του ίδιου του έργου και αρνείται, μέσω της λήψης των απαραίτητων ρυθμιστικών και επενδυτικών αποφάσεων, να δεσμευτεί.
Ως γνωστό το έργο, αξίας που πλησιάζει τα €2,5 δισεκ., αφορά την πόντιση ηλεκτρικού καλωδίου μήκους 1,208 χλμ που θα συνδέει την Κρήτη (Κορακιά) με την Κύπρο (Κοφίνου) και την Κύπρο με το Ισραήλ (Χαντέρα), μεταφορικής ηλεκτρικής ισχύος 1,000 MW. Στην ουσία το έργο αφορά την διασύνδεση του ευρωπαϊκού ηλεκτρικού δικτύου με αυτά της Κύπρου και Ισραήλ, ή εάν θέλετε μεταξύ Ευρώπης και Ασίας, και για αυτό τον λόγο η ΕΕ το χρηματοδοτεί μέσω grant που καλύπτει σχεδόν το 40% της συνολικής αξίας του.
Και ενώ στην ομιλία του (εδώ και εδώ) στο πρόσφατο ετήσιο Ενεργειακό Συμπόσιο Κύπρου (15/11) ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης δεν άφησε ουδένα περιθώριο αμφισβήτησης για τις προθέσεις της κυβέρνησης του αναφορικά με την αναγκαιότητα και υλοποίηση του έργου του GSI, τα γεγονότα φαίνεται να τον διαψεύδουν.
Γιατί πως διαφορετικά μπορούμε να εξηγήσουμε την έλλειψη προόδου σε δύο πολύ βασικά θέματα, που θεωρούνται κλειδιά για την ουσιαστική εκκίνηση κατασκευής του έργου και θα επιτρέψουν στον ΑΔΜΗΕ, που έχει την ευθύνη κατασκευής και λειτουργίας του, να δώσει το πράσινο φως, ( το γνωστό full notice to proceed) :
(α) Την έκδοση κοινής ρυθμιστικής απόφασης, μεταξύ ΡΑΑΕΥ και ΡΑΕΚ, μέσω της οποίας συμφωνείται το ύψος της επενδυτικής δαπάνης, η ανάκτηση του κόστους από τον ΑΔΜΗΕ, ο διαμοιρασμός κόστους μεταξύ του Έλληνα και Κύπριου Διαχειριστή, κλπ. Για αυτά τα θέματα υπάρχουν ακόμα σημαντικές ενστάσεις από την Κυπριακή πλευρά η οποία αρνείται να αναγνωρίσει βασικές δαπάνες που έχει κάνει έως τώρα ο ΑΔΜΗΕ, όπως λχ τα € 36 εκατ. από τα € 46 εκατ.που κατέβαλλε στην EuroAsia, τον προηγούμενο φορέα υλοποίησης,για την εξαγορά του έργου, αλλά και λειτουργικές δαπάνες ύψους €9 εκατ.
Με την Κυπριακή πλευρά να ισχυρίζεται ότι δεν μπορεί ακόμα να καταλήξει σε απόφαση πριν ολοκληρωθεί η μελέτη due diligence που έχει αναθέσει σε αμερικανικό οίκο για την αξιολόγηση της «αναθεωρημένης» μελέτης κόστους-οφέλους που έχει εκπονήσει ο ΑΔΜΗΕ μετά την επιμονή της Λευκωσίας. Οπως σημειώνουν παράγοντες της αγοράς με άριστη γνώση τους έργου μόνο το γεγονός ότι η ΡΑΕΚ υποχρέωσε τον ΑΔΜΗΕ να εκπονήσει νέα μελέτη cost benefit, την στιγμή που η αντίστοιχη που είχε κάνει ο EuroAsia πριν δύο μόλις χρόνια είχε εγκριθεί, δείχνει τον βαθμό δυσπιστίας και αρνητικής διάθεσης της Λευκωσίας σε ένα έργο που αποδεδειγμένα θα άρει την ενεργειακή απομόνωση της Κύπρου.
