Οι προσπάθειες επέκτασης και εκσυγχρονισμού των δικτύων μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας σε όλο τον κόσμο αντιμετωπίζουν αυξανόμενες προκλήσεις καθώς τα σημεία συμφόρησης στην εφοδιαστική αλυσίδα εντείνονται, σύμφωνα με μια νέα έκθεση του ΙΕΑ.
Οι τιμές και οι χρόνοι προμήθειας για βασικά εξαρτήματα όπως μετασχηματιστές ισχύος και καλώδια έχουν σχεδόν διπλασιαστεί μέσα σε τέσσερα χρόνια, δημιουργώντας σημαντικά εμπόδια για τους προγραμματιστές του δικτύου.
Η έκθεση του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας, με τίτλο “Building the Future Transmission Grid: Strategies to Navigate Supply Chain Challenges” («Οικοδομώντας το Δίκτυο Μεταφοράς του Μέλλοντος: Στρατηγικές Πλοήγησης Εν Μέσω των Προκλήσεων της Εφοδιαστικής Αλυσίδας») , υπογραμμίζει ότι η ανάπτυξη υποδομών μεταφοράς είναι απαραίτητη για την ενεργειακή ασφάλεια και την αξιόπιστη παροχή ηλεκτρικής ενέργειας. Οι προκλήσεις της εφοδιαστικής αλυσίδας που αντιμετωπίζει ο κλάδος αναδύονται καθώς ο κόσμος κινείται προς την Εποχή της Ηλεκτρικής Ενέργειας, με την παγκόσμια κατανάλωση ενέργειας να αναμένεται να αυξηθεί σημαντικά τα επόμενα χρόνια. Αυτή η τάση προκύπτει από την αυξανόμενη ηλεκτροδότηση της βιομηχανικής δραστηριότητας, την άνοδο στη χρήση κλιματιστικών, συσκευών, ηλεκτρικών οχημάτων και αντλιών θερμότητας, καθώς και την επέκταση των κέντρων δεδομένων για την υποστήριξη της ταχείας ανάπτυξης της τεχνητής νοημοσύνης.
Ενώ η αδειοδότηση παραμένει η κύρια αιτία των καθυστερήσεων στα έργα μεταφοράς, ιδιαίτερα στις προηγμένες οικονομίες, τα ζητήματα της εφοδιαστικής αλυσίδας έχουν αναδειχθεί ως κρίσιμης σημασίας περιοριστικός παράγοντας. Έρευνα του IEA σε κορυφαίους κλάδους της βιομηχανίας διαπίστωσε ότι η προμήθεια διαρκεί τώρα δύο έως τρία χρόνια για καλώδια και έως τέσσερα χρόνια για μεγάλους μετασχηματιστές ισχύος – χρονικά διαστήματα διπλάσια από ό,τι το 2021. Τα εξειδικευμένα εξαρτήματα αντιμετωπίζουν ακόμη μεγαλύτερες καθυστερήσεις, με χρόνους παράδοσης για καλώδια συνεχούς ρεύματος - που χρησιμοποιούνται συχνά για μετάδοση μεγάλων αποστάσεων - που εκτείνονται πέρα από τα πέντε χρόνια. Οι αυξήσεις των τιμών για τα εξαρτήματα είναι εξίσου ανησυχητικές. Σε πραγματικούς όρους, το κόστος των καλωδίων έχει σχεδόν διπλασιαστεί σε σχέση με το 2019, ενώ οι τιμές των μετασχηματιστών ισχύος έχουν αυξηθεί κατά περίπου 75%.
Η ανταγωνιστική ζήτηση από έργα επέκτασης του δικτύου που βρίσκονται σε εξέλιξη ταυτόχρονα σε πολλές περιοχές επιδεινώνει τα σημεία συμφόρησης. Η αυξημένη ανάπτυξη υπεράκτιων έργων αιολικής ενέργειας προκάλεσε περαιτέρω άνοδο στη ζήτηση για εξειδικευμένα υποθαλάσσια καλώδια υψηλής τάσης, ασκώντας πρόσθετη πίεση στις ήδη πιεσμένες αλυσίδες εφοδιασμού.
Η έκθεση δείχνει ότι οι κατασκευαστές ανταποκρίνονται με σχέδια και επενδύσεις για να αυξήσουν την παραγωγική ικανότητα, αλλά αυτές οι επεκτάσεις θα χρειαστούν χρόνο για να εφαρμοστούν και η αβεβαιότητα παραμένει όσον αφορά τα μελλοντικά επίπεδα ζήτησης και τη διαθεσιμότητα ειδικευμένων εργαζομένων. Η έκθεση διαπιστώνει ότι περίπου 8 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως απασχολούνται σήμερα στην κατασκευή, τη συντήρηση και τη λειτουργία δικτύων και αυτό το εργατικό δυναμικό θα πρέπει να αυξηθεί κατά τουλάχιστον 1,5 εκατομμύρια έως το 2030 ώστε να καλυφθεί η προβλεπόμενη ζήτηση.
Οι περιορισμοί στην εφοδιαστική αλυσίδα έρχονται σε μια ιδιαίτερα δύσκολη στιγμή, με περισσότερα από 1.600 GW ηλιακών και αιολικών έργων σε προχωρημένα στάδια ανάπτυξης να αναμένουν τη σύνδεσή τους στο δίκτυο. Η νέα έκθεση του ΙΕΑ σημειώνει ότι, ενώ οι παγκόσμιες επενδύσεις στη μεταφορά ηλεκτρικής ενέργειας αυξήθηκαν κατά 10% το 2023, φτάνοντας τα 140 δισεκατομμύρια δολάρια, ο αριθμός αυτός θα χρειαστεί να ξεπεράσει τα 200 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 2030 για να καλύψει την αυξανόμενη ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας.
Οι έγκαιρες επενδύσεις στην αλυσίδα εφοδιασμού απαιτούν να υπάρχει εμπιστοσύνη μεταξύ των κατασκευαστών σχετικά με το επίπεδο της μελλοντικής ζήτησης για δίκτυα και εξαρτήματα. Για το σκοπό αυτό, ο ΙΕΑ συνιστά να ενισχυθεί η ορατότητα των μελλοντικών αναγκών υποδομής μέσω διαφανούς και αξιόπιστου εκ των προτέρων σχεδιασμού, ενθάρρυνσης προληπτικών επενδύσεων στα δίκτυα, σχεδιασμού αποτελεσματικών πλαισίων προμηθειών και διασφάλισης ειδικευμένου εργατικού δυναμικού σε ολόκληρο τον τομέα. Επιπλέον συστάσεις περιλαμβάνουν τον εξορθολογισμό των διαδικασιών αδειοδότησης, τη βελτιστοποίηση της χρήσης της υπάρχουσας υποδομής δικτύου μέσω ψηφιακών τεχνολογιών και μέτρα από τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής με στόχο την ενθάρρυνση μεγαλύτερης ποικιλομορφίας και ανθεκτικότητας στις αλυσίδες εφοδιασμού.
Τέλος, η έκθεση “Building the Future Transmission Grid: Strategies to Navigate Supply Chain Challenges” τονίζει ότι οι συντονισμένες προσπάθειες σε ολόκληρη την αλυσίδα εφοδιασμού θα είναι απαραίτητες για να ξεπεραστούν αυτά τα σημεία συμφόρησης και να καταστεί δυνατή η αξιόπιστη ανάπτυξη του συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας για το μέλλον.