Το πληθωριστικό κύμα ξέσπασε με τις τιμές ενέργειας και των λογαριασμών φυσικού αερίου και ηλεκτρικού ρεύματος λόγω της πολιτικής επιλογής της ταχείας, απότομης μετάβασης στην πράσινη ενέργεια και την πλήρη απελευθέρωση της αγοράς. Και στη συνέχεια λόγω των ελλείψεων πετρελαίου και αερίου που προκάλεσαν ο πόλεμος του Πούτιν στην Ουκρανία και τα αντίμετρα της ΕΕ απέναντι στη Ρωσία.
Αυτό το κύμα ήταν η αιτία που προκάλεσε την αλληλουχία των ανατιμήσεων στα τρόφιμα που σάρωσε όλη την ευρωπαϊκή αγορά, οδηγώντας όμως την ελληνική αγορά και κυρίως τα σούπερ μάρκετ στη θέση των πρωταθλητών ανατιμήσεων σε ολόκληρη την ευρωζώνη.
Παρά την υποχώρηση του πληθωρισμού στο 3% – 3,1% το τελευταίο τετράμηνο, οι υψηλές τιμές, η ακρίβεια παρέμεινε στην ελληνική αγορά.
Είναι ενδεικτικά τα στοιχεία που ανακοίνωσε την Τετάρτη (12/2) η Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ) για τις τιμές των αγροτικών προϊόντων. Οι τιμές με τις οποίες φεύγουν τα προϊόντα από τον παραγωγό —από το χωράφι— μειώθηκαν κατά 4,3% τον Δεκέμβριο κυρίως λόγω της μεγάλης υποχώρησης της τιμής των βρώσιμων ελιών και του ελαιολάδου.
Αυτό δεν καταγράφηκε στις τιμές καταναλωτή —ούτε στα σούπερ μάρκετ, ούτε στις λαϊκές αγορές. Αντίθετα υπήρξαν αυξήσεις (1,7%) στις τιμές των κρεάτων οι οποίες φάνηκαν αμέσως στην αγορά.
Το αποτέλεσμα είναι να ξεκινήσει και η νέα χρονιά με αυξημένες τις τιμές σε όλα τα φρέσκα τρόφιμα πάνω από 4%. Το ελαιόλαδο, παρά την πτώση των τιμών στο ελαιοτριβείο έως και δύο ευρώ το λίτρο σε σύγκριση με πέρυσι, εξακολουθεί να είναι πανάκριβο. Οι καταναλωτές θα πρέπει να περιμένουν να εξαντληθούν τα «ακριβά αποθέματα» των σούπερ μάρκετ για να δουν τις μειωμένες τιμές.
Τα λεφτά στους μεγάλους
Το δεύτερο γεγονός είναι ότι ενώ μετά το τέλος της πανδημίας άρχισαν να τρέχουν τα χρήματα —ήδη μοιράστηκαν 18 δισ. ευρώ— του Ταμείου Ανάκαμψης οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, οι ελεύθεροι επαγγελματίες και τελικά τα ίδια τα νοικοκυριά δεν είδαν βελτίωση της οικονομικής τους κατάστασης και θέσης.
Αν εξαιρέσει κανείς τις ανακαινίσεις των κατοικιών με τα προγράμματα ενεργειακής αναβάθμισης (μονώσεις, νέα παράθυρα και πόρτες) και τις επιδοτήσεις για αλλαγή παλιών ηλεκτρικών συσκευών (ψυγεία, πλυντήρια κουζίνες και θερμοσίφωνες) άλλα χρήματα δεν έφτασαν στους λεγόμενους «μικρομεσαίους».
Γι΄αυτό μιλούν τα επίσημα στοιχεία:
- Το Ταμείο τρέχει τρία χρόνια, έχουν ενταχθεί πάνω από 800 έργα συνολικού προϋπολογισμού 22,1 δισ. ευρώ και ήδη έχει καταβληθεί στις επιχειρήσεις και στους φορείς του Δημοσίου ζεστό χρήμα, 11,4 δισ. ευρώ. Στα τρία χρόνια, οι επιχορηγήσεις που έφτασαν και μοιράστηκαν σε 359.000 μικρομεσαίες επιχειρήσεις ήταν μόλις 1,4 δισ. ευρώ.
- Στην τριετία, 351 μεγάλες επιχειρήσεις πήραν χαμηλότοκα δάνεια με μέσο επιτόκιο 2,05%, συνολικού ύψους 12,48 δισ. ευρώ. Οι αριθμοί λένε ότι το 87% των χρημάτων έχει κατευθυνθεί στις πολύ μεγάλες επιχειρήσεις, οι οποίες αποτελούν κάτι λιγότερο από το 2% του συνόλου της χώρας.
Οι «εμπλοκές» του ΕΣΠΑ
Παράλληλα όμως τρέχουν και τα προγράμματα του ΕΣΠΑ τα οποία θεωρητικά και πρακτικά απευθύνονται στους μικρομεσαίους. Ωστόσο στο τελευταίο πρόγραμμα ενίσχυσης νέων επιχειρήσεων —κυρίως μικρών— το οποίο προκηρύχθηκε το φθινόπωρο του 2023 και στο οποίο υπέβαλαν αιτήσεις ένταξης πάνω από 200.000 μικρές επιχειρήσεις (μεταξύ αυτών και τουριστικές) αποκαλύπτει τι συμβαίνει στη χώρα.
Ενάμιση χρόνο μετά δεν έχουν αξιολογηθεί ούτε εγκριθεί τα επενδυτικά σχέδια που υποβλήθηκαν παρά μόνο για δύο περιφέρειες της χώρας (Νότιο Αιγαίο και Στερεά Ελλάδα) ενώ ακόμη δεν έχει δοθεί ούτε ένα ευρώ από τις προβλεπόμενες επιδοτήσεις.
Ολα αυτά δείχνουν ότι είτε η κρατική μηχανή με τις γνωστές χρόνιες αδυναμίες της έχει «κολλήσει», είτε η κυβέρνηση ή ορισμένοι υπουργοί της έχουν εξαντλήσει τις δυνάμεις και τις δυνατότητες τους που φάνηκαν την πρώτη τετραετία κατά τη διαχείριση της κρίσης της πανδημίας και την προσπάθεια ανάταξης της οικονομίας, είτε συμβαίνουν και τα δύο.
Οπως σημειώνουν κάποιοι «κάποιο λάθος υπάρχει πλέον στο μπλοκάκι»… Κι αυτό το πληρώνουν ήδη τα νοικοκυριά, η οικονομία και οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
*Από Protagon.gr