κάνει το Politicoπου θέτει έναν αστερίσκο. Η διευρυμένη πρόσβασις στα ευρωπαϊκά κονδύλια δεν θα έρχεται χωρίς όρους, καθώς οι κυβερνήσεις θα κληθούν να ευθυγραμμισθούν με τις προτεραιότητες της Κομισιόν, εστιάζοντας σε τομείς όπως η τεχνολογική ανάπτυξις, η αμυντική βιομηχανία και η ενεργειακή αυτονομία. Η αλλαγή αυτή εφ’ όσον επιβεβαιωθεί σηματοδοτεί σημαντική μετατόπιση πολιτικής, καθώς στο παρελθόν τα κονδύλια συνοχής στόχευαν κυρίως μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Πλέον, δίδεται η δυνατότης σε μεγάλες εταιρίες να αξιοποιήσουν περισσότερους πόρους για επενδυτικά έργα, γεγονός που αποτελεί ανακούφιση για κυβερνήσεις που αναζητούν νέες πηγές χρηματοδοτήσεως για τις αμυντικές δαπάνες τους.
Όπως αναφέρει το Politico, η επί κεφαλής της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν πρότεινε να κατευθυνθούν δισεκατομμύρια περιφερειακών κονδυλίων μακριά από τις παραδοσιακές χορηγήσεις. Σε μια περαιτέρω παραχώρηση, το εκτελεστικό όργανο της ΕΕ πρότεινε μια λύση που θα επέτρεπε στις χώρες να ζητήσουν τα ξεχωριστά κονδύλια για την ανάκαμψη μετά την Covid (Ταμείο Ανακάμψεως) πέραν της προθεσμίας του Αυγούστου 2026.
Αν και οι νέες αυτές προτεραιότητες αποτελούν μια μεγάλη αλλαγή για τους βετεράνους του προϋπολογισμού της ΕΕ, μπορεί να είναι μόνο μια πρόγευσις των πιο δραματικών αλλαγών που θα ακολουθήσουν.
Η φον ντερ Λάιεν δήλωσε ότι θέλει να χρησιμοποιήσει την δημόσια χρηματοδότηση στο πλαίσιο του επόμενου προϋπολογισμού 2028-2034 για να πιέσει τις χώρες να εφαρμόσουν βασικές οικονομικές μεταρρυθμίσεις που θα τις καταστήσουν πιο ανταγωνιστικές. Υπενθυμίζεται ότι η επί κεφαλής της ΕΕ έχει δηλώσει ότι θέλει να χρησιμοποιήσει την δημόσια χρηματοδότηση στο πλαίσιο του επόμενου προϋπολογισμού, από το 2028-2034, για να πιέσει τις χώρες να εφαρμόσουν βασικές οικονομικές μεταρρυθμίσεις που θα τις καταστήσουν πιο ανταγωνιστικές.
Οι 27 επίτροποι της ΕΕ θα πραγματοποιήσουν πάντως την πρώτη τους άτυπη συζήτηση σχετικά προς τον τρόπο διαρθρώσεως του νέου κοινού ταμείου. Προς το παρόν, η Επιτροπή πρότεινε την απελευθέρωση δισεκατομμυρίων που έχουν δεσμευθεί από την γραφειοκρατία στο πλαίσιο του τρέχοντος επταετούς προϋπολογισμού που λήγει το 2027. Επί του παρόντος, μόνο το 30,6% των κονδυλίων Συνοχής έχει διατεθεί, συμφώνως προς εκπρόσωπο της Επιτροπής, ενώ οι δαπάνες είναι πολύ χαμηλότερες από αυτό.
Η Επιτροπή υποστηρίζει ότι τα στοιχεία αυτά δεν είναι ανησυχητικά, διότι οι κυβερνήσεις δίδουν προτεραιότητα στην χρηματοδότηση μετά την περίοδο της Covid, και οι δαπάνες Συνοχής τείνουν γενικά να αυξάνονται στα τελευταία έτη του κύκλου.
Αν και τα κονδύλια συνοχής δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την αγορά όπλων, δύνανται να χρηματοδοτήσουν σχετικές δαπάνες, όπως drones και υποδομές συνόρων, που έχουν τόσο στρατιωτικές όσο και πολιτικές εφαρμογές.