μετάβαση δεν θα προχωρήσει με τον απαιτούμενο ρυθμό για την επίτευξη των στόχων για την κλιματική αλλαγή.
Πρέπει να κινηθεί πιο γρήγορα
Επί του παρόντος, οι περισσότερες αναπτυσσόμενες χώρες παραμένουν αποκλεισμένες από τα οφέλη που μπορεί να αποφέρει η ανανεώσιμη ενέργεια. Μόνο μέσω ριζικής συνεργασίας μεταξύ του δημόσιου τομέα των αναπτυγμένωνχωρών και του ιδιωτικού τομέα μπορούν να επιταχυνθούν οι επενδύσεις.
Υπάρχουν θετικά σημάδια, αλλά χρειάζονται σοβαρή ώθηση την αυτή την εβδομάδα. Το επισήμανε και πρόεδρος της COP29, Mukhtar Babayev, ο οποίος είπε «Έχουμε σημειώσει καλή πρόοδο την πρώτη εβδομάδα. Νιώθουμε θετικοί, αλλά έχουμε ακόμα πολλή δουλειά να κάνουμε. Η επιτυχία δεν εξαρτάται μόνο από μια χώρα ή ένα οργανισμό, απαιτεί όλους μας».
Οι σύνοδοι κορυφής COP συνήθως καταλήγουν σε αποφάσεις μόνο μέχρι την τελευταία στιγμή. Ο φόβος της μη επίτευξης συμφωνίας, είναι αυτό που συχνά οδηγεί τη διαδικασία να επιτύχει στο τέλος.
Ωστόσο, όπως είπε ο Simon Stiell, οι διαπραγματεύσεις της COP29 για βασικά ζητήματα πρέπει τώρα να προχωρήσουν πολύ πιο γρήγορα.
*Dr Charles Ellinas,
Councilor
Atlantic Council