από τη χώρα προβλέπεται να αυξηθούν σημαντικά τα επόμενα χρόνια. Σημειωτέον, η αύξηση της μεταφορικής ικανότητας φυσικού αερίου από την Ελλάδα προς τις χώρες της ΝΑ Ευρώπης και η διαφοροποίηση των πηγών προμήθειας του ορυκτού καυσίμου ενισχύουν τη στρατηγική σημασία του Κάθετου Διαδρόμου που προωθούν οι διαχειριστές των συστημάτων μεταφοράς της Ελλάδας, της Βουλγαρίας, της Ρουμανίας, της Ουγγαρίας, της Σλοβακίας, της Μολδαβίας και της Ουκρανίας, μέσα από τη σύνδεση των υφιστάμενων, αλλά και των νέων ευρωπαϊκών υποδομών μεταφοράς φυσικού αερίου και LNG.
Ωστόσο, αυτή η ελπιδοφόρα νέα αγορά αντιμετωπίζει και σοβαρές προκλήσεις που επικεντρώνονται στο ζήτημα του κόστους που αυξάνεται λόγω της αντίστοιχης υψηλής ζήτησης στην Γηραιά ήπειρο. Πράγματι, οι τιμές του LNG έχουν πάρει την ανιούσα καθώς η Ευρώπη αφήνει πίσω της την Ασία εν όψει των αυξημένων προμηθειών της χειμερινής περιόδου.
Οι πιέσεις που ασκούνται στις διεθνείς αγορές φυσικού αερίου έχουν επιφέρει αύξηση των τιμών καθώς όλες οι ενδείξεις κατατείνουν στην πρόβλεψη ότι ο φετινός χειμώνας θα είναι απείρως πιο ψυχρός από εκείνους των προηγούμενων δύο ετών.
Τα τελευταία στοιχεία δείχνουν ότι η Ευρώπη έχει αυξήσει τις εισαγωγές LNG, τις τελευταίες εβδομάδες, κυρίως από τις ΗΠΑ και τούτο λόγω των χαμηλότερων τιμών στο Henry Hub σε σύγκριση με τις αντίστοιχες στο TTF, σε μια ξεκάθαρη ένδειξη ότι ανταγωνίζεται ευθέως τους μεγάλους ασιάτες «παίκτες» της αγοράς.
Οι ευρωπαϊκές τιμές αναφοράς του φυσικού αερίου στην Ευρώπη έχουν καταγράψει άλμα ύψους 40% από τον Σεπτέμβριο, με την τιμή των futures για παραδόσεις Δεκεμβρίου, στο TTF, να φθάνουν, στις 22 του μήνα που διανύουμε στα 49 ευρώ/MWh. Πέντε μέρες μετά, παρατηρείται ελαφρά διολίσθηση, με το συμβόλαιο επόμενου μήνα στον ολλανδικό κόμβο να υποχωρεί ελαφρά, κατά 1,20%, και να κυμαίνεται, ενδοσυνεδριακά στο ύψος των 47, 216 ευρώ/MWh στις 08:30 ώρα Ελλάδας, σήμερα Τετάρτη, 27 Νοεμβρίου 2024.
Ένα ακόμη στοιχείο που ευνοεί την εκτροπή φορτίων που προορίζονταν, αρχικά για τις ασιατικές αγορές είναι και το γεγονός ότι οι υψηλότερες τιμές του φυσικού αερίου στην Ευρώπη, δίνουν κίνητρο σε περισσότερους αμερικανούς εξαγωγείς να κατευθύνουν περισσότερα φορτία LNG στην Γηραιά ήπειρο κατά την τρέχουσα χειμερινή περίοδο.
