Αύξηση σε ποσοστό 100% καταγράφουν φέτος τα περιβαλλοντικά τέλη που καταβάλλουν τα εμπορικά πλοία που πιάνουν σε ευρωπαϊκά λιμάνια. Οι δύο περιβαλλοντικοί κανονισμοί που έχουν τεθεί σε ισχύ σε περιφερειακό επίπεδο στην Ε.Ε., και πιο συγκεκριμένα το EU ETS για τη ναυτιλία πέρσι και το FuelEU, αυξάνουν το μεταφορικό κόστος. Την ίδια στιγμή όμως αντίστροφα μετράει πλέον ο χρόνος για την επερχόμενη «μεγάλη» συνεδρίαση της Επιτροπής Προστασίας Θαλάσσιου Περιβάλλοντος (MPEC) του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού (ΙΜΟ).
Συνεδρίαση που αναμένεται να ορίσει ένα παγκόσμιο τέλος ανά τόνο CO2 που εκπέμπουν τα πλοία, ενώ παράλληλα θα υιοθετήσει και ένα τεχνητό μέτρο για την προώθηση καυσίμων που ρυπαίνουν λιγότερο. Η συγκεκριμένη συνεδρίαση έρχεται ως συνέχεια της περσινής απόφασης επί της αρχής του ΙΜΟ να υιοθετηθούν αυτά τα μέτρα, με τις διαπραγματεύσεις να γίνονται κυρίως για το ύψος των τελών, αλλά και για τα αναπτυσσόμενα κράτη που θα πρέπει να επιδοτηθούν προκειμένου να κατασκευάσουν τις απαραίτητες υποδομές.
Επισημαίνεται δε, ότι η πρόταση του Διεθνούς Ναυτιλιακού Επιμελητηρίου, με τη στήριξη και της μεγαλύτερης εθνικής ναυτιλιακής ένωσης, της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών, έχει συγκεντρώσει την υποστήριξη 50 κρατών σε όλο τον κόσμο. Μεταξύ αυτών φυσικά και οι χώρες της Ε.Ε., αλλά και οι ΗΠΑ - τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τη διοίκηση του προηγούμενου προέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν. Γιατί η θέση που θα εκφέρει η αντιπροσωπεία των ΗΠΑ στην επερχόμενη συνεδρίαση της MPEC δεν έχει ακόμα διαφανεί, αν και στα επίσημα έγγραφα δεν έχει αλλάξει τίποτα.
Μάλιστα το ερώτημα σχετικά με τη θέση των ΗΠΑ απασχολεί τόσο στελέχη της ελληνικής όσο και της διεθνούς ναυτιλίας. Και όσο κυλούν οι μέρες προς τον Απρίλιο του 2025 και την πολυαναμενόμενη συνεδρίαση της MPEC, οι συζητήσεις επί του θέματος εντείνονται.
Τι λένε οι αριθμοί
Οι προσαυξήσεις που σχετίζονται με τις εκπομπές ρύπων έχουν κατά μέσο όρο διπλασιαστεί στις κύριες γραμμές Ασίας-Ευρώπης μέχρι στιγμής φέτος, καθώς η ναυτιλία αντιμετωπίζει τα αυστηρότερα μέτρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την απαλλαγή από τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα.
Από την 1η Ιανουαρίου, το νέο μέτρο FuelEU απαιτεί τη μείωση της ενεργειακής έντασης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου των πλοίων που προσεγγίζουν την Ευρώπη κατά 2% σε σχέση με το 2020, με σταδιακή αύξηση στο 80% έως το 2050.
Ταυτόχρονα, το Ευρωπαϊκό Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών Ρύπων (ΣΕΔΕ) που τέθηκε σε εφαρμογή το 2024, απαιτεί πλέον από τους μεταφορείς να αγοράζουν δικαιώματα εκπομπής διοξειδίου του άνθρακα για την κάλυψη του 70% των εκπομπών CO2, από 40% πέρυσι. Αυτό θα ισχύει για το ήμισυ των εκπομπών στα ταξίδια που ξεκινούν ή τελειώνουν στην Ε.Ε. και για όλες τις εκπομπές στα ταξίδια εντός της Ε.Ε.
Οι χρεώσεις
Σύμφωνα με την Alphaliner, ο «λογαριασμός» για τα δρομολόγια αναμένεται να αυξηθεί λόγω της ανόδου του ρυθμιστικού κόστους. Η Cosco Shipping επέβαλε το τρέχον τρίμηνο μία από τις μεγαλύτερες αυξήσεις επίναυλων σε σχέση με πέρυσι στο εμπόριο Ασίας-Ευρώπης.
Η κινεζική εταιρεία θα χρεώνει τους πελάτες 71 ευρώ ανά TEU έναντι 28 ευρώ την ίδια περίοδο πέρυσι, δηλαδή αύξηση 150%. Η Maersk και η Hapag-Lloyd θα χρεώνουν 46 και 42 ευρώ ανά TEU αντίστοιχα, αυξημένες κατά 130% και 83%, ενώ οι εισφορές για την HMM και την ONE αυξάνονται κατά 100% και 91%, αντίστοιχα. Αντίθετα, το κόστος των μεταφορέων για το ΣΕΔΕ θεωρητικά δεν θα πρέπει να αυξηθεί περισσότερο από 75% -το αποτέλεσμα της μετάβασης από το 40% στο 70% της κάλυψης, συν το χαμηλότερο κόστος των δικαιωμάτων.
Το κόστος αυτό, σύμφωνα με την Alphaliner, παραμένει σε μέτρια επίπεδα ως ποσοστό των ναύλων που επικρατούν αυτή την περίοδο και βρίσκονται σε υψηλά επίπεδα. Ωστόσο, το σταθερό κόστος που σχετίζεται με τις εκπομπές αερίων θα αποτελεί πιο σημαντική δαπάνη στο μέλλον, καθώς οι ναύλοι θα πέφτουν και οι κανονισμοί θα εντείνονται.
Επισημαίνεται ότι η μη κυβερνητική οργάνωση Transport & Environment (T&E) ισχυρίστηκε πέρυσι ότι οι liners χρέωναν τους φορτωτές περισσότερο από το πραγματικό κόστος του ETS σε περίπου 90% των περιπτώσεων, αν και αναγνώρισε ότι οι προσαυξήσεις αντιπροσώπευαν λιγότερο από το 1% του συνολικού κόστους ενός εμπορευματοκιβωτίου, έναντι 10%-15% για ορισμένες από τις πρόσφατες προσαυξήσεις της Ερυθράς Θάλασσας.
(από την εφημερίδα "ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ")