Σε πολλούς τομείς η πολιτική του Ντόναλντ Τραμπ αποτελεί ρωγμή σε καθιερωμένες πρακτικές στις περισσότερες χώρες και σε παγκόσμιες συμφωνίες. Δεν ισχύει, όμως, το ίδιο ως προς το σχέδιό του να χαλαρώσει τους κανόνες που, αντιθέτως, αποτελεί παγκόσμια τάση. Από το Μπουένος Αϊρεςώς το Δελχί και από τις Βρυξέλλες μέχρι το Λονδίνο, οι κυβερνήσεις μειώνουν ή υπόσχονται να μειώσουν τη γραφειοκρατία καθώς εκτιμούν ότι αποτελεί τροχοπέδη στην οικονομία. Ο πρόεδρος της Αργεντινής, Χαβιέρ Μιλέι, τον πρώτο χρόνο της θητείας του κατήργησε την πλειονότητα των ρυθμίσεων που ίσχυαν στη χώρα. Οι σύμβουλοι του Ινδού προέδρου ΝαρέντραΜόντι προωθούν σιωπηρά κατάργηση παρωχημένων κανόνων, η πρωθυπουργός της Βρετανίας, ΡέιτσελΡιβς, σχεδιάζει πλήρη αναδιάρθρωση των κανόνων ώστε να προχωρήσει στην επέκταση του αεροδρομίου Χίθροου στο Λονδίνο. Ακόμη και οι κομμουνιστές του Βιετνάμ έχουν σχέδιο για την κατάργηση της γραφειοκρατίας. Και όλοι ευελπιστούν πως, έτσι, θα τονωθεί η ανάπτυξη, θα υποχωρήσουν οι τιμές και θα δοθεί ώθηση στις νέες τεχνολογίες.
Πρωτίστως, μεγάλη στροφή πραγματοποιεί η Κομισιόν καθώς αποφάσισε να επιτρέψει στις χώρες-μέλη της Ε.Ε. να εκταμιεύουν και να δαπανούν κεφάλαια με ταχύτερες διαδικασίες υπό τον όρο ότι θα στοιχηθούν μαζί της και θα τα διαθέσουν για να αναβαθμίσουν την ανταγωνιστικότητα της Ε.Ε. Στόχος της Κομισιόν είναι να κινητοποιήσει όσα κεφάλαια δεν έχουν διατεθεί από περιφερειακά ταμεία και να τα διοχετεύσει στη δημιουργία βιομηχανικών πρωταθλητών της Ε.Ε. ώστε να μπορέσει η Γηραιά Ηπειρος να ανταγωνιστεί τις ΗΠΑ. Αντιμέτωπη με μια οικονομία σε στασιμότητα και με τον επιθετικό ανταγωνισμό των ΗΠΑ, η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν προσπαθεί να αξιοποιήσει τα κεφάλαια της Ε.Ε. ύψους 1,2 τρισ. ευρώ για να τονώσει την αυτονομία της Ε.Ε. και να την αναδείξει σε ισχυρή οικονομική δύναμη. Δεδομένων δε των αναγκών της εποχής, προτείνει τα κεφάλαια αυτά να διατεθούν για την τεχνολογική καινοτομία, για τις αμυντικές δαπάνες και για την αντιμετώπιση του στεγαστικού προβλήματος αντί για τη χρηματοδότηση παραδοσιακών έργων όπως η ανέγερση σχολείων και η κατασκευή έργων υποδομής. Κάλεσε μάλιστα τις χώρες να στρέψουν αυτά τα κεφάλαια σε επενδύσεις στρατηγικής σημασίας μέσα από τον επενδυτικό βραχίονα των κοινοτικών θεσμών, την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων. Σχολιάζοντας σχετικά, το Politico επισημαίνει πως η στροφή της Κομισιόν μπορεί να εντυπωσιάζει τους βετεράνους της δημοσιονομικής πολιτικής, αλλά ίσως δεν είναι παρά μόνον μια γεύση από τις σαρωτικές αλλαγές που πρόκειται να δούμε στο εγγύς μέλλον.
Επί πολλά χρόνια η συγκέντρωση υπερβολικών ρυθμίσεων έχει περιορίσει την οικοδομική δραστηριότητα, τις επενδύσεις και την καινοτομία.
Οπως σχολιάζει σχετικό δημοσίευμα του περιοδικού Economist, επί πολλά χρόνια η συγκέντρωση υπερβολικών κανόνων έχει περιορίσει την οικοδομική δραστηριότητα, τις επενδύσεις και την καινοτομία. Υπήρχαν βέβαια σοβαροί λόγοι γι’ αυτήν την πλεονασματική παραγωγή ρυθμίσεων και κανόνων. Την υπαγόρευσαν οι σημαντικές μεταβολές που γίνονταν στον κόσμο. Η εμφάνιση του Διαδικτύου εξώθησε τις χώρες να θεσπίσουν κανόνες για να προστατεύσουν τους πολίτες τους, η άνοδος της θερμοκρασίας του πλανήτη επέβαλε τη θέσπιση κανόνων για τη μείωση των εκπομπών καυσαερίων. Μετά την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση και την κρίση εμπιστοσύνης στο παγκόσμιο καπιταλιστικό σύστημα, θα φαινόταν αφελής όποιος θα επιδείκνυε εμπιστοσύνη για να ενθαρρύνει την καλή συμπεριφορά. Και οι ίδιοι οι ψηφοφόροι ζητούσαν περισσότερες ρυθμίσεις καθώς μεγαλώνοντας αποκτούσαν περισσότερο πλούτο και ήθελαν να τον προστατεύσουν οι κυβερνήσεις.
Το πρόβλημα με τους κανόνες και τη γραφειοκρατία είναι ότι μπορεί να εξυπηρετούν κάποιες σκοπιμότητες και σε διάφορες περιστάσεις να προστατεύουν κάποιες κατηγορίες ανθρώπων, αλλά το κόστος το καταβάλλει η ευρύτερη κοινωνία στο σύνολό της. Γι’ αυτό και έχει γενικευτεί η τάση για κατάργησή τους. Μια πρόταση για τη λειτουργία ορυχείου στην Αμερική, ακόμη και όταν πρόκειται για την εξόρυξη των μετάλλων της πράσινης μετάβασης, μπορεί να χρειαστεί ακόμη και ολόκληρη δεκαετία μέχρι να εκδοθεί η σχετική άδεια. Οι υπερβολικές ρυθμίσεις αποβαίνουν εις βάρος των μικρών επιχειρήσεων που δεν διαθέτουν αρμόδια τμήματα νομικών για να διασφαλίζουν τη συμμόρφωσή τους, ενώ αποθαρρύνουν κάποιους που θα ήθελαν να ανοίξουν δική τους επιχείρηση. Και όπως επισημαίνει ο Economist, γι’ αυτό και τελικά έφτασε η συγκυρία στην οποία πολιτικοί από όλο το πολιτικό φάσμα συμφωνούν στην κατάργηση των κανόνων και της γραφειοκρατίας. Μεταξύ των συντηρητικών δεξιών κομμάτων επικράτησε η συλλογιστική ότι η απορρύθμιση προσφέρει οικονομική ελευθερία. Και από την πλευρά τους οι αριστεροί πολιτικοί συνειδητοποίησαν ότι με δεδομένο τον δυσθεώρητο όγκο χρέους και με υψηλά επιτόκια μόνον η ραγδαία ανάπτυξη μπορεί να καλύψει το κόστος του κοινωνικού κράτους.
Kathimerini.gr