Ο Πεζεσκιάν, στην πρώτη του επίσκεψη στο Κρεμλίνο μετά την ανάληψη της προεδρίας τον περασμένο Ιούλιο, χαιρέτισε την υπογραφή ως ένα σημαντικό νέο κεφάλαιο στις σχέσεις των δύο χωρών, ενώ ο Πούτιν δήλωσε ότι η Μόσχα και η Τεχεράνη έχουν πολλές ίδιες απόψεις για τις διεθνείς υποθέσεις.
«Αυτή (η συνθήκη) δημιουργεί καλύτερες συνθήκες για τη διμερή συνεργασία σε όλους τους τομείς», δήλωσε ο Πούτιν, τονίζοντας τα θετικά για τις οικονομικές σχέσεις και το εμπόριο, το οποίο, όπως είπε, διεξάγεται κυρίως στα νομίσματα των δύο χωρών.
«Χρειαζόμαστε λιγότερη γραφειοκρατία και περισσότερη συγκεκριμένη δράση. Όποιες δυσκολίες δημιουργούνται από άλλους, θα μπορέσουμε να τις ξεπεράσουμε και να προχωρήσουμε μπροστά», πρόσθεσε ο Πούτιν, αναφερόμενος στις δυτικές κυρώσεις σε βάρος των δύο χωρών.
Ο Πούτιν δήλωσε ότι η Ρωσία ενημερώνει τακτικά το Ιράν για το τι συμβαίνει στη σύγκρουση στην Ουκρανία και ότι διαβουλεύονται σε στενή συνεργασία για τα γεγονότα στη Μέση Ανατολή και την περιοχή του Νοτίου Καυκάσου.
Ο Πούτιν δήλωσε ότι οι εργασίες για έναν πιθανό αγωγό φυσικού αερίου που θα μεταφέρει ρωσικό φυσικό αέριο στο Ιράν προχωρούν παρά τις δυσκολίες και ότι, παρά τις καθυστερήσεις στην κατασκευή νέων πυρηνικών αντιδραστήρων για το Ιράν, η Μόσχα είναι ανοιχτή στο να αναλάβει ενδεχομένως περισσότερα πυρηνικά έργα.
Ο Πεζεσκιάν, οι δηλώσεις του οποίου μεταφράστηκαν από τη ρωσική κρατική τηλεόραση, δήλωσε ότι η συμφωνία αυτή θα δημιουργήσει καλές ευκαιρίες και ότι δείχνει ότι η Μόσχα και το Ιράν δεν χρειάζεται να λαμβάνουν υπόψη τους τη γνώμη των «χωρών του ωκεανού», όπως είπε.
«Οι συμφωνίες στις οποίες καταλήξαμε σήμερα αποτελούν ένα ακόμη ερέθισμα όσον αφορά τη δημιουργία ενός πολυπολικού κόσμου», είπε.
Όπως σε σχετική της ανάρτηση στο LinkedIn η Research Fellow στο Center on Global Energy Policy του Πανεπιστημίου Κολούμπια, Tatiana Mitrova, τα βασικά σημεία της συμφωνίας έχουν ως εξής:
Στρατιωτική Συνεργασία: Αν και λεπτομέρειες της 20ετούς συμφωνίας Ρωσίας-Ιράν δεν έγιναν γνωστές, υπάρχουν εικασίες για πιθανές στρατιωτικές διατάξεις στη συνθήκη, ειδικά μετά την καλοκαιρινή συμφωνία της Ρωσίας με τη Βόρεια Κορέα που οδήγησε σε άμεση στρατιωτική εμπλοκή στον πόλεμο κατά της Ουκρανίας. Ωστόσο, η δημόσια εκδοχή της συνθήκης στερείται ρήτρας παρόμοιας με τη συμφωνία της Βόρειας Κορέας, η οποία απαγόρευε ρητά σε οποιοδήποτε μέρος να βοηθήσει έναν επιτιθέμενο. Αυτό εγείρει ερωτήματα σχετικά με πιθανές άγνωστες ρυθμίσεις.
