Πέρα από την αγωνία των καταναλωτών να προμηθευτούν καφέ πριν από τις μεγάλες ανατιμήσεις έως και 30%, καθοριστικό ρόλο στην αύξηση των πωλήσεων διαδραμάτισαν οι μεγάλες προωθητικές ενέργειες που έγιναν κυρίως από τις πολυεθνικές του κλάδου, ειδικά μάλιστα, καθώς μετά την επιβολή αυξήσεων στις τιμές δεν θα μπορούσαν, βάσει της σχετικής νομοθεσίας, να προβούν σε προσφορές για τρεις μήνες. «Αυτό και μόνον το παράδειγμα δείχνει τη στρέβλωση στην αγορά που μπορεί να προκαλέσει το τρίμηνο μπλόκο στις προσφορές. Μια πολύ μεγάλη προωθητική ενέργεια την οποία έχουν τη δυνατότητα να «τρέξουν» οι πολυεθνικές έχει ως αποτέλεσμα να μαζέψουν όλο τον τζίρο μέσα σε λίγο διάστημα και στην ουσία να αντισταθμίσουν τις απώλειες που πιθανόν θα έχουν λόγω μείωσης της ζήτησης μετά τις ανατιμήσεις», υποστήριξαν, μιλώντας στην «Καθημερινή» στελέχη της αγοράς καφέ. Τόνισαν δε ότι εάν ήταν ελεύθερες οι προσφορές και είχε μειωθεί ή καταργηθεί ο ειδικός φόρος κατανάλωσης στον καφέ, η αγορά θα λειτουργούσε πιο ομαλά και σε όφελος των καταναλωτών.
Ειδικότερα, σύμφωνα με στοιχεία της αγοράς που έχει στη διάθεσή της η «Καθημερινή», τον Ιανουάριο του 2025 οι πωλήσεις καφέ στο κανάλι του σούπερ μάρκετ αυξήθηκαν σε αξία κατά 15,5% και σε όγκο κατά 16,7% σε σύγκριση με τον Ιανουάριο του 2024. Στον στιγμιαίο καφέ καταγράφηκε αύξηση του όγκου πωλήσεων κατά 60%(!) με την αύξηση στην αξία πωλήσεων να είναι 38%. Η πολύ μεγάλη αύξηση όγκου πωλήσεων με την αρκετά μικρότερη αύξηση της αξίας οφείλεται, σύμφωνα με στελέχη του οργανωμένου λιανεμπορίου τροφίμων, στη μεγάλη προωθητική ενέργεια που «έτρεξε» το διάστημα αυτό κορυφαία πολυεθνική με ηγετικό μερίδιο αγοράς στον στιγμιαίο καφέ, αλλά και στον ελληνικό καφέ.
Oι τιμές συνεχίζουν ανοδικά καθώς η παραγωγή στις κύριες χώρες παραγωγής καφέ, Βραζιλία και Βιετνάμ, είναι μειωμένη.
Στον ελληνικό καφέ καταγράφηκε αύξηση του όγκου πωλήσεων κατά 12% και της αξίας πωλήσεων κατά 11%, στον καφέ φίλτρου αύξηση του όγκου πωλήσεων κατά 2% και της αξίας πωλήσεων κατά 3%. Στον εσπρέσο (συμπεριλαμβανομένων των καψουλών) σημειώθηκε τον Ιανουάριο αύξηση του όγκου πωλήσεων κατά 4% και της αξίας πωλήσεων κατά 6%, ενώ μόνο στις κάψουλες ο όγκος πωλήσεων αυξήθηκε περισσότερο, κατά 7%, έναντι της αξίας πωλήσεων που σημείωσε αύξηση 4%.
