στην αγορά των Βαλκανίων και της Ανατολικής Μεσογείου. Ο κανιβαλισμός της αγοράς ΑΠΕ, δηλαδή η υπερπροσφορά ενέργειας που ρίχνει τις τιμές σε μηδενικά επίπεδα, είναι ένα γνωστό πρόβλημα στις πιο ώριμες αγορές, όπως εκείνες της δυτικής Ευρώπης και της Καλιφόρνια. Η κρίση αυτή όμως φαίνεται να κλιμακώνεται στον κλάδο των υπεράκτιων αιολικών, με τους “παγκόσμιους ηγέτες” στην Σκανδιναβία να αντιμετωπίζουν ήδη σοβαρά προβλήματα. Δύο πρόσφατες ειδήσεις, για το πώς οι επενδυτές έδειξαν μηδενικό ενδιαφέρον για έναν νέο διαγωνισμό στη Δανία και το πώς αποσύρονται από την αγορά της Σουηδίας, καταδεικνύουν με σαφήνεια το εύρος του προβλήματος.
Ο κλάδος των υπεράκτιων αιολικών, όπως και των φωτοβολταϊκών, έχει πέσει θύμα της ίδιας της επιτυχίας του ουσιαστικά. Η ταχύτατη ανάπτυξη των αιολικών υποδομών σημαίνει πως όταν οι συνθήκες είναι σωστές, τότε παράγεται άφθονη ενέργεια, συχνά πολύ περισσότερη απ’όση μπορεί να απορροφήσει το δίκτυο. Αντιθέτως, όταν οι συνθήκες δεν είναι σωστές, δεν παράγεται καθόλου ενέργεια. Οι ακραίες αυτές διακυμάνσεις έχουν οδηγήσει σε έναν φαύλο κύκλο: είτε οι τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από τις αιολικές μονάδες είναι πολύ χαμηλές λόγω της υπερπροσφοράς, είτε οι αιολικές μονάδες δεν παράγουν ενέργεια και επομένως δεν έχουν κέρδος.
Η κατάσταση επιδεινώνεται σε αρκετές ώριμες αγορές, όπως εκείνες της Σκανδιναβίας, καθώς οι κυβερνήσεις σταματούν σταδιακά να επιδοτούν τους επενδυτές. Σε συνδυασμό με τα πολύ υψηλά κόστη εισόδου στην αγορά, εφόσον οι επενδύσεις είναι εμπροσθοβαρείς, όλο και περισσότεροι επενδυτές αποφεύγουν να επιλέξουν σχετικά έργα.
Μία από τις προτεινόμενες λύσεις είναι η αλλαγή των συνηθειών των τελικών καταναλωτών με στόχο να αλλάξουν και τα δεδομένα της ζήτησης. Κάτι τέτοιο θα απαιτούσε από τους τελικούς χρήστες να καταναλώνουν περισσότερη ενέργεια όταν οι αιολικές μονάδες υπερπαράγουν και λιγότερη ενέργεια όταν επικρατεί νηνεμία. Ωστόσο, αυτό είναι ιδιαίτερα δυσχερές για τον κλάδο των αιολικών, καθώς μπορεί να καταγραφούν αρκετές συνεχόμενες ημέρες χωρίς έντονους ανέμους. Μία άλλη λύση είναι η ενσωμάτωση μεθόδων αποθήκευσης στις μονάδες ΑΠΕ, κάτι που πλέον προκρίνεται από τις ευρωπαϊκές ηγεσίες. Εντούτοις, οι υφιστάμενες εμπορικές τεχνολογίες δεν μπορούν να αποθηκεύσουν μεγάλες ποσότητες ενέργειας για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Η νέα αυτή πραγματικότητα αναπόφευκτα θα προκαλέσει ντόμινο και στην Ελλάδα. Οι άνθρωποι της αγοράς έχουν αναφερθεί στο ζήτημα του κανιβαλισμού των ΑΠΕ πολλές φορές, προειδοποιώντας πως η αλόγιστη ανάπτυξη απειλεί τους μελλοντικούς στόχους. Δεδομένου ότι τα υπεράκτια αιολικά θεωρούνται η αιχμή του δόρατος για το ενεργειακό σχεδιασμό της Ελλάδας, η κυβέρνηση οφείλει να λάβει σοβαρά υπόψη αυτά που συμβαίνουν στις πιο ώριμες αγορές.
Όπως έχουν εξηγήσει πολλοί επιστήμονες, η γεωμορφολογία και η θέση της Ελλάδας μπορούν να της επιτρέψουν να αναδειχθεί στον μεγαλύτερο παραγωγό υπεράκτιας αιολικής ενέργειας στην ευρύτερη περιοχή, εξασφαλίζοντας προστιθέμενη αξία και για άλλους τομείς της οικονομίας. Αν όμως η ανάπτυξη των σχετικών υποδομών καθυστερήσει επειδή οι επενδυτές αμφισβητούν την αποδοτικότητα των έργων αυτών, τότε δεν θα κινδύνευε μόνο ο συγκεκριμένος κλάδος ΑΠΕ, αλλά και η γενικότερη ενεργειακή στρατηγική της Αθήνας.