Γνωστές σέ ὅλους τούς Ἕλληνες οἱ ἀλλεπάλληλες ὑποχωρήσεις μας, σέ κάθε περίπτωση πού ἡ Τουρκία ἔρχεται νά ἐπιβάλλει, διά τῆς προβολῆς ἰσχύος, τήν παρουσία της σέ Γνωστή καί ἡ ἀφωνία τῆς Κυβερνήσεώς μας, κάθε φορά πού ἡ Τουρκία ἐπαναλαμβάνει κάποια ἀπαίτησή της. Καί λέμε ἐπαναλαμβάνει, διότι τίς ἀπαιτήσεις της ἡ Ἄγκυρα τίς ἔχει ἀπό καιρό διατυπώσει.
Ἤδη, ἐδῶ καί 50 χρόνια, θεωρεῖ ὅτι τά νησιά γενικῶς δέν δικαιοῦνται ὑφαλοκρηπῖδος καί ἄλλων κυριαρχικῶν δικαιωμάτων καί συνεπῶς ἡ ὁριοθέτησις πρέπει νά γίνει στήν μέση γραμμή μεταξύ τῶν μικρασιατικῶν παραλίων καί τῆς ἠπειρωτικῆς Ἑλλάδος, δηλαδή στόν 25ο μεσημβρινό, ὁ ὁποῖος διχοτομεῖ τό Αἰγαῖο. Στήν συνέχεια «ἀνεκάλυψε» τίς γκρίζες ζῶνες. Καί τοῦτο, διότι ἀντί νά ἀπορρίψουμε κατηγορηματικῶς κάθε συζήτηση πάνω στήν ἀπαίτησή της γιά τήν ὑφαλοκρηπῖδα (καί πλέον καί γιά τήν ΑΟΖ), δεχθήκαμε νά συζητήσουμε, ἐπιμένοντας μέχρι καί σήμερα ὅτι αὐτή εἶναι ἡ μόνη διαφορά πού ἔχουμε, ἡ ὁποία θά μποροῦσε νά ἀχθεῖ στό Διεθνές Δικαστήριο. Ἕνα σοβαρό κράτος θά μποροῦσε νά δεχθεῖ τήν προσφυγή στήν Χάγη θέτοντας ὡς ἀπαραίτητη προϋπόθεση τήν ἐγκατάλειψη ἀπό τήν Τουρκία τῆς καινοφανοῦς ἀπαιτήσεως γιά διαμοιρασμό τοῦ Αἰγαίου στόν 25ο μεσημβρινό. Ἐμεῖς ὅμως ἁπλῶς εἴπαμε ὅτι δεχόμαστε τήν Χάγη καί ἀρχίσαμε καί «διερευνητικές» συνομιλίες μέ τήν Τουρκία. Ἄν αὐτό δέν εἶναι ὑποχώρησις, δέν ξέρουμε πῶς θά μπορούσαμε νά τό χαρακτηρίσουμε.
Σέ ἑπομένη φάση, ἀμφισβητῶντας ἀκόμη καί τήν κυριότητα τῆς Ἑλλάδος σέ νησιά τοῦ ἀνατολικοῦ Αἰγαίου, ἡ Τουρκία ἔφθασε νά συνομολογήσει τό τουρκο-λιβυκό μνημόνιο, στό ὁποῖο θεωρεῖ πώς ἀκόμη καί ἡ Κρήτη δέν δικαιοῦται, παρά μόνον τά ἕξι μίλια τῶν χωρικῶν της ὑδάτων. Τό γεγονός ὅτι ἐμεῖς τό θεωροῦμε παράνομο, δέν ἔχει καμμίαν ἀξία, ἀπό τήν στιγμή κατά τήν ὁποία ἡ Τουρκία τό ἐφαρμόζει, στέλνοντας πολεμικά της πλοῖα νά τό ἐπιβάλλουν. Καί ἀπέναντι στά πλοῖα αὐτά, ἐμεῖς ἔχουμε ὑποχωρήσει. Μέ ἀποτέλεσμα νά ἔλθει νά ἀπαιτήσει νά περιορισθοῦμε στά ἕξι μίλια καί βορείως τῆς Κρήτης. Στό ὕψος τοῦ Ἁγίου Νικολάου Λασιθίου.
