Όλη η νέα νομοθεσία θα είναι προσανατολισμένη προς την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της ΕΕ με την αύξηση της παραγωγικότητας με γνώμονα την καινοτομία, ώστε να καταστεί η Ενωση «οικονομική δύναμη, επενδυτικός προορισμός και κέντρο παραγωγής».
Επιπλέον, η Επιτροπή επαναβεβαίωσε την πρόθεσή της να καταργήσει σταδιακά το ρωσικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο, με έναν οδικό χάρτη που αναμένεται τώρα μέχρι το τέλος Μαρτίου 2025.
Η ηλεκτρική ενέργεια θα διαδραματίσει επίσης βασικό ρόλο στην ενίσχυση της βιομηχανικής ανταγωνιστικότητας της Ευρώπης, εξασφαλίζοντας καθαρή και οικονομικά προσιτή ενέργεια.
Το ζήτημα αυτό θα αντιμετωπιστεί εκ των προτέρων από το επερχόμενο σχέδιο δράσης για την προσιτή ενέργεια, το οποίο αναμένεται επίσης έως τις 26 Φεβρουαρίου.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα καθορίσει επίσης έναν κλιματικό στόχο για το 2040.
Στην ανακοίνωση της Επιτροπής αναφέρεται ότι τις τελευταίες δύο δεκαετίες, η Ευρώπη δεν συμβαδίζει με άλλες μεγάλες οικονομίες λόγω ενός επίμονου χάσματος στην αύξηση της παραγωγικότητας. Η ΕΕ έχει ό,τι χρειάζεται για να αντιστρέψει αυτήν την τάση, με μορφωμένο και ταλαντούχο εργατικό δυναμικό, κεφάλαιο, αποταμιεύσεις, την ενιαία αγορά και τις μοναδικές κοινωνικές υποδομές της, υπό την προϋπόθεση ότι θα ενεργήσει επειγόντως για να αντιμετωπίσει μακροχρόνια εμπόδια και διαρθρωτικές ελλείψεις που την εμποδίζουν.
Σύμφωνα με τα λόγια της Προέδρου, Ursula von der Leyen: « Η Ευρώπη έχει όλα όσα χρειάζεται για να πετύχει στον αγώνα για να φτάσει στην κορυφή. Αλλά, ταυτόχρονα, πρέπει να διορθώσουμε τις αδυναμίες μας εάν θέλουμε να ανακτήσουμε την ανταγωνιστικότητα. Η Compasitness Compass μετατρέπει τις εξαιρετικές συστάσεις της έκθεσης Draghi σε οδικό χάρτη. Τώρα λοιπόν έχουμε ένα σχέδιο και επίσης την πολιτική βούληση. Σημασία έχει η ταχύτητα και η ενότητα, γιατί ο κόσμος δεν μας περιμένει. Όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ συμφωνούν σε αυτό, οπότε ας μετατρέψουμε αυτή τη συναίνεση σε πράξη».
Τρεις κύριοι τομείς δράσης: καινοτομία, απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές και ασφάλεια
Η έκθεση Ντράγκι εντόπισε τρεις μετασχηματιστικές επιταγές για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και το Compass παρουσιάζει μια προσέγγιση και μια επιλογή εμβληματικών μέτρων για την υλοποίηση καθεμιάς από αυτές τις επιταγές:
- Μείωση του χάσματος καινοτομίας : Η ΕΕ πρέπει να ενεργοποιήσει εκ νέου τη μηχανή καινοτομίας της. Θέλουμε να δημιουργήσουμε έναν βιότοπο για νέες καινοτόμες νεοφυείς επιχειρήσεις, να προωθήσουμε τη βιομηχανική ηγεσία σε τομείς υψηλής ανάπτυξης που βασίζονται σε τεχνολογίες βαθιάς ανάπτυξης και να προωθήσουμε τη διάδοση τεχνολογιών μεταξύ καθιερωμένων εταιρειών και ΜΜΕ. Από την άποψη αυτή, η Επιτροπή θα προτείνει τις πρωτοβουλίες «AI Gigafactories» και «Apply AI» με σκοπό την προώθηση της ανάπτυξης της τεχνητής νοημοσύνης και την υιοθέτηση της βιομηχανίας σε βασικούς τομείς. Επιπλέον, θα παρουσιάσει σχέδια δράσης σχετικά με προηγμένα υλικά, κβαντική τεχνολογία, βιοτεχνολογία, ρομποτική και διαστημικές τεχνολογίες . Μια ειδική στρατηγική της ΕΕ για τις αναδυόμενες και επεκτεινόμενες επιχειρήσεις θα αντιμετωπίσει τα εμπόδια που εμποδίζουν την εμφάνιση και την επέκταση νέων επιχειρήσεων. Ένα προτεινόμενο νομικό καθεστώς αριθ. 28 θα απλοποιήσει τους εφαρμοστέους κανόνες, συμπεριλαμβανομένων των σχετικών πτυχών του εταιρικού δικαίου, των κανόνων αφερεγγυότητας, του εργατικού και φορολογικού δικαίου, και θα μειώσει το κόστος των επιχειρηματικών αποτυχιών. Έτσι, οι καινοτόμες εταιρείες θα επωφεληθούν από ένα ενιαίο σύνολο κανόνων όπου κι αν επενδύουν και δραστηριοποιούνται στην ενιαία αγορά.
- Ένας κοινός οδικός χάρτης για την απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές και την ανταγωνιστικότητα: Εχει επιβεβαιωθεί η σημασία του προβλήματος των υψηλών και ασταθών τιμών της ενέργειας, επομένως καθιερώνει τομείς παρέμβασης για τη διευκόλυνση της πρόσβασης σε οικονομικά προσιτή καθαρή ενέργεια. Το επερχόμενο Σύμφωνο Καθαρής Βιομηχανίας θα καθιερώσει μια προσέγγιση απελευθέρωσης του άνθρακα με γνώμονα την ανταγωνιστικότητα, η οποία στοχεύει να καταστήσει την ΕΕ μια ελκυστική τοποθεσία για τη μεταποίηση, συμπεριλαμβανομένων των βιομηχανιών έντασης ενέργειας, και να προωθήσει τις καθαρές τεχνολογίες και τα νέα μοντέλα παραγωγής. Ένα σχέδιο δράσης για την προσιτή ενέργεια θα συμβάλει στη μείωση των τιμών και του κόστους της ενέργειας, ενώ ένας νόμος για την επιτάχυνση της βιομηχανικής απανθρακοποίησης θα επεκτείνει την ταχεία αδειοδότηση σε τομείς σε μεταβατικό στάδιο. Επιπλέον, το Compass παρέχει προσαρμοσμένα σχέδια δράσης για τομείς έντασης ενέργειας, όπως ο χάλυβας , τα μέταλλα και τα χημικά προϊόντα , οι οποίοι, αν και αποτελούν τη ραχοκοκαλιά του ευρωπαϊκού συστήματος παραγωγής, είναι οι πιο ευάλωτοι σε αυτή τη φάση της μετάβασης.
- Μειώστε τις υπερβολικές εξαρτήσεις και αυξήστε την ασφάλεια : Η ικανότητα της ΕΕ να διαφοροποιεί και να μειώνει τις εξαρτήσεις θα εξαρτηθεί από τη δημιουργία αποτελεσματικών εταιρικών σχέσεων. Η ΕΕ διαθέτει ήδη το μεγαλύτερο και ταχύτερα αναπτυσσόμενο δίκτυο εμπορικών συμφωνιών στον κόσμο, με 76 χώρες να αντιπροσωπεύουν σχεδόν το ήμισυ του εμπορίου της ΕΕ. Προκειμένου να συνεχίσουμε να διαφοροποιούμε και να βελτιώνουμε τις αλυσίδες εφοδιασμού μας, το Compass αναφέρεται σε μια νέα σειρά Καθαρών Συνεργασιών Εμπορίου και Επενδύσεων που πρέπει να συμβάλλουν στη διασφάλιση της παροχής πρώτων υλών, καθαρής ενέργειας, βιώσιμων καυσίμων μεταφορών και τεχνολογιών καθαρής ενέργειας. Στην εσωτερική αγορά, η αναθεώρηση των κανόνων για τις δημόσιες συμβάσεις θα καταστήσει δυνατή την εισαγωγή μιας ευρωπαϊκής προτεραιότητας στις δημόσιες συμβάσεις για βασικούς τομείς και τεχνολογίες.
Πέντε οριζόντιοι παράγοντες για την ανταγωνιστικότητα
Οι τρεις πυλώνες συμπληρώνονται από πέντε οριζόντιους παράγοντες που είναι απαραίτητοι για τη στήριξη της ανταγωνιστικότητας σε όλους τους τομείς:
- Απλούστευση : Αυτός ο διευκολυντής στοχεύει στη δραστική μείωση του ρυθμιστικού και διοικητικού φόρτου. Περιλαμβάνει επίσης μια συστηματική προσπάθεια για την απλούστευση, τον εξορθολογισμό και τη διευκόλυνση των διαδικασιών πρόσβασης στα κονδύλια της ΕΕ και στις διοικητικές αποφάσεις της Ένωσης. Η επερχόμενη πρόταση Omnibus θα απλοποιήσει την αναφορά πληροφοριών βιωσιμότητας, δέουσας επιμέλειας και ταξινόμησης. Επιπλέον, η Επιτροπή θα διευκολύνει την επιχειρηματική δραστηριότητα χιλιάδων μικρών εταιρειών μεσαίας κεφαλαιοποίησης. Η Πυξίδα θέτει ως στόχο τη μείωση του διοικητικού φόρτου για τις εταιρείες κατά τουλάχιστον 25%, και για τις ΜΜΕ κατά τουλάχιστον 35%.