(β) Την απόφαση της Κυπριακής Δημοκρατίας για την συμμετοχή της στο μετοχικό κεφάλαιο της θυγατρικής του ΑΔΜΗΕ, του GSI. Σύμφωνα με τις δεσμευτικές αποφάσεις που ληφθήκαν κατά την διακρατική συνάντηση του περασμένου Σεπτεμβρίου η συμμετοχή της Κύπρου έχει οριστεί στα €100 εκατ. Όμως και εδώ η επίσημη θέση της Κυπριακής κυβέρνησης είναι ότι δεν μπορεί να προχωρήσει σε εκταμίευση καθώς αναμένει τα αποτελέσματα του περίφημου due diligence. Δηλαδή, πάμε πίσω στο απόλυτο μηδέν αφού, σύμφωνα με καλά ενημερωμένες πηγές του Energia.gr στην Λευκωσία, θεωρείται απόλυτα βέβαιο ότι τα πορίσματα του due diligence θα θέτουν περισσότερα ερωτήματα (προς επίλυση από τον ΑΔΜΗΕ) παρά θα προτείνουν την ξεκάθαρη υιοθέτηση των συμπερασμάτων της μελέτης cost- benefit του Έλληνα Διαχειριστή. Πράγμα που σημαίνει ότι δεν θα υπάρξει δέσμευση της Κυπριακής πλευράς πριν το τα τέλη Φεβρουαρίου 2025 το νωρίτερο.
Οι ανωτέρω παλινωδίες της Κυπριακής πλευράς είναι ενδεικτικές του κλίματος δυσπιστίας και απόλυτης αβεβαιότητας που έχει πλέον δημιουργηθεί για το project. Και όπως παρατηρούν κύκλοι της αγοράς το γνωστό γνωμικό του θυμόσοφου λαού μας, «όποιος δεν θέλει να ζημώσει πέντε μέρες κοσκινίζει» ταιριάζει γάντι στην περίσταση. Εν τω μεταξύ ο ΑΔΜΗΕ που έχει αναλάβει κυριολεκτικά όλο το βάρος του έργου χρηματοδοτώντας το από το cash flow του είναι υποχρεωμένος να προχωρεί στις απαραίτητες προπαρασκευαστικές εργασίες για την πόντιση του καλωδίου (εξ ου και οι βυθομετρικές έρευνες με το Ιταλικό σκάφος Ievoli Relume) ενώ παράλληλα καταβάλλει τα προβλεπόμενα ποσά στην Γαλλική Nexans η οποία κατασκευάζει το καλώδιο στα εργοστάσια της σε Νορβηγία και Ιαπωνία και το αποθηκεύει μέχρι να ξεκινήσουν οι εργασίες πόντισης.
Και ενώ η διοίκηση του Διαχειριστή έχει αναλάβει όλο το πολιτικό και οικονομικό ρίσκο για την υλοποίηση του σημαντικού αυτού έργου υποδομής, με άμεσα ωφελημένο την Κυπριακή Δημοκρατία, τα όργανα της σφυρίζουν αδιάφορα και πετάνε την μπάλα στην εξέδρα. Οι συστηματικές καθυστερήσεις και σκόπιμες αναβολές της Κυπριακής πλευράς θα βρεθούν για μια ακόμα φορά στο επίκεντρο τηλεδιάσκεψης που προγραμματίζεται την ερχόμενη εβδομάδα όπου θα συμμετάσχουν οι διοικήσεις της ΡΑΑΕΥ, της ΡΑΕΚ, του ΑΔΜΗΕ και της Κομισιόν.
Ομως, η Ελληνική πλευρά κρατά μικρό καλάθι για την έκβαση ακόμα μιας διαβούλευσης οι όποιες αποφάσεις της οποίας δεν πρόκειται κατά τα φαινόμενα να επηρεάσουν την αδιαφορία και αδράνεια της Λευκωσίας. Το ερώτημα πάντως παραμένει ως προς την απώτερη πολιτική στόχευση της κυπριακής κυβέρνησης μέσω της επιδιωκόμενης καθυστέρησης ή και ακύρωσης ακόμα του έργου. Με άλλα λόγια υφίσταται και εάν ναι ποια είναι η κρυφή ατζέντα της Λευκωσίας;