Η διεθνής τιμή της ποικιλίας Αράμπικα που αποτελεί και το 75% της παγκόσμιας παραγωγής, έφτασε σε ιστορικό υψηλό τον Φεβρουάριο του 2025, στα 440,85 δολάρια/λίβρα, ενώ μόνο από τις αρχές του έτους έχει αυξηθεί κατά 21,96%. Οι προβλέψεις για την πορεία της τιμής κάθε άλλο παρά αισιόδοξες είναι, δεδομένων των ιστορικά χαμηλών αποθεμάτων καφέ στη Βραζιλία, όπου παράγεται το 40% της εν λόγω ποικιλίας. Μάλιστα, επειδή ο Φεβρουάριος απέχει πολύ από την επόμενη συγκομιδή, εκτιμάται ότι τα αποθέματα θα παραμείνουν σε αυτά τα χαμηλά επίπεδα πιέζοντας προς τα πάνω τις τιμές. Αξίζει να σημειωθεί ότι αυτή είναι η πρώτη φορά από τον Σεπτέμβριο του 2023 που οι εξαγωγές καφέ από τη Νότια Αμερική είναι μειωμένες. Σημαντική άνοδο παρουσιάζει και η τιμή του καφέ Ρομπούστα, καθώς οι εξαγωγές από το Βιετνάμ, την κύρια χώρα παραγωγής του, ήταν μειωμένες τον Δεκέμβριο κατά 39,5% σε σύγκριση με τον Δεκέμβριο του 2023.
Μάχη παραγωγών –λιανεμπόρων ενώ αδειάζουν τα ράφια
Αδεια ράφια στα σούπερ μάρκετ είναι το επόμενο πλήγμα για τους Ευρωπαίους λάτρεις του καφέ, στον απόηχο του ράλι των τιμών του.
Οι μεγάλες ολλανδικές αλυσίδες λιανικής πώλησης Albert Heijn και Jumbo ανακοίνωσαν ότι σταμάτησαν να διαθέτουν ορισμένα προϊόντα της JDE Peet’s NV –παράγει μερικές από τις πιο δημοφιλείς μάρκες στην Ευρώπη–, καθώς επαναδιαπραγματεύονται τις συμφωνίες προμήθειας. Επίσης, σύμφωνα με το Bloomberg, υπήρξαν αναφορές για διακοπές προμηθειών στα γερμανικά σούπερ μάρκετ Edeka και Aldi Nord.
Η εξέλιξη αυτή είναι μία ακόμη «παρενέργεια» της αλματώδους αύξησης των τιμών του καφέ. Οι τιμές για τους premium κόκκους arabica και τον τύπο robusta, που χρησιμοποιείται στα στιγμιαία ροφήματα, έχουν εκτοξευθεί τον τελευταίο χρόνο –έως και διπλασιαστεί– καθώς οι δυσμενείς καιρικές συνθήκες έπληξαν τις καλλιέργειες στις χώρες που κυρίως παράγουν καφέ, τη Βραζιλία και το Βιετνάμ.
Μικρότερες συσκευασίες
Εταιρείες καφεκοπής, όπως η Folgers J.M. Smucker Co., έχουν αυξήσει τις τιμές, η Nestle κάνει τις συσκευασίες μικρότερες για να περιορίσει τις επιπτώσεις στο κόστος και η Pret A Manger απέσυρε τη συνδρομή στο πλαίσιο της οποίας έδινε δωρεάν ροφήματα στους πελάτες της.
Τώρα, καθώς τα σούπερ μάρκετ αντιδρούν στις προσπάθειες των εταιρειών που καβουρδίζουν καφέ να αυξήσουν τις τιμές στο πλαίσιο νέων διαπραγματεύσεων, παρατηρείται προσωρινή έλλειψη ορισμένων προϊόντων σε κάποια καταστήματα.
«Οι εταιρείες καφεκοπής προσπαθούν να αυξήσουν τις τιμές στα σούπερ μάρκετ και τα σούπερ μάρκετ ουσιαστικά αρνούνται», δήλωσε ο Σίριλ Φίλοτ, παγκόσμιος στρατηγικός σύμβουλος για τα καταναλωτικά τρόφιμα, τη συσκευασία και τα logistics στη Rabobank.
