Αυτό ανέφερε ο κ. Παντελής Μπίσκας, καθηγητής στο Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών & Μηχανικών Υπολογιστών του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, ο οποίος παρουσίασε σημαντικά στοιχεία για την αποθήκευση ενέργειας στην Ελλάδα.
Σε πάνελ στο πλαίσιο εκδήλωσης με αφορμή τη συνεργασία της Active Energy Solutions (AES), της ελληνικής εταιρείας διανομής και εμπορίας εξοπλισμού φωτοβολταϊκών συστημάτων, με την κινεζική CATL, ο κ. Μπίσκας μίλησε για τις προοπτικές και τις προκλήσεις του κλάδου και το ρόλο της αποθήκευσης ενέργειας για τη διασφάλιση ενός σταθερού, ανθεκτικού ηλεκτρικού δικτύου.
Όπως είπε, οι τάσεις στους ζυγούς είναι εξωπραγματικά υψηλές και με διάφορους τρόπους ο ΑΔΜΗΕ κάνει υπεράνθρωπες προσπάθειες να τις μειώσει. Και αυτό αφορά, τόνισε, όχι μόνο στους ζυγούς των 150 kV αλλά και σε αυτούς των 400 kV.
Με τα taps των μετασχηματιστών, με επαγωγικές αντιδράσεις κτλ. ο ΑΔΜΗΕ προσπαθεί να τιθασεύσει τις τάσεις. Αν όμως υπήρχε αποθήκευση στο σύστημα, θα μπορούσε μέσω επαγωγικής δράσης να μειώσει τις τάσεις πολύ εύκολα και γρήγορα.
Ο κ. Μπίσκας υπογράμμισε ότι το δεύτερο πρόβλημα που λύνει η αποθήκευση ενέργειας είναι η υπερπαραγωγή. Όταν σήμερα υπάρχουν εγκατεστημένα 7 GW φωτοβολταϊκών και ύστερα από 6 χρόνια, και κατά πάσα πιθανότητα, δεν θα έχουμε 13 GW όπως αναφέρει το ΕΣΕΚ, αλλά 18 GW, σε αυτή την περίπτωση χρειάζεται αποθήκευση, είπε χαρακτηριστικά.
Ακόμη, η αποθήκευση θα είναι μια πολύ σημαντική ωφέλεια για τη βιομηχανία και τους τελικούς καταναλωτές. Αν μπορούσαμε να έχουμε αποθήκευση όλη τη διάρκεια της ημέρας, τότε οι αιχμές που παρατηρούνται τις βραδινές ώρες, δεν θα είχαν τις τιμές ηλεκτρικής ενέργειας που βλέπουμε σήμερα. Άρα, συνέχισε, για το κοινωνικό σύνολο και κυρίως για την οικονομική ευρωστία της βιομηχανίας, η αποθήκευσης ενέργειας είναι πάρα πολύ σημαντική.
Σε ερώτηση σχετικά με τις μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε αυτήν την στιγμή στον τομέα της αποθήκευσης ενέργειας, ο κ. Μπίσκας ανέφερε: «Τα τεχνικά θέματα είναι λυμένα. Τα ρυθμιστικά θέματα δεν είναι πλήρως λυμένα, γιατί θα πρέπει να ενσωματωθεί στον κανονισμό της αγοράς εξισορρόπησης σχετική διάταξη που θα αφήνει τις μπαταρίες να παίζουν στο balancing market, δηλαδή να δίνουν εφεδρείες και η ενέργεια εξισορρόπησης που είναι τα προϊόντα που διαχειρίζεται το balancing market, το οποίο είχε βγει σε διαβούλευση από τον ΑΔΜΗΕ τον Απρίλιο του 2023. Δημοσιεύτηκαν οι απόψεις, δεν είχαν σημαντικά προβλήματα οι συμμετέχοντες με αυτό που είχε δημοσιευτεί, απλώς πρέπει να επικυρωθεί με μια απόφαση της ΡΑΑΕΥ.»
Και συνέχισε: «Σε οικονομικό επίπεδο, οι standalone μπαταρίες είναι βιώσιμες με τις σημερινές συνθήκες και με αυτές που προσβλέπουμε μέχρι το 2030. Αν υλοποιηθεί αυτό που λέει το ΕΣΕΚ, 4,3 GW μπαταριών θα είναι βιώσιμες. Αν πούνε 10 GW μπαταριών εκεί θα υπάρχει κανιβαλισμός. Η δική μου πρόταση είναι ένα ενδιάμεσο επίπεδο 7-8 GW για να απομαστεύουμε ακόμα περισσότερη ενέργεια φωτοβολταϊκή για βραδινή κατανάλωση, τότε θα είναι πάλι βιώσιμες αλλά όχι τόσο όσο με τα 4,3 GW».
Σε ερώτηση για τις άλλες τεχνολογίες που μπορούν να κάνουν το ίδιο πέραν της αποθήκευσης ενέργειας σε μπαταρίες, ο κ. Μπίσκας επισήμανε τη λύση της αντλησιοταμίευσης. Πως είπε, το μεγαλύτερο θετικό της είναι ότι έχει μεγάλη διάρκεια, αφού προσφέρει υψηλή δυνατότητα αποθήκευσης, όχι μόνο τις ώρες 11:00-13:00 που θα αποθηκεύσει η μπαταρία, αλλά και τις ώρες μεταξύ 10:00-18:00 το απόγευμα.
