Ο Μάρκο Ρούμπιο, πάλι, κατά την ακρόασή του ενώπιον της Γερουσίας ενόψει του διορισμού του ως νέου υπουργού Εξωτερικών, χρησιμοποιώντας περισσότερες λέξεις, κατέστησε τα πράγματα σαφέστερα. "Η μεταπολεμική παγκόσμια τάξη πραγμάτων δεν είναι απλώς παρωχημένη· είναι τώρα ένα όπλο που χρησιμοποιείται εναντίον μας” δήλωσε ευθαρσώς ο αυριανός επικεφαλής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, αποκαλύπτοντας τόσο την ανασφάλεια, όσο και τις αναθεωρητικές διαθέσεις της βορειοαμερικανικής υπερδύναμης.
Κατά μία έννοια, πρόκειται για ομολογία αποτυχίας. Διότι η μεταπολεμική παγκόσμια τάξη πραγμάτων κατεξοχήν εκπονήθηκε από τις ΗΠΑ και στα μέτρα τους. Μόνο που η ανάδυση της Κίνας, ακριβώς στο πλαίσιο αυτής της τάξης πραγμάτων και δη της περιώνυμης "παγκοσμιοποίησης”, δημιουργεί αντανακλαστικά "απόδρασης” των ΗΠΑ από τους κανόνες που έχουν οι ίδιες θεσπίσει.
Η Αμερική, από αυτή την άποψη, δεν μπορεί να ξαναγίνει "μεγάλη” δίχως να αποτινάξει πολυμερείς δεσμεύσεις, να εισαγάγει δόσεις παρεμβατισμού, να εντατικοποιήσει την εκμετάλλευση των φυσικών πόρων και της εργασίας εντός και εκτός συνόρων, να ξαναγράψει εν ολίγοις τους κανόνες με επιθετικό τρόπο - ή μάλλον να βυθίσει φίλους και ανταγωνιστές στην απορία για το αν υπάρχουν κανόνες καν.
Για την ακρίβεια, οι φίλοι εμφανίζονται περισσότερο εκτεθειμένοι από τους ανταγωνιστές, οι οποίοι ήδη οριοθετούν, με πρωτοβουλίες όπως η Ομάδα Brics, τον δικό τους χώρο.
Υπ' αυτό το πρίσμα, το αν η Αμερική πρόκειται να "κανιβαλίσει” την ευρωπαϊκή μεταποίηση με τους δασμούς του Τραμπ ή με τις ογκώδεις επιδοτήσεις του Μπάιντεν είναι δευτερεύον.
Το εγχείρημα, ωστόσο, είναι προβληματικό και ριψοκίνδυνο. Από τη μία ανατινάζει ένα ιδεολογικό οικοδόμημα (ελεύθερο εμπόριο, ανθρώπινα δικαιώματα, κοσμοπολιτισμός) που έπαιξε σημαντικό ρόλο στη μεταπολεμική αίγλη των ΗΠΑ. Από την άλλη, κινδυνεύει να επιταχύνει τις εξελίξεις τις οποίες επιδιώκει να ανακόψει.
Ο λόγος για αυτό είναι ότι πλείστοι ενδιαφερόμενοι στη διεθνή σκηνή προκρίνουν προφανώς τη σταθερότητα παρά τους κλυδωνισμούς που συνεπάγεται ο αμερικανικός αναθεωρητισμός. Και η ειρωνεία του πράγματος θέλει την υπό την καθοδήγηση του Κομμουνιστικού Κόμματος Κίνας να προβάλλει τώρα ως ο κατεξοχήν διασώστης της σταθερότητας και της "συμπεριληπτικής παγκοσμιοποίησης”.
Όπως χαρακτηριστικά το διατυπώνει ο επιχειρηματίας (ιδρυτής του HouseTrip) Αρνό Μπερτράν, "ο στρατηγικός λογισμός αλλάζει δραματικά όταν η δύναμη που ήταν ο εγγυητής της κατεστημένης τάξης γίνεται η κύρια απειλή της”.
Πόσω μάλλον που η αδιαφορία των ΗΠΑ για τη διαφύλαξη των παγκόσμιων "κοινών αγαθών” (του κλίματος, της υγείας κ.ο.κ.) καθιστά το Πεκίνο περισσότερο δελεαστικό συνομιλητή, εφόσον αποδεικνύεται αποτελεσματικότερο στην εξασφάλιση τεχνοοικονομικών λύσεων, όπως διαπίστωσαν οδυνηρά και όσοι Αμερικανοί παρέβαλαν τη διαχείριση των πυρκαγιών της Τσονγκτσίνγκ με τις καταστροφικές φωτιές του Λος Άντζελες.
Επιπλέον η Κίνα αποφεύγει να προβαίνει σε υπαγορεύσεις για τις εσωτερικές πολιτικές και λοιπές διευθετήσεις των εταίρων της επικαλούμενη τον "πολιτιστικό πλουραλισμό”.
Η λογική του "όποιος δεν είναι μαζί μας είναι εναντίον μας”, κραταιά και επί των ημερών του Μπάιντεν, ωθεί μια σειρά χωρών που δεν αρέσκονται στα εκβιαστικά διλήμματα να πάρουν περισσότερες αποστάσεις από τις ΗΠΑ, απ' ό,τι θα είχαν αρχικώς κατά νου – π.χ. Τουρκία, Σαουδική Αραβία, Μεξικό, Ινδονησία.
Δεν είναι τυχαίο ότι ο περισσότερο "τραμπικός” ηγέτης στον εκτός των ΗΠΑ κόσμο, ο πρόεδρος της Αργεντινής Χαβιέρ Μιλέι μόλις κατέστησε σαφές, μιλώντας στο Φόρουμ του Νταβός όπου βεβαίως επαίνεσε τον Αμερικανό πρόεδρο, ότι δεν σκοπεύει παρά να εμβαθύνει τις συναλλαγές του με την Κίνα. "Είναι υπέροχοι. Δεν ζητούν τίποτε σε ανταπόδοση. Απλώς εμπορεύονται ήρεμα” δήλωσε χαρακτηριστικά για τους Κινέζους σε συνέντευξή του στον Economist.
Η ριζοσπαστική φιλελεύθερη ατζέντα του Μιλέι για την Αργεντινή μάλλον ενθαρρύνει παρά αποθαρρύνει την αξιοποίηση των ευκαιριών που προσφέρει η καλλιέργεια των σχέσεων με την Κίνα.
Μόνη η Ευρώπη αποδέχεται την αυτοπαγίδευσή της στη λογική των διλημμάτων και της αποκλειστικότητας, έχοντας καταστρέψει τις σχέσεις της με τη Ρωσία και το Ιράν και επιδεινώνοντας τη σχέση της με την Κίνα. Οι δικοί της πολιτισμικοί και ιδεολογικοί προσδιορισμοί την αφήνουν μετέωρη στην εποχή Τραμπ να φαντασιώνεται ότι θα προβάλλει αντίσταση στο όνομα... του ατλαντισμού και εν γένει της υπό κατεδάφιση τάξης πραγμάτων, ενώ δεν έχει τις αντικειμενικές και υποκειμενικές προϋποθέσεις για μια αυτόνομη πορεία.
(από capital.gr)