Σε τέλμα κινδυνεύει να βρεθεί η ανάπτυξη των «πράσινων» ναυτιλιακών διαδρόμων, οι οποίοι έχουν δημιουργηθεί με σκοπό να ανοίξουν τον δρόμο στη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος των θαλάσσιων μεταφορών.
Στη νέα έκθεση του Global Maritime Forum για λογαριασμό της Getting to Zero Coalition, αποκαλύπτεται, από τη μια πλευρά, σημαντική αύξηση των πρωτοβουλιών για «πράσινους» ναυτιλιακούς διαδρόμους, επαυξημένη ωριμότητα των υπαρχόντων projects και σημαντική αύξηση του αριθμού των εμπλεκόμενων μερών. Ωστόσο, από την άλλη, εντοπίζονται πολλές αναδυόμενες προκλήσεις που αν δεν ξεπεραστούν, οι συγκεκριμένες πρωτοβουλίες βρίσκονται αντιμέτωπες με ένα «τείχος εφαρμοσιμότητας», δηλαδή ελλοχεύει ο κίνδυνος να μπει ένα τέλος στην περαιτέρω ανάπτυξή τους.
Ειδικότερα, στο ετήσιο report «Green Shipping Corridors» τονίζεται χαρακτηριστικά πως «το υψηλό κόστος της μετάβασης σε καύσιμα μηδενικών εκπομπών και η έλλειψη κινήτρων εθνικής πολιτικής για να γεφυρωθεί το χάσμα κόστους - υλοποίησης, αποτελεί σημαντική απειλή για πρόοδο».
«Χωρίς επείγουσα κυβερνητική δράση, η ανάπτυξη αυτών των κρίσιμων πρωτοβουλιών θα μπορούσε να σταματήσει οριστικά», υποστηρίζει η έκθεση, κάνοντας λόγο για έλλειψη υποστήριξης από τις κυβερνήσεις, η οποία -ουσιαστικά- θα μπορούσε να αποδειχθεί ως «το νούμερο ένα εμπόδιο».
Η εκλογή Τραμπ
Μάλιστα, σύμφωνα με αναλυτές, χώρες που αντιτίθενται σε περιβαλλοντικές πολιτικές, και η εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ στην προεδρία των ΗΠΑ που αναμένεται να επηρεάσει σημαντικά τις δεσμεύσεις σε θέματα βιώσιμης ανάπτυξης και κλιματικής αλλαγής από το 2025 και μετά, δημιουργούν έντονη αβεβαιότητα.
Όπως επισημαίνουν, η διαφαινόμενη κατάργηση των λεγόμενων «πράσινων» πολιτικών στις ΗΠΑ ενδέχεται να υπονομεύσει τις παγκόσμιες προσπάθειες για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, ενώ η αποχώρηση από διεθνείς συμφωνίες και η μείωση της χρηματοδότησης για βιώσιμες τεχνολογίες μπορεί να επηρεάσουν αρνητικά την παγκόσμια συνεργασία σε θέματα βιώσιμης ανάπτυξης
62 πρωτοβουλίες
Στην έκθεση του Global Maritime Forum υπογραμμίζεται ότι ο αριθμός των πρωτοβουλιών για «πράσινους» διαδρόμους σε όλο τον κόσμο αυξήθηκε κατά 40% την περασμένη χρονιά, σε 62 από 44, ενώ, σύμφωνα με τα σχετικά στοιχεία, τα οποία δημοσιεύτηκαν στο περιθώριο της COP29, τονίζεται ότι το 2024 θα αποδειχθεί καθοριστικό για το μέλλον των εν λόγω δράσεων.
Οι «πράσινοι» ναυτιλιακοί διάδρομοι είναι ένας ιδιαίτερα αποτελεσματικός τρόπος να επιτευχθεί η απανθρακοποίηση, καθώς εστιάζουν στις διαδρομές και όχι στα ίδια τα καύσιμα. Μόλις καθοριστεί η διαδρομή, η επιλογή καυσίμου γίνεται ξεκάθαρη: για παράδειγμα, το υδρογόνο θα είναι η βέλτιστη επιλογή σε ορισμένες διαδρομές, ενώ η αμμωνία σε άλλες. Στην ανάλυση των διαδρόμων ανά τύπο καυσίμου, καθίσταται σαφές ότι οι κυβερνήσεις που εμπλέκονται μπορούν να βοηθηθούν και να επιτύχουν τις φιλοδοξίες τους σε ό,τι αφορά το υδρογόνο, παρέχοντας μια έγκαιρη και σημαντική πηγή ζήτησης. Μάλιστα, μόνο οι έξι πρωτοποριακές πρωτοβουλίες από μόνες τους θα μπορούσαν να «κινητοποιήσουν» πάνω από 2 εκατ. τόνους καυσίμου με βάση το υδρογόνο σε ετήσια βάση μέχρι το 2030.
«Προσπάθεια από κυβερνήσεις και βιομηχανία για τα νέα καύσιμα»
«Οι “πράσινοι” ναυτιλιακοί διάδρομοι διαδραματίζουν ουσιαστικό ρόλο στην επιτάχυνση της ναυτιλίας με μηδενικές εκπομπές. Φέτος, είδαμε ορισμένα routes να δίνουν τον ρυθμό, αλλά η συνεχής πρόοδος δεν είναι δεδομένη. Εάν η βιομηχανία και οι εθνικές κυβερνήσεις καταβάλουν συντονισμένη προσπάθεια για να μοιραστούν το κόστος και τους κινδύνους που συνδέονται με τα νέα καύσιμα, αυτοί οι κορυφαίοι διάδρομοι θα μπορούσαν να συνδράμουν στη ναυτιλία μηδενικών εκπομπών πριν από το 2030», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Jesse Fahnestock, Project Director του Global Maritime Forum.
Είναι χαρακτηριστικό πως το 2021, στο πλαίσιο της COP26 που διεξήχθη στη Γλασκώβη, 18 κυβερνήσεις μέσω 19 πρωτοβουλιών (με επικεφαλής τις ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο) ξεκλείδωσαν τη δυναμική των «πράσινων» διαδρόμων για τη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος της ναυτιλίας. Ωστόσο, καθώς προϋποθέτουν οικονομικές και πολιτικές συνθήκες, αλλά και ειδικές εφοδιαστικές προϋποθέσεις, οι οποίες θα είναι ευνοϊκές για τις μηδενικές εκπομπές ρύπων στη ναυτιλία, το ζήτημα απαιτεί -σύμφωνα με την έκθεση- άμεση λύση.
Τέλος, το Global Maritime Forum προχωρά σε πέντε βασικές συστάσεις για τη διασφάλιση της συνεχούς ανάπτυξης των «πράσινων» διαδρόμων: κυβερνητική υποστήριξη, ανάπτυξη καινοτόμων εμπορικών συμφωνιών για την προμήθεια καυσίμων, ενθάρρυνση της συμμετοχής και της συνεργασίας, εξερεύνηση των επιλογών χρηματοδότησης και στοχοπροσήλωση στη Διακήρυξη του Clydebank, η οποία ζητεί τη δημιουργία διαδρομών χαμηλών και μηδενικών εκπομπών μεταξύ βασικών λιμένων.