Παράλληλα, είναι ένα έργο που μπορεί να έχει έως και 80 χρόνια ζωής σε αντίθεση με την μπαταρία που έχει 20 χρόνια ζωής. Από την άλλη, το μεγάλο της μειονέκτημα είναι εκτός του υψηλού κόστους, η απόδοση του κύκλου άντλησης που φθάνει στο 70%, όταν οι μπαταρίες έχουν κύκλο φόρτισης-εκφόρτισης 86-87%, ήτοι ποσοστό σημαντικά υψηλότερο.
Σε ερώτηση για το πόσο έτοιμο είναι το ελληνικό δίκτυο να ενσωματώσει λύσεις μεγάλης κλίμακας, ο κ. Μπίσκας ανέφερε: «Τα τελευταία 2-3 χρόνια και τα επόμενα φτιάχνονται πολλοί ιδιωτικοί υποσταθμοί στην υψηλή τάση και στην υπερυψηλή τάση. Λόγω της ύπαρξης αυτών, δημιουργείται περιθώριο για να συνδεθούν σταθμοί αποθήκευσης. Επίσης, και στο δίκτυο διανομής υπάρχει δυνατότητα να συνδεθούν σταθμοί αποθήκευσης όπου υπάρχει στάθμη βραχυκύκλωσης. Επομένως, υπάρχουν υποσταθμοί που μπορούν να συνδεθούν με σταθμούς αποθήκευσης και στο σύστημα και στο δίκτυο με μέγιστη ισχύ».
Ακόμη, απαντώντας σε άλλη ερώτηση σχετικά με το βαθμό στον οποίο η βιομηχανία και τα νοικοκυριά θα μπορούσαν να επωφεληθούν από τις λύσεις αποθήκευσης ενέργειας και αν υπάρχουν βιώσιμα επιχειρηματικά μοντέλα για την αποκεντρωμένη αποθήκευση ενέργειας, αναφέρθηκε σε δύο σχετικές μελέτες που εκπόνησε, μια για ένα λιμάνι και μια για ένα data center.
«Τα αποτελέσματα των μελετών ήταν ότι υπάρχουν διάφορες λύσεις που είναι όλες, οικονομικά βιώσιμες. Η πιο απλή είναι να βάλεις μια μπαταρία σε μια βιομηχανία. Η μπαταρία δρα σαν ένα μέσο αποθήκευσης που αποθηκεύει το μεσημέρι που είναι χαμηλή η τιμή της ενέργειας και τα δίνει στη βιομηχανία το βράδυ που η τιμή της ενέργειας είναι πολύ ψηλή. Αυτό έχει ένα πολύ καλό margin.
Η δεύτερη λύση είναι ο συνδυασμός φωτοβολταϊκών και μπαταρίας, ηλεκτρικά διασυνδεδεμένων με τη βιομηχανία, δηλαδή χωρίς όρους σύνδεσης από ΔΕΔΔΗΕ, ΑΔΜΗΕ κτλ.. Αυτή είναι εξαιρετική λύση επειδή σου δίνει και ενέργεια την οποία αποθηκεύεις και την παρέχεις στη βιομηχανία προφανώς τις ώρες που είναι υψηλές οι τιμές.
Και το τρίτο που θα ήταν το τέλειο οικονομικά, εξαιρετικό πλάνο με τεράστιο margin, αφορά στον συνδυασμό αιολικού πάρκου, φωτοβολταϊκού και μπαταρίας, όλων ηλεκτρικά διασυνδεδεμένων στη βιομηχανία, οπότε σε αυτή την περίπτωση καλύπτεται το φορτίο μιας μέσης βιομηχανίας μέχρι και 90%. Υπήρχαν και σενάρια για κάλυψη 100% αλλά σε αυτή την περίπτωση πρέπει να υπερ-διαστασιολογήσεις το φωτοβολταϊκό και το αιολικό. Άρα σε αυτή την περίπτωση το margin είναι πολύ υψηλό και οι αποσβέσεις άμεσες».
Σχετικά με τις αλλαγές δημόσιας πολιτικής που θα μπορούσαν να βοηθήσουν ακόμη περισσότερο σε αυτή την υιοθέτηση των λύσεων αποθήκευσης στην Ελλάδα, ο κ. Μπίσκας ανέφερε ότ θα πρέπει να απελευθερωθεί η αδειοδότηση, η προσφορά ωρών σύνδεσης στις μονάδες αποθήκευσης. Αυτή τη στιγμή έχουμε μια στενωπό, όλοι οι επενδυτές ξεκινούν τα έργα τους, τα αναπτύσσουν, παίρνουν όλες τις αδειοδοτήσεις και μετά καθυστερούν οι αιτήσεις στο ΔΕΔΔΗΕ και στον ΑΔΜΗΕ, είπε χαρακτηριστικά.
Τέλος, όσον αφορά στην εικόνα της αγοράς αποθήκευσης ενέργειας στην χώρα μας υποστήριξε ότι το 2030, βάσει του ΕΣΕΚ θα έχουμε 4,3 GW μπαταρίες με περίπου 17-18 GW φωτοβολταϊκά. Η αναλογία είναι, τόνισε, κάπως δυσανάλογη και για αυτό οι επενδύσεις σε φωτοβολταϊκά πρέπει να υποστηρίζονται, αντιστοίχως, και με μπαταρίες.
«Για αυτό το λόγο τα 4,3 GW είναι λίγα για την Ελλάδα και χρειάζεται να πάμε σε επίπεδα 7-8 GW. Έτσι ώστε και οι επενδυτές των φωτοβολταϊκών να είναι πιο ασφαλείς, να μην έχουν μεγάλες περικοπές, αλλά και να επιλύσουμε τα προβλήματα του συστήματος που συνοπτικά αφορούν: τις τάσεις, τη συμφόρηση και την περίσσια ισχύος».