Σημειώνουμε ὅτι ὁ 25ος μεσημβρινός στόν ὁποῖο ἡ Τουρκία ὁριοθετεῖ (μέχρι στιγμῆς) τίς διεκδικήσεις της εὑρίσκεται περίπου στό ὕψος τοῦ Ἡρακλείου, δυτικῶς δηλαδή τοῦ Ἁγίου Νικολάου. Τό ἐπισημαίνουμε αὐτό γιά νά δείξουμε τήν σταθερή στάση τῆς Τουρκίας ὡς πρός τίς ἐπιδιώξεις της εἰς βάρος τῶν κυριαρχικῶν μας δικαιωμάτων. Καί ἐκ παραλλήλου, ὑπάρχει ἡ ἀπαίτησις γιά ἀποστρατιωτικοποίηση τῶν νησιῶν τοῦ ἀνατολικοῦ Αἰγαίου. Τήν ὁποία ἀρνούμεθα μέν, ἀλλά ἀποφεύγοντας νά κάνουμε κάτι, πέρα ἀπό κάποιες χλιαρές δηλώσεις. Στό σημεῖο αὐτό κάποιοι «κατευναστικοί» θά μποροῦσαν νά θέσουν τό ἐρώτημα-καραμέλα: «Καί τί νά κάνουμε; Πόλεμο;». Πρέπει βεβαίως νά εἶναι κάποιος τελείως ἀδαής ὡς πρός τά διπλωματικά δεδομένα γιά νά προβάλλει αὐτό τό ἐρώτημα.
Διότι τά πράγματα δέν ἀντιμετωπίζονται στήν λογική «ἄσπρο-μαῦρο». Ὑπάρχουν ἐνδιάμεσα στάδια κλιμακώσεως. Ἐν προκειμένῳ μιά σωστή ἐνέργεια θά ἦταν μιά ρηματική διακοίνωσις μέ τήν ἑλληνική ἀπαίτηση νά ἄρει ἡ Τουρκία τούς ἰσχυρισμούς περί ἀποστρατιωτικοποιήσεως καί νά ἀκυρώσει τό τουρκο-λιβυκό μνημόνιο, γιά νά καθήσουμε νά συζητήσουμε μαζί της. Ὄχι νά χαριεντίζεται ὁ κ. Γεραπετρίτης μέ τόν κ. Φιντάν ἐνῷ τά τουρκικά πλοῖα ἁλωνίζουν στήν Κρήτη. Ὄχι νά συζητοῦμε γιά τήν πραγματοποίηση συναντήσεων «ὑψηλοῦ ἐπιπέδου», «θετική ἀτζέντα» καί «ἤρεμα νερά». Καί μόνον τό γεγονός ὅτι δεχόμεθα τόν διάλογο μέ αὐτές τίς τουρκικές ἀξιώσεις ἀνοικτές δεικνύουν στόν τρίτο παρατηρητή (δηλαδή καί τούς συμμάχους μας) μιάν ἔμμεση ἀποδοχή τοῖς πράγμασι, ὅτι σέ αὐτές ὑπάρχει βάσις. Ὅτι ὑπάρχει κάτι, τό ὁποῖο θά μπορούσαμε νά συζητήσουμε.
Ἤδη μεταξύ τῶν διπλωματῶν χωρῶν μέ τίς ὁποῖες μᾶς συνδέουν συμμαχικές, ἑταιρικές καί ἄλλες σχέσεις κυκλοφορεῖ ἡ λέξις «φινλανδοποίησις», διά τῆς ὁποίας περιγράφεται ἡ στάσις τῆς Ἑλλάδος ἀπέναντι στήν Τουρκία. Νά δοῦμε τί σημαίνει αὐτό: Ἡ φινλανδοποίησις εἶναι ὅρος στήν διεθνῆ πολιτική σκηνή πού περιγράφει τήν κατάσταση στήν ὁποία περιῆλθε ἡ Φινλανδία μετά τό τέλος τοῦ Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου.
Δηλαδή στήν διατήρηση, ὕστερα ἀπό ἀκρωτηριασμό, τῆς ἐδαφικῆς ἀνεξαρτησίας ἀλλά μέ τίμημα τήν πειθήνια στάση της πρός τήν Σοβιετική Ἕνωση. Εἶναι ἡ διαδικασία μέ τήν ὁποία μιά ἰσχυρή χώρα ἀναγκάζει μιά μικρότερη γειτονική χώρα νά συμμορφώνεται μέ τούς κανόνες ἐξωτερικῆς πολιτικῆς της, ἐπιτρέποντάς της νά διατηρήσει τήν ἀνεξαρτησία της καί τό δικό της πολιτικό καί οἰκονομικό σύστημα. Ἡ υἱοθέτησις αὐτῆς τῆς στάσεως εἶναι ἀπότοκο τοῦ φόβου ὅτι ἡ μικρή χώρα ὁδηγούμενη σέ σύρραξη μέ τήν γείτονά της θά χάσει πολύ περισσότερα. Αὐτά γιά νά καταλάβουμε καί τό βαθύτερο νόημα τῆς ἐρωτήσεως ὁρισμένων: «Καί τί νά κάνουμε; Πόλεμο;».
(ἀπό τήν ἐφημερίδα "ΕΣΤΙΑ")