Αναπτυξιακό σοκ στην ευρωπαϊκή οικονομία θα προκαλέσει η επιβολή δασμών 10% στην Ευρωπη από τον πρόεδρο Τραμπ. Ένας γενικός δασμός 10% θα μείωνε το ΑΕΠ της ευρωζώνης κατά 1%,όπως συγκλίνουν οι εκτιμήσεις των μεγαλύτερων επενδυτικών και οίκων και οίκων αξιολόγησης ενώ η αναζοπύρωση των πληθωριστικών πιέσεων κυρίως στο μέτωπο της ενέργειας θα μπορούσε να ανατρέψει την πορεία μειώσεως των επιτοκίων. Ωστόσο συμφωνως προς τις πιο ψύχραιμες φωνές,ο αντίκτυπος θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από το αν η επιβολή των δασμών γίνει στοχευμένα και μεμονωμένα και από το εάν γίνουν γενικευμένα παράλληλα με την αύξηση των δασμών στην Κίνα αλλά και στον υπόλοιπο κόσμο. Ταυτοχρόνως εκτιμάται ότι η απειλή επιβολής δασμών αποτελεί ένα διαπραγματευτικό όπλο από τον Ντόναλντ Τραμπ για την μεγαλύτερη προώθηση αμερικανικού LNG στην ευρωπαϊκή αγορά.
Διά στόματος Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, η Ευρώπη έχει ήδη υποστηρίξει την ιδέα αγοράς περισσότερων καυσίμων από τις ΗΠΑ. Το ερώτημα είναι ένα η Ευρώπη μπορεί να αγοράσει ακριβό αμερικανικό LNG; Η Ευρώπη αποτελεί ήδη τον κύριο προορισμό για το αμερικανικό LNG, καθώς περισσότερες από τις μισές παραδόσεις κατευθύνθηκαν στην ήπειρο την περασμένη χρονιά. Επιπλέον, οι ΗΠΑ έχουν εξελιχθεί σε σημαντικό εξαγωγέα αργού πετρελαίου την τελευταία δεκαετία, στέλνοντας μέτριας πυκνότητας τύπους πετρελαίου στον Καναδά, αλλά και σε χώρες της Ευρώπης και της Ασίας.
Ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ διεμήνυσε ότι οι ευρωπαϊκές χώρες θα υποστούν και αυτές τελωνειακούς δασμούς, «το μόνο μέσο» που έχουν στη διάθεσή τους οι ΗΠΑ για να εξασφαλίσουν «σωστή μεταχείριση στηλιτεύοντας το εμπορικό έλλειμμα της χώρας του έναντι της ΕΕ και συμπληρώνοντας πως θα επιβληθούν επίσης επιπρόσθετοι δασμοί 10% σε προϊόντα εισαγόμενα από την Κίνα από 1ης Φεβρουαρίου.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση «είναι πολύ κακή απέναντί μας. Μας μεταχειρίζεται πολύ άσχημα. Δεν εισάγει ούτε αυτοκίνητά μας ούτε αγροτικά προϊόντα μας. Στην πραγματικότητα δεν αγοράζει τίποτα σπουδαίο» από τις ΗΠΑ, είπε ο Ρεπουμπλικάνος, προσθέτοντας πως κατά συνέπεια, τα κράτη μέλη της μπορούν να αναμένουν την επιβολή «τελωνειακών δασμών» από την κυβέρνησή του.
Το αμερικανικό εμπορικό έλλειμμα στο ισοζύγιο των εμπορικών συναλλαγών με την ΕΕ ανερχόταν το 2023 σε 131 δισεκ. δολάρια, κι ήταν συγκεντρωμένο σε κυρίως τέσσερις χώρες — στη Γερμανία, στη Γαλλία, στην Ιρλανδία και στην Ιταλία.
Το εμπορικό έλλειμμα στις συναλλαγές με τη Γερμανία είναι κατά κύριο λόγο βιομηχανικής φύσης, αυτό με την Ιρλανδία συνδέεται κυρίως με το ότι έχουν μεταφέρει εκεί τις έδρες τους στην Ευρώπη μεγάλοι αμερικανικοί όμιλοι, για να εκμεταλλευτούν την πολύ ευνοϊκή φορολογική αντιμετώπισή τους και να μειώσουν τις φορολογικές εισφορές τους.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ήδη καταρτίσει εναλλακτικά σενάρια για τους αναμενόμενους δασμούς που θα επιβάλλουν οι ΗΠΑ. Οι απώλειες στις ευρωπαϊκές εξαγωγές υπολογίζονται σε 100 δισ. ευρώ αν οι ΗΠΑ αυξήσουν πολύ τους δασμούς. Την ίδια ώρα η ΕΚΤ σε δικούς της υπολογισμούς θέλει τις απώλειες στο ευρωπαϊκό ΑΕΠ να φτάνουν στο 1-1,5% στο ενδεχόμενο ενός αμερικανικού εμπορικού πολέμου.
Σε ό,τι αφορά στην Ελλάδα, παρότι οι ΗΠΑ είναι ο τέταρτος μεγαλύτερος εξαγωγικός προορισμός, τα τρόφιμα που αποτελούν και τον κύριο όγκο των εξαγωγών μας προς τις ΗΠΑ δεν αναμένεται να έχουν μεγάλες απώλειες από τις κινήσεις Τράμπ.Συμφώνως μαλιστα προς ένα σενάριο ενδέχεται να εξαιρεθούν από την επιβολή δασμών.
Ο πραγματικός κίνδυνος, τόσο για την Ελλάδα όσο και για την Ευρώπη, είναι η αναζωπύρωση των πληθωριστικών πιέσεων, καθώ θα οδηγήσει σε ύφεση στην ΕΕ και σε δραστική μείωση της ανάπτυξης για την Ελλάδα.
Το διμερές εμπόριο Ελλάδας -ΗΠΑ
Συμφωνα με τα στοιχεία των Γραφείων Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων στις ΗΠΑ του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών, το 2023 ο όγκος του διμερούς εμπορίου Ελλάδας - ΗΠΑ έφτασε τα 3,6 δισ. ευρώ, παρουσιάζοντας σημαντική μείωση 36,3% σε σχέση με το 2022. Ως εκ τούτου, ο λόγος των διμερών εμπορικών συναλλαγών με τις ΗΠΑ ως προς το σύνολο των διεθνών συναλλαγών αγαθών της Ελλάδας μειώθηκε σε 2,8%, έναντι 3,9% το 2022. Ειδικότερα, οι ελληνικές εξαγωγές αγαθών προς τις ΗΠΑ μειώθηκαν κατά 5% το 2023 σε σχέση με το προηγούμενο έτος, ανερχόμενες σε 2,1 δισ. ευρώ, αντιστοιχώντας σε 4,2% των συνολικών εξαγωγών της χώρας μας. Ομοίως, οι εισαγωγές της Ελλάδας από τις ΗΠΑ σημείωσαν σημαντική πτώση το 2023 της τάξεως 56,5%, ανερχόμενες σε 1,5 δισ. ευρώ, αντιστοιχώντας σε 1,9% των συνολικών εισαγωγών της χώρας μας την ίδια χρονική περίοδο.
Στη σημαντική αυτή μείωση των εισαγωγών, σημειώνουν οι υπηρεσίες του ΥΠΕΞ, οφείλεται η επαναφορά του εμπορικού ισοζυγίου με τις ΗΠΑ σε πλεόνασμα, έπειτα από το σημαντικό έλλειμμα που κατεγράφη το προηγούμενο έτος.
Όπως προκύπτει από τα διαθέσιμα στοιχεία, το 2023 το 81% των ελληνικών εξαγωγών προς τις ΗΠΑ - η αξία των οποίων ξεπέρασε τα 12 εκατ. ευρώ - προήλθε από 30 κατηγορίες προϊόντων.
Ανάμεσά τους ελαιόλαδο.λαχανικά,φρούτα,τσιμέντα ,τυριά.Οσον αφορά τις τουριστικές ροές από τις ΗΠΑ στην Ελλάδα, η θετική εικόνα που καταγράφεται τα τελευταία χρόνια συνεχίστηκε και το 2023, με αύξηση αφίξεων (+29,2%), εισπράξεων (+14,4%) και διανυκτερεύσεων (+23,1%).
Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα (American Market Group), η Ελλάδα κατατάσσεται 3η στις προτιμήσεις των τουριστών από τις ΗΠΑ.
Οι εκτιμήσεις των οίκων
Οι αναλυτές του αμερικανικού οίκου Fitch που υπολόγισαν διεξοδικά τις πιιθανές επιπτώσεις ανά εξαγόμενο προϊόν και χώρα, υποστηρίζουν ότι σημαντικότερη θα είναι η επίπτωση στο οικονομικό κλίμα και στις συνθήκες διεθνούς εμπορίου.
Κατά τις εκτιμήσεις τους, δασμοί της τάξεως του 10% θα επιφέρουν απώλεια της τάξεως του 0,30% στο γερμανικό ΑΕΠ, περίπου 0,23% στην Ιταλία και 0,17% στη Γαλλία. Για την Ισπανία προβλέπεται επίπτωση 0,11%.
Στην ανάλυση της Fitch διατυπώνεται επίσης η εκτίμηση ότι η οικονομία της Ευρωζώνης θα αναπτυχθεί την επόμενη χρονιά με ρυθμούς λίγο υψηλότερους από τους μέχρι τώρα προβλεπόμενους – εκτός αν οι ΗΠΑ επιβάλουν “ακραία” μέτρα προστατευτισμού και αν οι αυξήσεις δασμών είναι πάνω από 10%.
Κατά την άποψη του αμερικανικού οίκου, οι κυβερνήσεις και η κεντρική τράπεζα της Ευρωζώνης θα έχουν να αντιμετωπίσουν σημαντικότερες προκλήσεις προσπαθώντας να διατηρήσουν ικανοποιητικούς ρυθμούς ανάπτυξης χωρίς αναζωπύρωση του πληθωρισμού, ενώ παράλληλα θα πρέπει να ακολουθήσουν αυστηρότερη δηημοσιονομική πολιτική και να περιορίσοουν τα ελλείμματα
Η πολιτική ατζέντα του Προέδρου Τραμπ —αν θεσπιστεί στο σύνολό της— θα είχε σημαντικές μακροοικονομικές επιπτώσεις, σύμφωνα με την UBS. Ωστόσο, οι οικονομικοί και πολιτικοί περιορισμοί είναι πιθανό να σημαίνουν ότι η πολιτική κινδυνεύει να μην ανταποκρίνεται στις δεσμεύσεις της εκστρατείας σε ορισμένες περιπτώσεις.
Υπάρχει επίσης η σκέψη ότι ορισμένες από τις προτάσεις του Τραμπ πιθανόν να αποδειχθούν διαπραγματευτικές τακτικές.
Όπως επισημαίνει το Politico η αντίδραση της Ευρώπης προς τις ΗΠΑ οφείλεται στο γεγονός πως δεν θέλει να εμπλακεί σε έναν εμπορικό πόλεμο με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Μάλιστα, ο Γερμανός Καγκελάριος, Όλαφ Σολτς κατά την ομιλία του, στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ στο Νταβός, συνέστησε ψυχραιμία.
Πρόσθεσε δε πως η θέση της Ευρώπης δεν θα πρέπει να εκληφθεί ως υποχωρητικότητα, υπογραμμίζοντας ότι: «Μπορούμε και θα τα αντιμετωπίσουμε όλα αυτά χωρίς περιττό ενθουσιασμό και αγανάκτηση».
Η τακτική που ακολουθεί η Ευρώπη, δείχνει πως θέλει να διατηρήσει τους οικονομικούς δεσμούς που έχει με τις ΗΠΑ. Σε ότι αφορά το εμπορικό ισοζύγιο ΕΕ - ΗΠΑ, για το έτος 2023, παρατηρείται πλεόνασμα στο εμπόριο αγαθών και έλλειμμα στον τομέα των υπηρεσιών.
(από την εφημερίδα «ΕΣΤΙΑ»)