Όπως έγινε γνωστό, η BP διέκοψε προσωρινά την παραγωγή στην πλατφόρμα Shah Deniz Alpha στην Κασπία Θάλασσα, εξαιτίας τεχνικού προβλήματος σε υποθαλάσσια γραμμή εξαγωγής συμπυκνωμάτων αερίου.
Η διακοπή της παραγωγής είχε ως άμεσο αποτέλεσμα την αναστολή των παραδόσεων φυσικού αερίου από το Αζερμπαϊτζάν προς την Σερβία και την Βουλγαρία. Σημειώνουμε ότι η Σερβία, που προμηθευόταν σε ημερήσια βάση, 1,7 εκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου (bcm) από το Αζερμπαϊτζάν, βασίζεται τώρα σε ίδια αποθέματα για να καλύψει την εγχώρια ζήτηση.
Πρόκειται για ένα από τα μεγαλύτερα κοιτάσματα συμπυκνώματος φυσικού αερίου στον κόσμο καθώς και τη μεγαλύτερη ανακάλυψη φυσικού αερίου που έχει κάνει ποτέ η BP.
Αδιασταύρωτες πληροφορίες θέλουν το πρόβλημα που δημιουργήθηκε με τον αγωγό, να συνδέεται με την απόφαση του Αζερμπαϊτζάν να σταματήσει τις εξαγωγές φυσικού αερίου προς την Σερβία.
Η είδηση για την διακοπή της παραγωγής στην συγκεκριμένη πλατφόρμα έρχεται σχεδόν ταυτόχρονα με την ανακοίνωση της επιβολής αμερικανικών κυρώσεων κατά της Naftna Industrija Srbije (NIS), την εταιρεία πετρελαίου και φυσικού αερίου της Σερβίας, της οποίας το 56,15% του μετοχικού κεφαλαίου ελέγχουν οι Gazprom και Gazprom Neft!
Η μόνη διέξοδος των Σέρβων είναι να διακόψουν κάθε επιχειρηματική συνδιαλλαγή με την Ρωσία και να μεταβάλουν το ιδιοκτησιακό καθεστώς της ΝΙS, έως τις 12 Μαρτίου 2025.
Eίναι χαρακτηριστικό του “διχασμού” που έχει προκαλέσει στο Βελιγράδι η απόφαση για κυρώσεις κατά της σερβικής εταιρείας, οι δηλώσεις του προέδρου της Σερβίας, Αλεξάνταρ Βούτσιτς που είπε: «Η Μόσχα και η Ουάσινγκτον είναι αγαπητές σε εμάς, όπως και σε όλους στον κόσμο. Δεν έχουμε τίποτα εναντίον κανενός, αλλά η Σερβία είναι η πιο αγαπημένη μας. Θα προστατεύσουμε τα συμφέροντα της Σερβίας με κάθε κόστος. Οι πολίτες δεν έχουν κανένα λόγο να ανησυχούν. Δεν θα υπάρξουν ελλείψεις και δεν θα υπάρξει οικονομική καταστροφή».
Εν τω μεταξύ, η απόφαση του Αζερμπαϊτζάν να διακόψει τις προμήθειες φυσικού αερίου προς την Σερβία ακολουθεί την διακοπή των προμηθειών του ορυκτού καυσίμου προς την Βουλγαρία, αυτή τη φορά για αμιγώς τεχνικούς λόγους, από τις 7 Ιανουαρίου 2025.
Η Σόφια, σε αντίθεση με το Βελιγράδι έπαψε να εισάγει ρωσικό αέριο από τον Απρίλιο του 2022.