- Μείωση των εμποδίων στην ενιαία αγορά: Επί τριάντα χρόνια, η ενιαία αγορά ήταν η κινητήρια δύναμη της ανταγωνιστικότητας της Ευρώπης και έχει αποδείξει την αποτελεσματικότητά της. Για να βελτιωθεί η λειτουργία της σε όλους τους κλάδους, μια Οριζόντια Στρατηγική για την Ενιαία Αγορά θα εκσυγχρονίσει το πλαίσιο διακυβέρνησης, αφαιρώντας ταυτόχρονα τα εμπόδια εντός της ΕΕ και αποτρέποντας τη δημιουργία νέων. Επιπλέον, η Επιτροπή θα επωφεληθεί της ευκαιρίας για να καταστήσει τις διαδικασίες καθορισμού προτύπων ταχύτερες και πιο προσιτές, ιδίως όσον αφορά τις ΜΜΕ και τις νεοσύστατες επιχειρήσεις.
- Χρηματοδότηση ανταγωνιστικότητας : Η ΕΕ δεν διαθέτει αποτελεσματική κεφαλαιαγορά που να μετατρέπει τις αποταμιεύσεις σε επενδύσεις. Η Επιτροπή θα παρουσιάσει μια Ευρωπαϊκή Ένωση Αποταμιεύσεων και Επενδύσεων για τη δημιουργία νέων αποταμιευτικών και επενδυτικών προϊόντων, την παροχή κινήτρων για επιχειρηματικά κεφάλαια και τη διασφάλιση της απρόσκοπτης ροής των επενδύσεων σε ολόκληρη την ΕΕ. Χάρη στον αναπροσανατολισμό του προϋπολογισμού της ΕΕ, η πρόσβαση στα κονδύλια της Ένωσης θα εξορθολογιστεί σύμφωνα με τις προτεραιότητες της ΕΕ.
- Προώθηση των επαγγελματικών δεξιοτήτων και της ποιοτικής απασχόλησης : Η βάση της ανταγωνιστικότητας της Ευρώπης είναι οι πολίτες της. Για να διασφαλιστεί η υψηλή αντιστοιχία μεταξύ των δεξιοτήτων των ανθρώπων και των απαιτήσεων της αγοράς εργασίας, η Επιτροπή θα παρουσιάσει μια πρωτοβουλία με στόχο τη δημιουργία μιας Ένωσης Δεξιοτήτων . Αυτή η ένωση θα επικεντρωθεί στις επενδύσεις, τη δια βίου μάθηση και την εκπαίδευση ενηλίκων, τη δημιουργία δεξιοτήτων προνοητικής σκέψης, τη διατήρηση δεξιοτήτων, τη δίκαιη κινητικότητα, την προσέλκυση και την απασχόληση ειδικευμένης μετανάστευσης και την αναγνώριση των διαφόρων τύπων κατάρτισης ώστε οι άνθρωποι να μπορούν να εργάζονται σε ολόκληρη την Ένωσή μας.
- Καλύτερος συντονισμός των πολιτικών σε εθνικό και ενωσιακό επίπεδο : Η Επιτροπή θα εισαγάγει επίσης ένα Εργαλείο Συντονισμού Ανταγωνιστικότητας , το οποίο θα συνεργαστεί με τα κράτη μέλη για να διασφαλίσει ότι οι κοινοί στόχοι πολιτικής της ΕΕ εφαρμόζονται σε εθνικό και ενωσιακό επίπεδο, προσδιορίζοντας διασυνοριακά έργα ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος και να συνεχίσει τις σχετικές μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις. Στο επόμενο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο, ένα Ταμείο Ανταγωνιστικότητας θα αντικαταστήσει πολλά χρηματοδοτικά μέσα της ΕΕ που υπάρχουν επί του παρόντος και έχουν παρόμοιους στόχους, ώστε να παρέχεται υποστήριξη για την υλοποίηση δράσεων στο πλαίσιο του Εργαλείου Συντονισμού Ανταγωνιστικότητας.
Η Walburga Hemetsberger, διευθύνουσα σύμβουλος της SolarPower Europe, δήλωσε: «Η δέσμευση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την ανταγωνιστικότητα ξεκινάει σοβαρά με αυτή τη νέα δημοσίευση. Η Πυξίδα Ανταγωνιστικότητας υποδεικνύει το σωστό πρόβλημα: τη διαρθρωτική μας εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα. Υποδεικνύει επίσης τις σωστές λύσεις: περισσότερες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ταχύτερη ηλεκτροδότηση και μεγαλύτερη ευελιξία του συστήματος».
Ο διευθυντής πολιτικής της Eurelectric, Cillian O'Donoghue, δήλωσε: «Η Eurelectric χαιρετίζει τις εκκλήσεις της Πυξίδας Ανταγωνιστικότητας για βαθύτερη ολοκλήρωση της αγοράς, κίνητρα για μακροπρόθεσμες συμβάσεις και την εφαρμογή του σχεδίου δράσης για το δίκτυο. Όλα αυτά τα μέτρα αξιοποιούν τα πλεονεκτήματα της Ευρώπης και θα βοηθήσουν την παγκόσμια ανταγωνιστικότητά μας».