Νότια Κορέα: Πρωτοφανής Πολιτική Αντιπαράθεση Μεταξύ Προέδρου και Εθνοσυνέλευσης

Νότια Κορέα: Πρωτοφανής Πολιτική Αντιπαράθεση Μεταξύ Προέδρου και Εθνοσυνέλευσης
της Αρχοντίας Γ. Καλλιτέρη
Τετ, 4 Δεκεμβρίου 2024 - 08:55

Μία πρωτοφανής κλιμάκωση της πολιτικής αντιπαράθεσης καταγράφηκε χθες το βράδυ στη Νότια Κορέα, μετά την προσπάθεια του Προέδρου ΓιουνΣωκ-γιολ να επιβάλει στρατιωτικό νόμο. Η αντίδραση των κομμάτων της χώρας ήταν αστραπιαία, με τον Γιουν να δέχεται τα πυρά όχι μόνο από την αντιπολίτευση, αλλά και από το ίδιο του το κόμμα. 

Με τον στρατό και την αστυνομία να έχουν βγει στους δρόμους, εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες έσπευσαν στο κτίριο της Εθνοσυνέλευσης προκειμένου να διαδηλώσουν κατά του μέτρου. Το μέλλον του Γιουν μπορεί να χαρακτηριστεί πλέον αβέβαιο, καθώς τα καλέσματα για την αποπομπή του πληθαίνουν.

Η αντιπαράθεση μεταξύ των κομμάτων αποτελεί θεμελιώδες χαρακτηριστικό της δημοκρατίας, γεγονός που φαίνεται να ξέχασε ο Πρόεδρος Γιουν. Ο Γιουν είναι ένας από τους λιγότερο δημοφιλείς προέδρους της Νότιας Κορέας, με τη δημοτικότητά του να κινείται κάτω του 25% σύμφωνα με τις πιο πρόσφατες δημοσκοπήσεις. Η λαϊκή οργή εναντίον του συνδέεται με μία σειρά ανεπιθύμητων πολιτικών— μεταξύ αυτών η άνευ όρων επαναπροσέγγιση με την Ιαπωνία και η ακυρωθείσα πρόταση για αύξηση των ωρών εργασίας από τις 52 στις 69 ανά εβδομάδα— αλλά και εντεινόμενων σκανδάλων— σε πολλά από τα οποία εμπλέκεται η σύζυγός του. Η θέση του Γιουν έγινε ακόμα πιο δύσκολη μετά την εκλογική αναμέτρηση του περασμένου Απριλίου, όταν ο συνασπισμός υπό το αντιπολιτευόμενο Δημοκρατικό Κόμμα κέρδισε την πλειοψηφία (173) των 300 εδρών της Εθνοσυνέλευσης. Έκτοτε, οι νομοθετικές πρωτοβουλίες του Γιουν βρίσκονται υπό συνεχή αμφισβήτηση, ενώ αρκετοί σύμμαχοί του σε πολιτικές και δικαστικές θέσεις έχουν δεχθεί σφοδρή κριτική.

Η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι για τον Γιουν φαίνεται να ήταν η επικείμενη ψήφιση του προϋπολογισμού. Εκμεταλλευόμενος τα προνόμια που του αποδίδει το Σύνταγμα της χώρας, ο Γιουν κήρυξε τη χώρα σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης, επιβάλλοντας στρατιωτικό νόμο. Το βασικό επιχείρημα του Προέδρου ήταν η εξάλειψη των «αντι-κρατικών στοιχείων», κατηγορώντας τους επικριτές του ως συμμάχους της Βόρειας Κορέας. Μετά από το διάγγελμα του Γιουν, στρατιωτικές και αστυνομικές δυνάμεις αναπτύχθηκαν σε κεντρικά σημεία, με τον στρατό να περικυκλώνει το κτίριο της Εθνοσυνέλευσης. Υπάρχουν, επίσης, ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες πως οι αρχές επιχείρησαν να συλλάβουν ορισμένους πολιτικούς αντιπάλους του Γιουν.

Ψήφισαν ομόφωνα

Ωστόσο, ο Γιουν προχώρησε σε αυτή την πρωτοφανή κίνηση χωρίς να συμβουλευτεί το κόμμα του Λαϊκή Δύναμη, με τον πρόεδρο του κόμματος να δηλώνει πως η απόφαση του Γιουν ήταν λανθασμένη και πως θα την ανατρέψουν με τη δύναμη των πολιτών. Ακόμα πιο έντονη ήταν η αντίδραση του Δημοκρατικού Κόμματος, με την ηγεσία του να καλεί τους βουλευτές να μεταβούν στο κτίριο της Εθνοσυνέλευσης προκειμένου να ψηφίσουν για την ακύρωση του στρατιωτικού νόμου. Σχεδόν 3 ώρες μετά το διάγγελμα του Γιουν, τα 190 μέλη της Εθνοσυνέλευσης που κατάφεραν να εισέλθουν στο περικυκλωμένο κτίριο, ψήφισαν ομόφωνα για την άρση της κατάστασης εκτάκτου ανάγκης. Αρχικά δεν ήταν γνωστό κατά πόσο το Υπουργείο Άμυνας της Νότιας Κορέας θα ακολουθήσει τις εντολές της Εθνοσυνέλευσης, με το δίλημμα να επιλύεται ώρες αργότερα όταν ο Γιουν αναγκάστηκε να αποσύρει την απόφασή του. Η ολιγόωρη κρίση οδήγησε σε κατάρρευση των νοτιοκορεατικών επιχειρήσεων στα ξένα χρηματιστήρια, μία τάση που επιβραδύνθηκε όσο προχωρούσε η νύχτα.

Η εξέλιξη του δείκτη iShares MSCI South Korea ETF πριν και μετά το διάγγελμα του Γιουν. Πηγή: YahooFinance.

Παρά την προς το παρόν αίσια κατάληξη της χθεσινοβραδινής κρίσης, το μέλλον του Γιουν προβλέπεται αβέβαιο. Οι σπασμωδικές κινήσεις του, σε συνδυασμό με την αντιδημοφιλία του, έχουν οδηγήσει σε αυξανόμενα καλέσματα για την αποπομπή του. Σε αντίθεση με άλλα δημοκρατικά κράτη, η Νότια Κορέα έχει παρελθόν με τις αποπομπές Προέδρων, με την Εθνοσυνέλευση να έχει απομακρύνει δύο κατά την τελευταία τριακονταετία. Ο Ρο Μου-χιούν αποπέμφθηκε το 2004 για παραβίαση των εκλογικών νόμων και οικονομική κακοδιαχείριση— με το Συνταγματικό Δικαστήριο να ακυρώνει την αποπομπή του λίγες εβδομάδες αργότερα— και η Παρκ Γκουν-χιέαποπέμφθηκε το 2017 γιακατάχρηση εξουσίας και διαφθορά. Σε περίπτωση αποπομπής του Προέδρου και επικύρωσης της απόφασης, η Νότια Κορέα θα οδηγηθεί σε νέες προεδρικές εκλογές.

Οι καταιγιστικές εξελίξεις στη Σεούλ εξέπληξαν ολόκληρο τον πλανήτη, με την Ουάσιγκτον να πιάνεται εξαπίνης. Η αμερικανική διπλωματία δήλωσε πως παρακολουθεί το θέμα στενά. Η Νότια Κορέα συνιστά έναν από τους δύο στενούς συμμάχους των ΗΠΑ στην περιοχή μαζί με την Ιαπωνία. Περισσότερα από 28.000 στελέχη του αμερικανικού στρατού υπηρετούν σε βάσεις επί νοτιοκορεατικού εδάφους, μία εγγύηση δεκαετιών μετά την παύση του Κορεατικού Εμφυλίου το 1953. Παρά τη διττή συμμαχία με τις ΗΠΑ, οι σχέσεις μεταξύ Σεούλ και Τόκιο παραμένουν ψυχρές με αφορμή την ιαπωνική κατοχή της Κορεατικής Χερσονήσου από τα τέλη του 19ου αιώνα μέχρι το 1945, καθώς και διάφορα διαφιλονικούμενα νησιά. Ο Γιουν είχε καταφέρει να προωθήσει μία δραματική επαναπροσέγγιση με την Ιαπωνία, παρά τις έντονες κοινωνικές αντιδράσεις. Η εξέλιξη της διπλωματικής αυτής σχέσης θα βρεθεί υπό αμφισβήτηση αν ο Γιουν αποπεμφθεί.

Παράλληλα, η ηγεσία της Νότιας Κορέας καλείται να αντιμετωπίσει την αναδυόμενη συνεργασία της Πιονγκγιάνγκ με τη Μόσχα, με τη Βόρεια Κορέα να έχει στείλει χιλιάδες στρατιώτες στο ουκρανικό μέτωπο. Παρόλο που τα ακριβή ανταλλάγματα που έλαβε το καθεστώς Κιμ δεν έχουν γίνει γνωστά, αρκετοί στρατιωτικοί αναλυτές εικάζουν πως ο βορειοκορεατικός στρατός εκπαιδεύεται στις σύγχρονες μορφές πολέμου από τους Ρώσους, κάτι που αναμενόμενα αυξάνει τις ανησυχίες της Σεούλ. Με την επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο, οι εύθραυστες ισορροπίες στην Ανατολική Ασία θα δοκιμαστούν εκ νέου. Ως εκ τούτου, η πολιτική αβεβαιότητα στη Νότια Κορέα έρχεται σε μία εξαιρετικά δυσχερή συγκυρία για τη χώρα.