Ενεργειακή Συνεργασία: Πυρηνική ενέργεια. Κατασκευή του δεύτερου και του τρίτου αντιδραστήρα του ιρανικού πυρηνικού σταθμού στο Bushehr. Το έργο χρονολογείται από το 1975 αλλά καθυστέρησε για δεκαετίες λόγω πολιτικών αναταράξεων. Η Rosatom επανέλαβε τις εργασίες το 2014 και η πρόοδος ολοκλήρωσης βρίσκεται σήμερα στο 17%, με την έναρξη λειτουργίας να αναμένεται το 2025 και το 2027 για καθένα εκ των δύο σταθμών.
Φυσικό αέριο. Ο Πούτιν ανακοίνωσε σχέδια για ένα νέο τεράστιο πρότζεκτ φυσικού αερίου: έναν αγωγό προς το Ιράν με χωρητικότητα 55 bcm/έτος, ξεκινώντας από 2 bcm ετησίως. Ο υπουργός Ενέργειας της Ρωσίας Σεργκέι Τσιβίλεφ διευκρίνισε ότι οι συζητήσεις για την κατασκευή αυτού του αγωγού βρίσκονται στο τελικό στάδιο, με τη διαδρομή να προγραμματίζεται να περάσει από το Αζερμπαϊτζάν. Νωρίτερα, ο Αλεξάντερ Νόβακ ανέφερε ότι το Ιράν ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για τη δημιουργία ενός κόμβου φυσικού αερίου εντός της επικράτειάς του, στον οποίο θα μπορούσε να συμμετέχει όχι μόνο η Ρωσία αλλά και το Τουρκμενιστάν και το Κατάρ. Σε εξέλιξη βρίσκονται επίσης συζητήσεις με τη Ρωσία σχετικά με τις παραδόσεις ανταλλαγής φυσικού αερίου στο βόρειο Ιράν για εσωτερική κατανάλωση και τη δημιουργία ηλεκτρονικής πλατφόρμας εμπορίας φυσικού αερίου στο νότιο Ιράν. Η Ρωσία έχει επίσης δεσμευτεί να βοηθήσει το Ιράν στην ανάπτυξη νέων κοιτασμάτων φυσικού αερίου. Το 2022, οι δύο χώρες ανακοίνωσαν κοινά έργα αξίας 40 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Βέβαια, η δυτική αναλύτρια σχολίάζει ότι «ειλικρινά, είμαι πολύ δύσπιστη σχετικά με αυτές τις δηλώσεις. Από οικονομικής σκοπιάς, οι προτάσεις στερούνται σαφούς σκοπιμότητας και πολιτικά φαίνονται δύσκολες να εφαρμοστούν - ιδίως δεδομένης της απότομης επιδείνωσης των σχέσεων μεταξύ Ρωσίας και Αζερμπαϊτζάν μετά την κατάρριψη αεροσκάφους του Αζερμπαϊτζάν».
Πετρέλαιο. Ο Πούτιν άφησε να εννοηθεί πιθανή πετρελαϊκή συνεργασία, μια κίνηση που, σύμφωνα με τη Mitrova, θα μπορούσε να αναστατώσει τις χώρες του OPEC. Η προοπτική βαθύτερου συντονισμού μεταξύ δύο μεγάλων παραγωγών πετρελαίου χρήζει προσοχής, καταλήγει.
Αν και η νέα συνθήκη μεταξύ Μόσχας και Τεχεράνης, προς το παρόν φαίνεται περισσότερο συμβολική παρά μεταμορφωτική, και πολλά έργα ενέργειας και υποδομών αντιμετωπίζουν σημαντικά εμπόδια, η ερευνήτρια του Κολούμπια σημειώνει ότι αυτή η εταιρική σχέση είναι πιθανό να εντείνει τη δυναμική ΗΠΑ-Κίνας-Ρωσίας-Ιράν, ιδιαίτερα υπό το φως των νέων κυρώσεων.