Οι κόκκοι καφέ αποτελούν περίπου το 70% του κόστους των καφεκοπτείων και οι απότομες αυξήσεις που σημειώθηκαν πρόσφατα αποτέλεσαν πρόκληση, ανέφερε ο Αντερς Φρέντρικσον, διευθύνων σύμβουλος της σουηδικής εταιρείας καφέ Löfbergs.
Πρώτες ελλείψεις προϊόντων καφέ σε γερμανικές και ολλανδικές αλυσίδες σούπερ μάρκετ.
Η ολλανδική Jumbo ανακοίνωσε ότι ορισμένα προϊόντα της JDE Peet’s δεν είναι προσωρινά διαθέσιμα λόγω των διαπραγματεύσεων για τις τιμές, αλλά ευελπιστεί να είναι διαθέσιμα σε όλα τα καταστήματα σύντομα. Αντίστοιχη δήλωση έκανε και η Albert Heijn, ενώ το ολλανδικό διαδικτυακό σούπερ μάρκετ Picnic ανακοίνωσε ότι έχει αποσύρει από τη λίστα προϊόντων του τις μάρκες JDE.
Γερμανικά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν νωρίτερα φέτος ότι προϊόντα όπως ο καφές Jacobs δεν αναπληρώνονταν πλέον στα ράφια της Aldi Nord και ότι ορισμένα προϊόντα έλειπαν από κάποια καταστήματα Edeka.
Η JDE Peet’s, στην οποία ανήκουν τα εμπορικά σήματα Jacobs, Douwe Egberts και L’OR, δήλωσε ότι οι συνομιλίες με ορισμένους λιανοπωλητές στην Ολλανδία και τη Γερμανία διαρκούν «περισσότερο από όσο ελπίζαμε», αλλά ότι είχε ολοκληρώσει τις διαπραγματεύσεις για το 80% των πωλήσεών της μέχρι τα μέσα της περασμένης εβδομάδας.
«Η πραγματικότητα είναι ότι οι σημαντικές αυξήσεις των τιμών είναι αναπόφευκτες», είχε δηλώσει την περασμένη εβδομάδα σε αναλυτές ο διευθύνων σύμβουλος της JDE Peet’s, Ράφαελ Ολιβέιρα.
Η εταιρεία διεξάγει διαπραγματεύσεις με τους περισσότερους λιανοπωλητές ετησίως, αλλά μερικές φορές πρέπει να το κάνει πιο συχνά, αν το επιβάλλουν οι συνθήκες της αγοράς. Το ύψος των προτεινόμενων αυξήσεων των τιμών δεν έχει διευκρινιστεί, παρότι η εταιρεία διαβεβαίωσε ότι λαμβάνει μέτρα για να απορροφήσει όσο το δυνατόν μεγαλύτερο μέρος της αύξησης του κόστους.
Αναπόφευκτες οι αυξήσεις
Η ισχυρή θέση της JDE Peet’s στην αγορά παραδοσιακά της επέτρεπε να μετακυλίει μεγαλύτερο κόστος στους λιανοπωλητές, σύμφωνα με αναλυτές, αλλά με δεδομένο ότι το ράλι από τα τέλη του περασμένου έτους είναι της τάξης του 70%, μια αύξηση κατά τουλάχιστον 20% για σταθεροποίηση του κέρδους φαίνεται αναπόφευκτη.
Αντίστοιχες διαταραχές στις παραγγελίες καταγράφηκαν πρόσφατα και σε άλλες χώρες. Το βελγικό ειδησεογραφικό πρακτορείο Belga ανέφερε την περασμένη εβδομάδα ότι ο όμιλος λιανικής Colruyt διέκοψε τις συνομιλίες με την Jacobs Douwe Egberts και σταμάτησε τις παραγγελίες.
Η ιταλική εταιρεία καφεκοπής Illycaffe ανέφερε στις αρχές Φεβρουαρίου ότι είναι πιθανό οι τιμές λιανικής να αυξηθούν έως και 25% τους επόμενους μήνες.
(από την εφημερίδα "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ")