Οι τόνοι είχαν ανέβει εδώ και αρκετές εβδομάδες, καθώς ο Ντόναλντ Τραμπ είχε χαρακτηρίσει "δικτάτορα" τον Ζελένσκι προτού επιχειρήσει να υποβαθμίσει το σχόλιό του, χωρίς ωστόσο να ανακαλέσει. Οι σχέσεις τους επιδεινώθηκαν περαιτέρω μετά την τηλεφωνική επικοινωνία της 12ης Φεβρουαρίου μεταξύ του προέδρου των ΗΠΑ και του ρώσου ομολόγου του Βλαντίμιρ Πούτιν, για τον οποίο ο Τραμπ δεν κρύβει τον θαυμασμό του.
Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι, όπως και οι ευρωπαίοι σύμμαχοί του, είχε φοβηθεί πως η Ουκρανία θα πλήρωνε το τίμημα της θεαματικής προσέγγισης Ουάσινγκτον - Μόσχας που επιχείρησε ο Ντόναλντ Τραμπ και αναζητούσε απεγνωσμένα εγγυήσεις ασφαλείας σε περίπτωση εκεχειρίας, τις οποίες οι ΗΠΑ αρνούνταν να παράσχουν. Ο φόβος του προέδρου της Ουκρανίας είχε μεγαλώσει μετά την άνευ προηγουμένου συνάντηση στα μέσα Φεβρουαρίου μεταξύ αμερικανών και ρώσων αξιωματούχων στη Σαουδική Αραβία, οι οποίοι ξεκίνησαν διαπραγματεύσεις με στόχο τον τερματισμό του πολέμου, χωρίς να προσκαλέσουν ούτε το Κίεβο ούτε τους Ευρωπαίους.
Για αυτό το λόγο ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι αποδέχτηκε την πρόταση των ΗΠΑ περί συμφωνίας για τις ουκρανικές σπάνιες γαίες και μετέβη στην Ουάσιγκτον, αλλά η συνάντηση που είχε εκεί με τον πρόεδρο Τραμπ κατέληξε σε μία πρωτοφανή στα χρονικά δημόσια σύγκρουση μεταξύ των ηγετών, που έληξε πριν την ώρα της και μάλιστα χωρίς συμφωνία.
Ο Ζελένσκι αμφισβήτησε την προσέγγιση του Τραμπ προς τον Πούτιν
Στη συνάντηση ο Ζελένσκι αμφισβήτησε ανοιχτά τον Τραμπ για την πιο ήπια προσέγγισή του απέναντι στον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν και αντέκρουσε τους ισχυρισμούς Τραμπ ότι ουκρανικές πόλεις έχουν μετατραπεί σε ερείπια μετά από τρία χρόνια πολέμου.
Στη συνέχεια η συζήτηση πήρε άσχημη τροπή, όπως μεταδίδει ο Guardian, καθώς ο Τραμπ είπε κάποια στιγμή στον Ζελένσκι ότι "πρέπει να είναι ευγνώμων". "Παίζεις με τις ζωές εκατομμυρίων ανθρώπων. Παίζεις με τον Τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο (...) και αυτό που κάνεις είναι πολύ ασεβές προς τη χώρα, αυτή τη χώρα", είπε πολύ θυμωμένος ο Ντόναλντ Τραμπ, κρίνοντας ότι θα είναι "πολύ δύσκολο" να διαπραγματευτεί με τον Ουκρανό ομόλογό του και του είπε επιδεικτικά να έχει "ευγνωμοσύνη" προς τις ΗΠΑ.
Δημόσια πυρά και από Βανς
Από δίπλα, ο αντιπρόεδρος του Τραμπ, Τζέι Ντι Βανς, παρενέβη και αυτός κατηγορώντας τον Ζελένσκι ότι "δεν σέβεται" τους Αμερικανούς. Όλα αυτά, μπροστά στις κάμερες, σε ζωντανή τηλεοπτική μετάδοση. "Έχετε πει έστω και μία φορά ευχαριστώ;" φέρεται να είπε στον Ουκρανό πρόεδρο.
"Κόσμος πεθαίνει...σου τελειώνουν οι στρατιώτες", είπε ο Τραμπ στον Ζελένσκι, καθώς η συνάντησή τους άρχισε να μετατρέπεται σε καυγά.
"Θα πρέπει να είσαι ευγνώμων", είπε ο Τραμπ θυμωμένος στον Ζελένσκι. "Ή θα κάνεις συμφωνία, ή είμαστε εκτός", "Ήταν πολύ ασεβείς οι δηλώσεις σου", δήλωσε μεταξύ άλλων ο Αμερικανός πρόεδρος, εμφανώς εκνευρισμένος, στον Ουκρανό ομόλογό του που καθόταν δίπλα του.
Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι "δεν είναι έτοιμος για ειρήνη αν εμπλακούν οι ΗΠΑ", δήλωσε ο Ντόναλντ Τραμπ, με τον Ουκρανό πρόεδρο να αποχωρεί πριν την ολοκλήρωση της συνάντησης.
Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι ευχαρίστησε τις ΗΠΑ και τον Ντόναλντ Τραμπ για την επίσκεψή του στην Ουάσινγκτον. Ο Ζελένσκι έγραψε σε σύντομη ανάρτησή του στο Χ ότι "εργάζεται" για μια "δίκαιη και διαρκή ειρήνη" στην Ουκρανία.
"Ευχαριστώ Αμερική, ευχαριστώ για την υποστήριξη, σας ευχαριστώ για αυτήν την επίσκεψη. Ευχαριστώ τον πρόεδρο, το Κογκρέσο και τον αμερικανικό λαό", έγραψε στο X. "Η Ουκρανία χρειάζεται μια δίκαιη και διαρκή ειρήνη και εργαζόμαστε πάνω σε αυτό", πρόσθεσε ο Ουκρανός πρόεδρος.
Κατόπιν αυτών, η προγραμματισμένη για την Παρασκευή παρουσία του Ουκρανού προέδρου στο Hudson Institute στην Ουάσινγκτον ακυρώθηκε, δήλωσε ο εκτελεστικός αντιπρόεδρος του ινστιτούτου, ενώ η επίσκεψη του Ζελένσκι στο Ουκρανικό Σπίτι στην Ουάσινγκτον ακυρώθηκε επίσης, σύμφωνα με Ουκρανό αξιωματούχο.
"Καμία συμφωνία" λέει ο Λευκός Οίκος
Ο Λευκός Οίκος επιβεβαίωσε λίγο αργότερα ότι οι δύο πλευρές δεν υπέγραψαν καμία συμφωνία, με Αμερικανό αξιωματούχο να δηλώνει στο Reuters ότι ο Τραμπ δεν έχει αποκλείσει το ενδεχόμενο συμφωνίας, αλλά η Ουκρανία πρέπει να είναι έτοιμη να έχει μια εποικοδομητική συζήτηση.
Εναπόκειται στους Ουκρανούς αν η κοινή συνέντευξη Τύπου των δύο ηγετών που ακυρώθηκε μπορεί να προγραμματιστεί εκ νέου όσο ο Ζελένσκι παραμένει στις ΗΠΑ, δήλωσε ο αξιωματούχος.
Η κυβέρνηση Τραμπ φαίνεται να έχει εμμονή με το γεγονός ότι η Ουκρανία δεν εκφράζει "ευγνωμοσύνη" προς τις ΗΠΑ για την παροχή τεράστιας στρατιωτικής βοήθειας στον πόλεμο εναντίον της Ρωσίας. Αυτή η μομφή ήταν που δυναμίτισε τη συνάντηση στο Οβάλ Γραφείο.
Μετά την πρόωρη αποχώρηση του Ζελένσκι από τον Λευκό Οίκο, ο Τραμπ υπογράμμισε σε ανάρτησή του στην πλατφόρμα Truth Social ότι ο πρόεδρος της Ουκρανίας θα μπορούσε να επιστρέψει "όταν είναι έτοιμος για ειρήνη".
Ο Ρούμπιο καλεί τον Ζελένσκι να ζητήσει συγνώμη
Ο αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο κάλεσε τον πρόεδρο της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι να ζητήσει "συγγνώμη" για τη δημόσια αντιπαράθεσή του με τον πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο. Ο ουκρανός πρόεδρος θα πρέπει "να ζητήσει συγγνώμη επειδή χάσαμε τον χρόνο μας σε μια συνάντηση που θα τελείωνε με αυτόν τον τρόπο", δήλωσε ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας στο CNN.
Λίγες ώρες μετά την επεισοδιακή συνάντησή του με τον Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο, ο ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι είπε στο Fox News πως δεν θεωρεί ότι οφείλει να ζητήσει "συγγνώμη" από τον αμερικανό ομόλογό του. "Σέβομαι τον πρόεδρο (Τραμπ) και σέβομαι τον αμερικανικό λαό", είπε ο Ζελένσκι σε συνέντευξη που παραχώρησε στο Fox News, υποστηρίζοντας ότι είχε μια "ανοικτή και πολύ ειλικρινή" συζήτηση με τον αμερικανό πρόεδρο.
"Κανείς δεν θέλει να τελειώσει ο πόλεμος περισσότερο από εμάς", τόνισε ο πρόεδρος της Ουκρανίας, τρία χρόνια μετά την έναρξη της ρωσικής εισβολής στη χώρα του. Υπογραμμίζοντας πως επιθυμία του είναι ο πρόεδρος Τραμπ να σταθεί περισσότερο στο πλευρό της Ουκρανίας, ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι παραδέχθηκε πως χωρίς την αμερικανική βοήθεια, θα ήταν "δύσκολο" για τη χώρα του να αμυνθεί απέναντι στους ρώσους εισβολείς.
Ασαφές το τι μέλλει γενέσθαι
Ο Μπράιαν Φίνουκαν του κέντρου μελετών International Crisis Group δήλωσε ότι "η εμφάνιση του προέδρου και του αντιπροέδρου των ΗΠΑ στο Οβάλ Γραφείο ήταν άνευ προηγουμένου, αλλά δεν προκαλεί έκπληξη, δεδομένων των γνωστών αισθημάτων του προέδρου Τραμπ για την στρατιωτική υποστήριξη των ΗΠΑ στην Ουκρανία και του αφηγήματός του για τη ρωσική εισβολή".
Ο αμερικανός πρόεδρος αρνείται να θεωρήσει τη Μόσχα υπεύθυνη για τον πόλεμο.
"Ο τρόπος με τον οποίο μας άσκησαν πίεση οι Αμερικανοί, η φρασεολογία που χρησιμοποιούσαν για τον Ζελένσκι και για την Ουκρανία πριν από μια εβδομάδα, η στάση τους σε ό,τι αφορά τις διαπραγματεύσεις, οι εκτιμήσεις τους για τον ρωσο-ουκρανικό πόλεμο (…) όλα έδειχναν πως αυτή η ρήξη, αυτή η έκρηξη, ήταν αναπόφευκτη αργά ή γρήγορα", λέει ο ουκρανός πολιτικός αναλυτής Βολοντίμιρ Φεσένκο, διευθυντής του κέντρου μελετών Penta.
"Το τι μέλλει γενέσθαι είναι ασαφές", τονίζει ο Μπράιν Φίνουκαν, εκτιμώντας πως ενδεχομένως ο Ρεπουμπλικάνος Τραμπ να μειώσει τις παραδόσεις όπλων στην Ουκρανία που είχαν εγκριθεί από τον προκάτοχό του, τον Δημοκρατικό Τζο Μπάιντεν.
Σε συνέντευξη που παραχώρησε στο Fox News, ο πρόεδρος Ζελένσκι παραδέχτηκε πως θα ήταν "δύσκολο" για την Ουκρανία να αμυνθεί απέναντι στους ρώσους εισβολείς χωρίς την αμερικανική βοήθεια, εκτιμώντας ότι η σχέση του με τον Ντόναλντ Τραμπ θα μπορούσε να αποκατασταθεί.
Η αντίδραση της Ευρώπης
Από την πλευρά τους, οι ευρωπαίοι ηγέτες βρίσκονται σε επιφυλακή και έσπευσαν να ταχθούν στο πλευρό του Κιέβου. "Η Ουκρανία μπορεί να βασίζεται στη Γερμανία και στην Ευρώπη", αντέδρασε ο γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς. Η ιταλίδα πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι ζήτησε να συγκληθεί "χωρίς καθυστέρηση" μια σύνοδος κορυφής με τη συμμετοχή των ΗΠΑ, της ΕΕ και των συμμάχων τους για την Ουκρανία.
Από την πλευρά της, η επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Κάγια Κάλας δεν δίστασε να αμφισβητήσει την αμερικανική ηγεμονία στη Δύση. "Σήμερα έγινε σαφές ότι ο ελεύθερος κόσμος χρειάζεται έναν νέο ηγέτη", έγραψε σε ανάρτησή της στην πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης Χ (πρώην Twitter).
Ο γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν δήλωσε ότι "εάν κάποιος παίζει με τον Τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο, αυτός είναι ο Βλαντίμιρ Πούτιν" και όχι ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι, όπως κατηγόρησε τον ουκρανό πρόεδρο ο Ντόναλντ Τραμπ.
Ευρωπαίοι ηγέτες θα συναντηθούν στο Λονδίνο την Κυριακή κατόπιν πρόσκλησης του βρετανού πρωθυπουργού Κιρ Στάρμερ, ο οποίος την Πέμπτη συναντήθηκε με τον Τραμπ στην Ουάσινγκτον. Είχε προηγηθεί η συνάντηση Μακρόν-Τραμπ τη Δευτέρα στον Λευκό Οίκο.
Σύνοδο κορυφής για την Ουκρανία έχει συγκαλέσει στις 6 Μαρτίου ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Αντόνιο Κόστα.
(από capital.gr)