«Εὐάλωτη στήν γεωπολιτική ἀστάθεια»

Η ΜΕΓΑΛΗ ἐξάρτησις ἀπό τόν τουρισμό καί ὁ χαμηλός ἐπενδυτικός ρυθμός ἀποτελοῦν δύο ἀπό τίς μεγαλύτερες πληγές τῆς ἑλληνικῆς οἰκονομίας, ὅπως καταγράφει ὁ οἶκος ἀξιολογήσεως στήν ἔκθεσή του, μέ τόν χαρακτηριστικό τίτλο «Οἱ προοπτικές τῆς Ἑλλάδας: Ἕνας μακρύς, μακρύς δρόμος».

Ἡ Moody’s ἀναφέρει ὅτι ἡ Ἑλλάς ξεχωρίζει ὡς ἕνας ἀπό τούς κορυφαίους τουριστικούς προορισμούς τῆς Εὐρώπης, μέ σχεδόν τό 10% τοῦ ἐργατικοῦ δυναμικοῦ της νά συμμετέχει σέ ὑπηρεσίες πού σχετίζονται μέ τόν τουρισμό καί σχεδόν τό ἕνα τρίτο τῶν ἐξαγωγῶν πού προέρχονται ἀπό τήν βιομηχανία. Ὡστόσο, παρά τίς ἰσχυρές ἐπιδόσεις μετά τήν πανδημία, τά ἐθνικά στατιστικά στοιχεῖα γιά τόν τουρισμό γιά τό δεύτερο ἑξάμηνο τοῦ 2024 δείχνουν ἀναδυόμενα σημάδια ἀδυναμίας. Ἡ μέση δαπάνη ἀνά ταξίδι ἐμειώθη κατά 4,3% ἀπό τόν Ἰανουάριο ἕως τόν Ὀκτώβριο σέ σύγκριση μέ τήν ἴδια περίοδο τοῦ 2023. Αὐτό μπορεῖ νά σημαίνει ὅτι οἱ τουρίστες ἔχουν ἐξαντλήσει τίς οἰκονομίες τους πού ἐσυσσωρεύθησαν κατά τήν περίοδο Covid-19.

Ὅσον ἀφορᾶ τίς ἐπενδύσεις, ὁ δείκτης πάγιων ἐπενδύσεων πρός τό ΑΕΠ ἀνέρχεται πλέον στό 16%, ἀπό τό χαμηλό τοῦ 10,1% τό τρίτο τρίμηνο τοῦ 2015. Ὡστόσο, παραμένει ἀρκετά κάτω ἀπό τό 21% πού ἦταν πρίν ἀπό τήν κρίση καί ἀπό χῶρες ὅπως ἡ Ἱσπανία καί ἡ Ἰταλία.

Ἕνας ἀπό τούς λόγους γιά τούς ὁποίους ὁ δείκτης ἐπενδύσεων πρός ΑΕΠ δυσκολεύεται νά ἀνακάμψει, εἶναι ὅτι οἱ ἑλληνικές συστημικές τράπεζες διατηροῦν τά ἐπιτόκια καταθέσεων στό μηδενικό κατώτερο ὅριο.

Αὐτό σημαίνει ὅτι τό κόστος εὐκαιρίας τῆς διατηρήσεως μετρητῶν εἶναι χαμηλό, καθιστῶντας τίς τραπεζικές ἀποταμιεύσεις μή ἑλκυστικές γιά τό μέσο νοικοκυριό. Αὐτό ἐπιβραδύνει τήν συσσώρευση κεφαλαίων καί τήν ροή νέων δανείων, ἄν καί ὁ ἀνταγωνισμός μεταξύ τῶν τραπεζῶν θά μποροῦσε νά ὁδηγήσει σέ αὔξηση τῶν ἐπιτοκίων καταθέσεων μετά τήν συγχώνευση τῆς Attica Bank.

Ὁ ἀμερικανικός οἶκος σημειώνει ὅτι ἡ ἑλληνική οἰκονομία εἶναι εὐάλωτη στήν ἀστάθεια στίς παγκόσμιες ἀγορές. Τά ὑψηλά ἐπίπεδα γεωπολιτικῆς ἀναταραχῆς δημιουργοῦν σημαντική ἀβεβαιότητα.

Αὐτό περιλαμβάνει τόν πόλεμο στήν Οὐκρανία, τίς ἐντάσεις στήν Μέση Ἀνατολή, τίς τριβές Κίνας – Ταϊβάν, τήν ἀπειλή ἑνός ἐμπορικοῦ πολέμου ΗΠΑ – Κίνας καί, πιό πρόσφατα, τήν πολιτική ἀστάθεια στήν Γερμανία καί τήν Γαλλία. Ὁ ἀμερικανικός οἶκος εἶναι ὁ μοναδικός πού δέν ἔχει δώσει τήν ἐπενδυτική βαθμίδα στήν Ἑλλάδα, ὅταν ἡ Scope τήν τοποθετεῖ μία βαθμίδα ὑψηλότερα τοῦ IG καί ἡ S&P ἔχει δώσει τήν ἐπενδυτική βαθμίδα μέ προοπτικές ἀναβαθμίσεως σέ «BBB».

Ἡ Moody’s ἔχει προγραμματίσει νά προχωρήσει στήν πρώτη ἀξιολόγηση τῆς ἑλληνικῆς οἰκονομίας στίς 14 Μαρτίου καί στίς 19 Σεπτεμβρίου τοῦ τρέχοντος ἔτους. Ἐνῷ μιά πιθανή ἀναβάθμισις τόν Μάρτιο φαίνεται λιγώτερο πιθανή, σύμφωνα μέ τήν UBS, ἡ ἐπιστροφή τῆς Ἑλλάδος στήν ἐπενδυτική βαθμίδα ἀπό τήν Moody’s εἶναι ἀρκετά πιθανή κατά τό δεύτερο ἑξάμηνο τοῦ 2025. Συμφώνως πρός τόν ἐπί κεφαλῆς τοῦ ΟΔΔΗΧ, μιά ἀναβάθμισις ἀπό τήν Moody’s θά ὁδηγήσει σέ ὑψηλή ζήτηση γιά ἑλληνικά κρατικά ὁμόλογα ἕως 5 δισ. εὐρώ ἐπί πλέον πού θά προέλθει σταδιακά ἀπό passive funds λόγῳ τῆς ἐντάξεως τῶν ἑλληνικῶν ὁμολόγων σέ νέους δεῖκτες πού ἀκολουθοῦν μεγάλοι ξένοι διαχειριστές.

(ἀπό τήν ἐφημερίδα "ΕΣΤΙΑ")