Ορισμένα ηφαίστεια στους καταρράκτες μπορεί να περάσουν αιώνες (ή και χιλιετίες) χωρίς να εκραγούν, αλλά η συχνότητα του Axial Seamount μπορεί να μετρηθεί σε μόλις χρόνια. Στην πραγματικότητα, το ηφαίστειο είναι τόσο ενεργό που έχει γίνει η τοποθεσία του πρώτου υποθαλάσσιου παρατηρητηρίου ηφαιστείων στον κόσμο - το Παρατηρητήριο της Νέας Χιλιετίας (NEMO), το οποίο παρακολουθεί τις συνεχιζόμενες αλλαγές στην καλδέρα της κορυφής. Ενώ παρακολουθείται σχολαστικά από το 1997, το ηφαίστειο έχει υποστεί έκρηξη το 1998, το 2011 και το 2015, και φαίνεται ότι το 2025 θα προστεθεί σύντομα στον κατάλογο.
Ευτυχώς, το Axial Seamount διαφέρει από τα άλλα ηφαίστεια της βορειοδυτικής χώρας, τόσο σε συχνότητα όσο και σε σοβαρότητα. Σύμφωνα με το Science Alert, η δομή της ασπίδας της κορυφής σχηματίστηκε από λεπτή λάβα, πράγμα που σημαίνει ότι οποιαδήποτε έκρηξη πιθανότατα θα εκχυλίσει μάγμα και θα σχηματίσει νέο θαλάσσιο πυθμένα. Αυτό καθιστά την απειλή ενός πιθανού τσουνάμι εξαιρετικά χαμηλή.
Ο Axial Seamount δεν είναι επίσης μέρος της Ζώνης Υποβύθισης Cascadia, η οποία είναι η επικίνδυνη περιοχή στην οποία οι ειδικοί πιστεύουν ότι θα χτυπήσει μια μέρα ένας σεισμός με το χαρακτηριστικό παρατσούκλι «Ο Μεγάλος». Αντίθετα, στηρίζεται στην κορυφογραμμή Juan de Fuca δυτικότερα, και η επικείμενη έκρηξή του πιθανότατα δεν θα έχει καμία επίπτωση στη σεισμική δραστηριότητα της ζώνης υποβύθισης κατά μήκος της ακτής του Όρεγκον.
Επιστήμονες του Πολιτειακού Πανεπιστημίου του Όρεγκον (OSU) και του Πανεπιστημίου της Βόρειας Καρολίνας στο Γουίλμινγκτον έχουν μελετήσει ενεργά τον τρόπο με τον οποίο κινείται το μάγμα μέσα στο σύστημα Axial χρησιμοποιώντας καταγραφείς πίεσης στον πυθμένα, σύμφωνα με δημοσίευμα του OPB. Κάθε δύο χρόνια, οι επιστήμονες τοποθετούν αυτά τα καταγραφικά πίεσης πυθμένα, συλλέγουν τα παλιά καταγραφικά και αναλύουν τα δεδομένα. Στη συνέχεια, ο Bill Chadwick από το OSU χρησιμοποιεί τα δεδομένα για να προσπαθήσει να προβλέψει πότε θα εκραγεί ξανά το Axial Seamount.
Το καλοκαίρι του 2024, ο Chadwick ανέφερε στο ιστολόγιό του ότι ο ρυθμός διόγκωσης εντός του Axial Seamount αυξάνεται σταθερά. Μια ενημέρωση τον Οκτώβριο του 2024 ανέφερε ότι ο ρυθμός διόγκωσης, καθώς και η περιβάλλουσα σεισμικότητα, έχει σταθεροποιηθεί. «Μια έκρηξη δεν φαίνεται επικείμενη, αλλά δεν μπορεί να συμβαίνει αυτό για πάντα», κατέληξε ο Chadwick. Δήλωσε ότι μια έκρηξη στο Axial Seamount μεταξύ τώρα και του τέλους του 2025 ήταν αναπόφευκτη.
Οι επιστήμονες ελπίζουν ότι με τη συνεχή παρακολούθηση του Axial Seamount θα μπορέσουν να μάθουν περισσότερα για άλλα ηφαίστεια σε όλο τον κόσμο. Ευτυχώς, το πιο ενεργό ηφαίστειο του βορειοδυτικού Ειρηνικού παρέχει το τέλειο επιστημονικό εργαστήριο.