Πριν καν εκλεγεί, οι ανησυχίες για μία πιθανή επιστροφή Τραμπ στον Λευκό Οίκο είχαν οδηγήσει σε τέλμα τις πράσινες επενδύσεις στις ΗΠΑ. Με τον Τραμπ πλέον να έχει κηρύξει πόλεμο σε οτιδήποτε πράσινο, οι αναλυτές δηλώνουν πως η Κίνα έχει ήδη κερδίσει τη μάχη μεταξύ των δύο δυνάμεων για το ποιος θα κυριαρχήσει στον κλάδο των καθαρών τεχνολογιών. Εντός αυτού του πλαισίου, η Ευρώπη μπορούσε τουλάχιστον να ελπίζει πως θα καταφέρει να είναι δεύτερη, όμως ακόμα και αυτή η θέση αμφισβητείται. Όπως και στην Ουάσιγκτον, οι αποφάσεις στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού φαίνονται να αποδέχονται σταδιακά τις πολιτικές πιέσεις από ορισμένες εθνικές κυβερνήσεις και συγκεκριμένα επιχειρηματικά συμφέροντα προκειμένου να θέσουν χαμηλότερα τον πήχη των κλιματικών στόχων, και συνεπώς των πράσινων επενδύσεων.
Οι πράσινες επενδύσεις ανά περιφέρεια. Πηγή: BloombergNEF.
Η μεταστροφή αυτή είναι ήδη ορατή στα αποτελέσματα του 2024. Σύμφωνα με το BloombergNEF, οι πράσινες επενδύσεις μειώθηκαν κατά 6,5% στην ΕΕ και 12% στη Βρετανία. Βλέποντας πιο αναλυτικά τους αριθμούς, οι επενδύσεις στις μειώθηκαν κατά 10% στην ΕΕ και 68% στη Βρετανία. Τα αίτια αυτών των μειώσεων είναι δύο κατά κύριο λόγο. Αφενός, η προαναφερθείσα πολιτική αβεβαιότητα, με τις ηγεσίες να οπισθοχωρούν από τις δεσμεύσεις και τους στόχους τους εξαιτίας εσωτερικών και εξωτερικών πιέσεων. Αφετέρου, η καταγεγραμμένη αδυναμία των δικτύων, ένα πρόβλημα που εντοπίζεται στα περισσότερα ευρωπαϊκά συστήματα λόγω της παλαιότητάς τους. Μάλιστα, αρκετοί άνθρωποι της αγοράς αναγνωρίζουν πλέον πως οποιεσδήποτε νέες επενδύσεις σε ΑΠΕ απαιτούν αντίστοιχες επενδύσεις για την αναβάθμιση των δικτύων.
Παραδόξως, οι πτωτικές τάσεις δεν έχουν αγγίξει όλους τους τομείς το ίδιο. Αντιθέτως, όπως δείχνουν τα στοιχεία του BloombergNEF, οι επενδύσεις προς τους κορεσμένους κλάδους της πράσινης μετάβασης αυξήθηκαν κατά 15%, με έμφαση στην ηλιακή και αιολική ενέργεια και την ηλεκτροκίνηση. Αντιθέτως, οι επενδύσεις προς τους νεότερους κλάδους μειώθηκαν κατά 23%, με τους επενδυτές να είναι αβέβαιοι για το μέλλον τεχνολογιών όπως το πράσινο υδρογόνο και η δέσμευση άνθρακα.
Σε γενικές γραμμές πάντως, η Ασία, και ειδικά η Κίνα, παρέμεινε ηγέτιδα στις πράσινες επενδύσεις. Αυτό αποτελεί μία θετική εξέλιξη για εκείνες τις αγορές, οι οποίες έχουν πολύ μεγαλύτερη απόσταση να καλύψουν λόγω της μεγαλύτερης εξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα, αλλά και τις αυξανόμενες ανάγκες στη ζήτηση ενέργειας. Για την Ευρώπη όμως υπάρχουν αρκετοί κίνδυνοι. Ο πρώτος είναι εμφανής. Επιτρέποντας στην Κίνα και άλλες ασιατικές χώρες να κυριαρχήσουν στους πράσινους τομείς, οι ευρωπαϊκές οικονομίες δεν έχουν τρόπο να επιβιώσουν. Αυτό κατέστη σαφές το 2024 με το ναυάγιο της Northvolt στον κλάδο των μπαταριών. Ο δεύτερος λόγος είναι επίσης γνωστός. Όσο η Ευρώπη παραμένει εξαρτώμενη από τα ορυκτά καύσιμα, και άρα από τις χώρες που τα παράγουν, η ενεργειακή της ασφάλεια θα βρίσκεται υπό συνεχή αμφισβήτηση. Αν και το πάθημα του 2022 είναι πολύ πρόσφατο, οι Ευρωπαίοι ηγέτες εμφανίζονται αποφασισμένοι να στρουθοκαμηλίσουν και να επαναλάβουν το ίδιο λάθος. Μολονότι η πράσινη μετάβαση είναι κοστοβόρα επί του παρόντος, η ασφάλεια που θα προσφέρει στο μέλλον αξίζει την υψηλή τιμή.