Ωστόσο, σύμφωνα με το πρακτορείο AnewΖ, οι πληροφορίες για δίμηνη αναστολή των προμηθειών φυσικού αερίου από το Αζερμπαϊτζάν προς την Σερβία είναι ανακριβείς. Ενώ η ροή αερίου έχει μειωθεί προσωρινά λόγω τεχνικού προβλήματος στην πλατφόρμα Shah Deniz Alpha, διαβεβαιώνουν ότι η έτερη πλατφόρμα, Shah Deniz Bravo παραμένει πλήρως λειτουργική, διασφαλίζοντας τη συνέχεια των εξαγωγών. Οι προμήθειες αναμένεται να συνεχιστούν πολύ σύντομα», ανέφερε το AnewZ, επικαλούμενο “αξιόπιστες κυβερνητικές πηγές”, που επιβεβαίωσαν, επίσης, την επανέναρξη των προμηθειών φυσικού αερίου προς την Βουλγαρία.
Τα αποθέματα στο κοίτασμα Shah Deniz εκτιμώνται σε 1 tcm φυσικού αερίου και 243 εκατομμύρια τόνους συμπυκνώματος αερίου.
Το πρώτο εμπορικό φορτίο φυσικού αερίου εξήχθη στην Τουρκία στις 30 Ιουνίου 2018, ενώ η Ευρώπη ακολούθησε στις 31 Δεκεμβρίου 2020. Η ιδιοκτησιακή δομή του κοιτάσματος περιλαμβάνει την BP, με ποσοστό, 30%, την Lukoil, με 20%, την TPAO, με 19%, την SGC με 16%, την NICO από το Ιράν, με 10% και την ουγγρική MVM, με ποσοστό 5%.
Το πρώτο εννεάμηνο του περασμένου έτους, το κοίτασμα παρήγαγε 20 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου και περισσότερους από 3 εκατομμύρια τόνους (ισοδυναμούν σε περίπου 26 εκατομμύρια βαρέλια) συμπυκνώματος από τις πλατφόρμες Shah Deniz Alpha και Shah Deniz Bravo.
Η παραγωγική ικανότητα των υφιστάμενων εγκαταστάσεων του Shah Deniz είναι περίπου 80,7 εκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου την ημέρα ή περίπου 29,5 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα ετησίως.
(Διάγραμμα κατανάλωσης φυσικού αερίου στην Ιταλία, 1965 -2023.Πηγή: https: www.ceicdata.com)
Μείωση κατανάλωσης στην Ιταλία
Η κατανάλωση φυσικού αερίου στην Ιταλία μειώθηκε στο χαμηλότερο επίπεδο της τελευταίας 15ετίας, στα 61,7 bcm, το περασμένο έτος, σύμφωνα με τον Διαχειριστή της αγοράς ενέργειας της γειτονικής, Gestore Mercati Energetici (GME).
Η συνολική ετήσια μείωση κατά 2,5% οφείλεται κατά κύριο λόγο στην μείωση της χρήσης φυσικού αερίου για ηλεκτροπαραγωγή, ενώ η κατανάλωση από τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά ήταν οριακά υψηλότερη σε σύγκριση με το 2023.
Παράλληλα, οι εισαγωγές φυσικού αερίου μειώθηκαν το 2024, στα 58,7 bcm, και υποχώρησαν σε σχεδόν νέο χαμηλό από το 2015.
Η Αλγερία παραμένει ο μεγαλύτερος προμηθευτής της Ιταλίας, παρά την πτώση κατά σχεδόν 9% των ροών προς την Ιταλία το περασμένο έτος, με συνολικά 21,1 bcm να κατευθύνονται στην ιταλική αγορά.
Επίσης, οι εισαγωγές LNG από την Αλγερία μειώθηκαν περισσότερο από 9%, σε σχεδόν 15 bcm, ενώ το Αζερμπαϊτζάν προμήθευσε την Ιταλία με 10,3 bcm φυσικού αερίου μέσω αγωγών. Τέλος, οι ροές από την από την Ρωσία και άλλες ευρωπαϊκές χώρες, μέσω του αγωγού TAG αυξήθηκαν στα 5,4 bcm.