Υπενθυμίζεται ότι η συγκεκριμένη εισφορά είχε επιβληθεί το 2022, στον απόηχο της ενεργειακής κρίσης που ξεκίνησε το 2021 και η οποία κορυφώθηκε με την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Τότε, η Μόσχα διέκοψε τις ροές φυσικού αερίου προς την Ευρώπη, ενώ ακολούθησε, τον Σεπτέμβριο του 2022, η έκρηξη που κατέστρεψε τμήμα του αγωγού Nord Stream, μέσω του οποίου μεταφερόταν το 15% των ευρωπαϊκών εισαγωγών φυσικού αερίου. Η Κομισιόν είχε θέσει τότε, στόχους για την πλήρωση των αποθηκών φυσικού αερίου στα κράτη-μέλη, προκειμένου να ενισχύσει την ασφάλεια του εφοδιασμού ενόψει της χειμερινής περιόδου 2022-2023. Ωστόσο, η Γερμανία, θέλοντας να καλύψει τις οικονομικές απώλειες που υπέστη κατά την προσπάθεια αυτή, εισήγαγε το λεγόμενο «τέλος ουδετερότητας» για το φυσικό αέριο. Επρόκειτο, στην πραγματικότητα, μια εισφορά στις διασυνοριακές συμφωνίες, ένας ενεργειακός δασμός που προκάλεσε αντιδράσεις και από αρκετές άλλες χώρες-μέλη – όπως η Τσεχική Δημοκρατία, η Αυστρία, η Σλοβακία και η Ουγγαρία - αλλά και από τον ACER, τον Οργανισμό Συνεργασία των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας της ΕΕ.
Η Γερμανία είχε δεσμευθεί, εφέτος τον Μάιο, να καταργήσει την αμφιλεγόμενη αυτή χρέωση για τα διασυνοριακά σημεία από τον Ιανουάριο του 2025 μετά την ευρεία καταδίκη της χρέωσης και των επιπτώσεών της στην ευρωπαϊκή αγορά φυσικού αερίου. Ωστόσο, η σχετική διαδικασία στη Μπούντεσταγκ για τη νέα τροποποίηση του νόμου για την ενεργειακή βιομηχανία δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί και υπάρχουν ανησυχίες ότι μπορεί να μην ψηφιστεί πριν από το τέλος του έτους μετά και την κατάρρευση του κυβερνώντος γερμανικού συνασπισμού.
Μιλώντας στις 16 Δεκεμβρίου, πριν την σύνοδο του Συμβουλίου Υπουργών Ενέργειας της ΕΕ, η Υπουργός Ενέργειας της Αυστρίας Λεονόρε Γκεβέσσλερ, είχε δηλώσει ότι υπήρξαν «θετικά μηνύματα» από την πλευρά της Γερμανίας σχετικά με την κατάργηση της εισφοράς στις διασυνοριακές ροές. Ωστόσο, η Γκεβέσσλερ τόνισε ότι ο νόμος πρέπει να ψηφιστεί, με τη Βιέννη να συνεχίσει να πιέζει τη Γερμανία για το θέμα.
«Λαμβάνουμε θετικά μηνύματα και είμαι βέβαιη ότι δεν θα χρειαστεί να καταφύγουμε στην ύστατη λύση και σε νομικά μέτρα γι’ αυτό», είπε η Αυστριακή Υπουργός, προσθέτοντας: «Αυτό είναι ένα πολύ σημαντικό ζήτημα για την Αυστρία».
Η Γερμανία εισήγαγε το τέλος ουδετερότητας στα τέλη του 2022 για να αντισταθμίσει το υψηλό κόστος που προέκυψε από την πλήρωση στρατηγικής αποθήκευσης αερίου το καλοκαίρι και το φθινόπωρο του ίδιου έτους. Η χρέωση επιβαρύνει το κόστος για τις χώρες -- ιδιαίτερα εκείνες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης -- που παίρνουν φυσικό αέριο μέσω της Γερμανίας, συμπεριλαμβανομένων των εισαγωγών LNG από τις ΗΠΑ και φυσικού αερίου από τη Νορβηγία. Το μέτρο κατέστησε επίσης τις εισαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου πιο ανταγωνιστικές, καθώς αυτοί οι όγκοι θα μπορούσαν να φτάσουν σε αγορές όπως η Αυστρία, η Σλοβακία και η Τσεχική Δημοκρατία χωρίς να περάσουν από τη Γερμανία. Η Αυστρία, η Σλοβακία και η Τσεχική Δημοκρατία συνέχισαν να προτρέπουν το Βερολίνο να υιοθετήσει την απαραίτητη νομοθεσία που θα επιτρέψει την κατάργηση της χρέωσης στα διασυνοριακά σημεία.
Διαδικασίες εις βάρος του Βερολίνου για παράβαση της κοινοτικής νομοθεσίας
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πιστεύεται ότι εξετάζει το ενδεχόμενο να κινήσει διαδικασία επί παραβάσει κατά του Βερολίνου σχετικά με το τέλος ουδετερότητας, το οποίο έχει χαρακτηριστεί ως «αντιευρωπαϊκό» και ενάντια στους κανόνες της ΕΕ για την ενεργειακή αλληλεγγύη.
Ωστόσο, δεν έχει ακόμη καταγραφεί σε καμία διαδικασία επί παραβάσει της ΕΚ, με την υπόθεση να λέγεται ότι έχει «παγώσει».
Ο διαχειριστής της γερμανικής αγοράς, Trading Hub Europe (THE) - ο οποίος και καθορίζει το ύψος του τέλους ουδετερότητας - ανακοίνωσε ότι θα συνεχίσει να παρακολουθεί τη νομοθετική διαδικασία τροποποίησης του ενεργειακού νόμου της χώρας ώστε να αρθεί η χρέωση στα διασυνοριακά σημεία. Η εισφορά τιμολογείται μηνιαίως ως μέρος της εκκαθάρισης εταιρικής εξισορρόπησης, αλλά διακανονίζεται βάσει του προγραμματισμού «ένας συν δύο μήνες». Αυτό σημαίνει ότι η εκκαθάριση για τον μήνα Ιανουάριο, για παράδειγμα, θα πραγματοποιηθεί από τα τέλη Μαρτίου και μετά.
Το τέλος ουδετερότητας είχε αρχικά οριστεί στα 0,59 ευρώ/MWh, αλλά ακολούθησαν συνεχείς αυξήσεις, με συνέπεια να φτάσει τα 1,86 ευρώ/MWh τον Ιανουάριο του τρέχοντος έτους, ενώ την 21η Μαΐου ο THE ανακοίνωσε ότι θα αυξηθεί σε 2,50 ευρώ/MWh για την περίοδο από τον Ιούλιο έως τον Δεκέμβριο του 2024.
Ο THE ανακοίνωσε, εξάλλου, τον Νοέμβριο ότι θα αυξήσει το τέλος ουδετερότητας φυσικού αερίου στα 2,99 ευρώ/MWh από την 1η Ιανουαρίου 2025, αλλά θα εξαιρούσε τους όγκους στα σημεία διασύνδεσης. Η ανακοίνωση έρχεται ενώ οι τιμές του ευρωπαϊκού φυσικού αερίου διαπραγματεύονται γύρω στα 40 ευρώ/MWh.
Το Platts εκτίμησε την μηνιαία τιμή αναφοράς ολλανδικού TTF σε 41,10 ευρώ/MWh στις 13 Δεκεμβρίου.