Οταν η Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν ανακοίνωσε, τον περασμένο Σεπτέμβριο, τους εκλεκτούς και της εκλεκτές της για τη νέα Ευρωπαϊκή Επιτροπή «συγχρόνως φίμωσε όσους την αμφισβητούσαν σχετικά με το ποιος κάνει κουμάντο στις Βρυξέλλες. Καθώς ανακοίνωνε τους 26 Επιτρόπους και τα χαρτοφυλάκιά τους, ένα πράγμα ήταν άμεσα σαφές: ότι θα ελέγχει απόλυτα την ευρωπαϊκή πολιτική», είχε σχολιάσει τότε το Politico Europe.
Επρόκειτο για το επιστέγασμα της στρατηγικής που εφάρμοσε, τόσο δημοσίως όσο και στο παρασκήνιο, η πρόεδρος της Κομισιόν, ώστε να απαλλαγεί από τις αντίθετες φωνές της πρώτης της θητείας στην προεδρία της Κομισιόν. Κορυφαία στελέχη της προηγούμενης ομάδας της που δεν δίσταζαν να την επικρίνουν, όπως ο Ολλανδός Φρανς Τίμερμανς και ο Γάλλος Τιερί Μπρετόν, ανήκουν πλέον παρελθόν.
Κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας της —η οποία σημαδεύτηκε από μια παγκόσμια πανδημία και έναν πόλεμο στο κατώφλι της ΕΕ— η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ανέπτυξε την τάση να λαμβάνει μονομερείς αποφάσεις, να υπερβαίνει τα καθήκοντά της, να αποκλείει άλλους ηγέτες της ΕΕ από τη διαδικασία λήψης αποφάσεων και να συνδιαλέγεται μόνο με έναν στενό κύκλο συμβούλων. Κάπως έτσι, η 66χρονη γερμανίδα πολιτικός, κέρδισε το παρατσούκλι «η βασίλισσα Ούρσουλα».
Την ημέρα της παρουσίασης των μελών της νέας -δεύτερης υπό την ηγεσία της- Ευρωπαϊκής Επιτροπής, δεν μπήκε καν στον κόπο να ενημερώσει τα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, δηλαδή τους εταίρους της στη διαδικασία έγκρισης των Επιτρόπων, ποιον διόριζε σε ποια θέση. Αντιθέτως, αποχώρησε από μια συνάντηση με τους κορυφαίους ηγέτες του Κοινοβουλίου και πήγε κατευθείαν σε μια συνέντευξη Τύπου στην οποία αποκάλυψε όλες τις λεπτομέρειες. Στη συνέχεια κατηγορήθηκε για «περιφρόνηση» προς το Κοινοβούλιο.
Λίγες ώρες νωρίτερα είχε καταφέρει να πείσει τους Γάλλους ότι θα διόριζε τον υποψήφιο επίτροπό τους σε μια εξαιρετικά σημαντική θέση, με την προϋπόθεση να μην ήταν ο Τιερί Μπρετόν. Καθώς, όμως, η Φον ντερ Λάιεν ανακοίνωνε τη σύνθεση της νέας Κομισιόν, οι Γάλλοι αντιλήφθηκαν ότι είχαν τρόπον τινά εξαπατηθεί. «Οποιος πίστευε ότι θα μπορούσε να είχε αλλάξει το στιλ της, τη θέλησή της να ασκεί αυστηρό έλεγχο, ήταν τουλάχιστον αφελής», σχολίασε στο Politico ένας διπλωμάτης της ΕΕ, διατηρώντας επίσης την ανωνυμία του.
Κοινότητα ίσων ή διαίρει και βασίλευε;
Αναφερθείσα στη νέα της ομάδα, η πρόεδρος της Κομισιόν είχε μιλήσει με γλώσσα τουλάχιστον «διπλωματική, εάν όχι καθησυχαστική», όπως είχε γράψει το Politico. Η Φον ντερ Λάιεν είχε επισημάνει πως η νέα Κομισιόν είναι μια ομάδα «ίσων». Εχοντας καταργήσει το προηγούμενο οργανόγραμμα, είπε ότι απαλλάσσει την Επιτροπή από «προηγούμενα σχετικά αυστηρά στεγανά», καθιστώντας τον θεσμό της Ευρωπαϊκής Επιτροπής λιγότερο ιεραρχικό.
Ισχυρίστηκε ότι θα επιτρέπει τη μεγαλύτερη συνεργασία μεταξύ των επιτρόπων και των υπαλλήλων τους ενώ έκανε λόγο και για «ισότιμη ευθύνη» του κάθε/καθεμιάς επιτρόπου να εκπληρώσει τις όποιες προτεραιότητές του. Ωστόσο, διπλωμάτες και αξιωματούχοι της ΕΕ, περιλαμβανομένων ορισμένων από τους υπαλλήλους της Κομισιόν, υποστηρίζουν πως η νέα δομή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής θα επιτρέψει στη Φον ντερ Λάιεν να εφαρμόσει την τακτική του «διαίρει και βασίλευε».
Ενώ οι Σοσιαλιστές, η δεύτερη μεγαλύτερη πολιτική δύναμη στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, εξασφάλισαν ένα σημαντικό χαρτοφυλάκιο για την ισπανίδα Τερέζα Ριμπέρα (Εκτελεστική Αντιπρόεδρος αρμόδια για την Καθαρή, Δίκαιη και Ανταγωνιστική Μετάβαση) συνολικά κατέληξαν να συμβιβαστούν με λιγότερα σημαντικά χαρτοφυλάκια παρά τους πομπώδεις τίτλους: η ελάχιστα γνωστή Σοσιαλίστρια ρουμάνα υποψήφιος Ροξάνα Μινζάτου διορίστηκε, για παράδειγμα, εκτελεστική αντιπρόεδρος αρμόδια για τους Ανθρώπους, τις Δεξιότητες και την Ετοιμότητα (ό,τι κι αν σημαίνει αυτό).
Οπως ανέφερε στο Politico Europe ένας άλλος ευρωπαίος διπλωμάτης, η «βασίλισσα Ούρσουλα» φρόντισε επίσης να επιφορτίσει έμπιστούς της, όπως ο Σλοβάκος Μάρις Σέφκοβιτς, ο Λετονός Βάλντις Ντομπρόβσκις και ο Ολλανδός Βόπκε Χούκστρα, να ελέγχουν τρόπον τινά τους νέους συναδέλφους τους στην Κομισιόν.
Με τον Εμανουέλ Μακρόν (ο οποίος, μαζί με την τότε γερμανίδα καγκελάριο Ανγκελα Μέρκελ, την υποστήριξαν σθεναρά ώστε να κερδίσει την προεδρία της Κομισιόν το 2019) η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ήταν ακόμη πιο αδίστακτη. Μια μέρα πριν από την ανακοίνωση των επιλογών της, η Γαλλία αποδέχτηκε να αντικαταστήσει τον Τιερί Μπρετόν, τον μεγαλύτερο εσωτερικό επικριτή της, με τον λιγότερο έμπειρο Στεφάν Σεζουρνέ, έχοντας λάβει τη διαβεβαίωση από την πρόεδρο της Κομισιόν ότι ο νέος γάλλος υποψήφιος επίτροπος θα έπαιρνε ένα σημαντικό χαρτοφυλάκιο.
Ωστόσο γάλλοι αξιωματούχοι θεωρούν ότι η Φον ντερ Λάιεν εξαπάτησε τον Μακρόν, διορίζοντας τον προστατευόμενό του σε μια θέση λιγότερο νευραλγική από εκείνη που κατείχε ο Μπρετόν. Ο Μακρόν «αντικατέστησε κάποιον που τολμούσε να εναντιωθεί στη Φον ντερ Λάιεν με κάποιον με πολύ πιο αδύναμη προσωπικότητα», είπε επίσης στο Politico ένας τρίτος ευρωπαίος διπλωμάτης.
Πράξη Δεύτερη
Ωστόσο «η συσσώρευση ισχύος από την Φον ντερ Λάιεν δεν πρέπει να αποτελεί έκπληξη», είχε σχολιάσει το Politico Europe, εξηγώντας πως η σημαντική αποδυνάμωση ισχυρών ηγετών που ουσιαστικά ηγούνταν της ΕΕ, δημιούργησε ένα κενό το οποίο έσπευσε να καλύψει η πρόεδρος της Κομισιόν.
Ο Μακρόν υπέστη μια βαριά ήττα στις ευρωεκλογές του περασμένου Ιουνίου, γεγονός που τον ανάγκασε να προκηρύξει πρόωρες εκλογές, το πολιτικό μέλλον του Ολαφ Σολτς ήταν ήδη αβέβαιο πριν από τη διάλυση του κυβερνητικού συνασπισμού και την προκήρυξη πρόωρων εκλογών ενώ ο Ντόναλντ Τουσκ, πρωθυπουργός της Πολωνίας, στην παρούσα φάση εστιάζει περισσότερο στο εσωτερικό της χώρας του. «Δεν χρειάζεται να μάθετε στην Φον ντερ Λάιεν πώς να παίζει το παιχνίδι της εξουσίας», είπε ο τρίτος διπλωμάτης που μίλησε στο Politico Europe. «Είδε το κενό που άφησαν οι ευρωπαϊκές πρωτεύουσες και πήδηξε σε αυτό», πρόσθεσε.
Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν είναι επίσης τυχερή που ο πρώην πρωθυπουργός της Πορτογαλίας Αντόνιο Κόστα επιλέχθηκε από τους ηγέτες της ΕΕ ως ομόλογός της στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.
Μπορεί να είναι ευρέως σεβαστός, αλλά δεν αναμένεται να εναντιωθεί στην πρόεδρο της Κομισιόν – και σίγουρα είναι απίθανο να συγκρουστεί μαζί της όπως έκανε ο απερχόμενος επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ.
Παρ’ όλα αυτά, σημείωσε το Politico, η «αυτοκράτειρα» δεν θα είναι σε θέση να «κυβερνήσει» την Ευρώπη μόνη της για τα επόμενα πέντε χρόνια. Εξασφάλισε την έγκριση της ομάδας της από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, αλλά πρέπει επιπλέον να κρατήσει τους ευρωπαίους ηγέτες και τους πρεσβευτές τους στις Βρυξέλλες αρκετά κοντά, ώστε να διασφαλίσει ότι θα συμφωνήσουν με τα σχέδιά της – και ότι θα ανοίξουν τα πορτοφόλια τους για να πληρώσουν για αυτά.
(από Protagon.gr)