Ανήμερα τα Χριστούγεννα έγινε δολιοφθορά σε ένα ακόμη υποβρύχιο καλώδιο μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας μεταξύ Φινλανδίας και Εσθονίας. Ισως το πιο σημαντικό, όμως, είναι αυτό που –για πρώτη φορά– ακολούθησε:

Την επομένη, οι φινλανδικές αρχές απαλλοτρίωσαν πλοίο με σημαία των Νήσων Κουκ, που υποψιάζονταν (ενδεχομένως ορθώς) ότι ανήκει στον ρωσικό σκιώδη στόλο δεξαμενοπλοίων και προκάλεσε τη δολιοφθορά, κόβοντας το καλώδιο με τις άγκυρές του. Ποιο είναι το νέο και σημαντικό; Οτι οι φινλανδικές αρχές κατέλαβαν το πλοίο ενώ έπλεε σε διεθνή ύδατα, σε νερά δηλαδή στα οποία, από τον Β΄ Παγκόσμιο μέχρι τώρα, ήταν εγγυημένη η ελεύθερη ναυσιπλοΐα. Τώρα, παύει να είναι…

Ο Τραμπ δεν δεσμεύτηκε ότι δεν θα επέμβει ακόμα και στρατιωτικά σε Γροιλανδία και Παναμά, ενώ οι απειλές του στον Καναδά για δασμολογικό φραγμό στις εξαγωγές του αν δεν γίνει κάτι σαν την 51η πολιτεία των ΗΠΑ, προκάλεσαν πολιτική κρίση σε μια από τις πιο δημοκρατικές, συμπεριληπτικές κοινωνίες του σύγχρονου κόσμου. Κι ενώ ο συνδυασμός της πτώσης της στερλίνας στα χαμηλά 12μήνου και της εκτίναξης του κόστους δανεισμού του βρετανικού δημοσίου θυμίζουν στο Λονδίνο τις ημέρες κρίσης του 1976, όταν η Βρετανία υποχρεώθηκε να προσφύγει στο ΔΝΤ, έρχεται η αποκάλυψη των FT ότι ο «αντ’ αυτού» Μασκ συνωμοτεί με το ακροδεξιό Reform για την ανατροπή της κυβέρνησης Στάρμερ. Μένει να φανεί πόσα από όσα λέει το σύστημα Τραμπ θα μείνουν λόγια και πόσα όχι. Το βέβαιο είναι ότι τα νερά αγριεύουν και στην αναταραχή κινδυνεύει η Ευρωπαϊκή Ενωση.

Στήθηκε στα πόδια της μεταπολεμικά με πρωτοβουλία των ΗΠΑ και αμέριστη βοήθεια από αυτές, ως η πιο σημαντική στρατηγικά περιοχή, για την ανάσχεση της επιρροής τής τότε ΕΣΣΔ και του μπλοκ της. Γι’ αυτό κυρίως, και με χορηγό άμυνας τις ΗΠΑ, είχε την ευκαιρία να οικοδομήσει το παγκοσμίως ζηλευτό ευρωπαϊκό κοινωνικό κράτος και να δημιουργήσει ανεκτικές και εξαιρετικά σταθερές και ανθεκτικές δημοκρατίες (το καθ’ ημάς μετεμφυλιακό καθεστώς ήταν από τις ελάχιστες εξαιρέσεις).

Οταν κατέρρευσε το Τείχος, οι προτεραιότητες των ΗΠΑ άρχισαν να αλλάζουν. Αλλά η Ευρώπη εφησύχαζε, βέβαιη ότι βρίσκεται σταθερά στη σωστή μεριά της Ιστορίας…

Οι συνθήκες ανατρέπονταν αλλά η Ευρώπη εφησύχαζε, βέβαιη ότι είναι στη σωστή μεριά της Ιστορίας…

Κι ενώ αναπτυσσόταν χάρη στην ασφάλεια των ωκεανών και στην πυρηνική ομπρέλα που πρόσφεραν οι ΗΠΑ, στη φθηνή ενέργεια της Ρωσίας και στη μεγάλη δημοσιονομική επέκταση της Κίνας, πίστεψε κάποια στιγμή ότι, με αυτά και με ‘κείνα, είχε δυναμώσει αρκετά για να παίξει δραστήριο, ίσως και καθοριστικό, ρόλο στα διεθνή δρώμενα και να σταθεί ισάξια στον ανταγωνισμό των άλλων μεγάλων δυνάμεων. Αποδείχθηκε πως υστερούσε.

Στον αναδυόμενο κόσμο του αδυσώπητου ανταγωνισμού για σφαίρες επιρροής, με υποχώρηση του διεθνούς δικαίου και ενίσχυση της διπλωματίας των κανονιοφόρων, η Ευρωπαϊκή Ενωση κινδυνεύει να αποδειχθεί όχι μόνο πεδίο σύγκρουσης, αλλά θύμα των αντιθέσεων ΗΠΑ, Ρωσίας και Κίνας. Η δική μας Ευρώπη θα χρειαστεί να αποδείξει αν έχει δυνάμεις να σταθεί ενιαία και όρθια.

(από την εφημερίδα «ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ»)

Διαβάστε ακόμα