Σύμφωνα με την τελευταία ενημέρωση από το Αrgus Global LNG, που επικαλείται στοιχεία παρακολούθησης πλοίων από την Vortexa, τις τελευταίες εβδομάδες, τουλάχιστον 11 φορτία έχουν εκτραπεί είτε από την Ασία, είτε από την Αίγυπτο, προς την Ευρώπη, καθώς ορισμένοι ασιάτες αγοραστές, ιδίως η Ινδία, μείωσαν τις προμήθειές τους ακριβώς λόγω της αύξησης των τιμών.
Δεν θα μπορούσε να γίνει διαφορετικά. Η Ευρώπη δεν έχει άλλη επιλογή. Είναι σαφές ότι χρειάζεται περισσότερο LNG καθώς αναμένει βαρύτερο χειμώνα φέτος, εν μέσω της εντεινόμενης αβεβαιότητας για τις προμήθειες φυσικού αερίου μέσω ρωσικών αγωγών από τον Ιανουάριο.
Τα μετεωρολογικά μοντέλα υποδεικνύουν μια πιθανή μετατόπιση από το φαινόμενο El Niño, σε εκείνο της La Niña, που συνδέεται με ψυχρότερο και ξηρότερο καιρό σε μεγάλο μέρος του βόρειου ημισφαιρίου κατά τη διάρκεια του χειμώνα. Ως εκ τούτου, η Ευρώπη ενισχύει τις εισαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου - και πληρώνει περισσότερα γι' αυτές.
(Mηνιαίες ακαθάριστες εξαγωγές LNG των ΗΠΑ. Πηγή: EIA)
Ο παράγοντας «Τραμπ» και η Ευρώπη
Τα σχέδια για την ενεργειακή ασφάλεια των ευρωπαϊκών χωρών ευνοεί και η διαφαινόμενη αλλαγή πολιτικής από τη νέα αμερικανική ηγεσία όσον αφορά στις εξαγωγές LNG. To Reuters επισημαίνει ότι πρόθεση του Ντόναλντ Τραμπ και της κυβέρνησής του είναι να παραχωρήσει περισσότερες άδειες για νέα τερματικά εξαγωγής υγροποιημένου φυσικού αερίου καθώς και να διευκολύνει τις εξορύξεις υδρογονανθράκων σε υπεράκτιες ζώνες και δημόσιες εκτάσεις.
Τούτο αναμένεται να συμβεί, σε αντιδιαστολή με την επιβράδυνση των εξαγωγών LNG από την κυβέρνηση Μπάιντεν, κατά το τρέχον έτος. Σημειώνουμε ότι το 2023, οι ΗΠΑ έγιναν ο μεγαλύτερος εξαγωγέας φυσικού αερίου, παγκοσμίως, αφού εξήγαγαν κατά μέσο όρο, 11,9 δισεκατομμύρια κυβικά πόδια (bcf) υγροποιημένου φυσικού αερίου σε ημερήσια βάση, που αντιπροσωπεύει αύξηση +12% από το 2022.
Αντιθέτως, η παραγωγή φυσικού αερίου στην Ε.Ε. μειώθηκε κατά -8% το προηγούμενο τρίμηνο σε σύγκριση με το β’ τρίμηνο του έτους και κατά 18% από την αντίστοιχη χρονική περίοδο, το 2023, για να φθάσει στα σχεδόν 8 bcm.
Για πρώτη φορά στα χρονικά, η Ρουμανία είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός φυσικού αερίου στην Ε.Ε.. Το β’ τρίμηνο του 2024, η χώρα παρήγαγε 2,3 bcm φυσικού αερίου, μειωμένο κατά -4% από το ά τρίμηνο, αλλά αυξημένο κατά +1% από την αντίστοιχη χρονική περίοδο, το 2023. Η Ολλανδία, έπεσε στη δεύτερη θέση καθώς μείωσε την παραγωγή φυσικού αερίου της κατά - 18% το β΄ τρίμηνο ανά τρίμηνο και κατά - 17% σε ετήσια βάση (παρήγαγε συνολικά, 2,23 bcm), ενώ η Γερμανία παράμεινε στην τρίτη θέση με 0,9 bcm.