Η Ευρωπαϊκή Άμυνα και η Μεγάλη Ευρωπαϊκή Ασθένεια

Η Ευρωπαϊκή Άμυνα και η Μεγάλη Ευρωπαϊκή Ασθένεια
του Αθανάσιου Χ. Παπανδρόπουλου
Σαβ, 8 Μαρτίου 2025 - 14:52

Στις 17 Σεπτεμβρίου 2024, ο Μάριο Ντράγκι, πρώην πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και πρώην πρωθυπουργός της Ιταλίας, παρουσίασε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις Βρυξέλλες μια καταδικαστική έκθεση για την υποτονική οικονομική κατάσταση της Ευρώπης. Με λίγα λόγια, προσπάθησε να αφυπνίσει τους 27, δείχνοντας πώς η E.E. βρίσκεται σήμερα παγιδευμένη μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Κίνας

Η οικονομική και στρατιωτική ανάπτυξη της τελευταίας προσεγγίζει τη διαφορά της με την  Ευρώπη και μπορεί τελικά να απειλήσει την ίδια την ήπειρο. Εν τω μεταξύ, η πρώτη συνεχίζει να συγκεντρώνει τεχνολογικές, στρατιωτικές και οικονομικές καινοτομίες που αποδυναμώνουν την Ευρώπη στη διεθνή αγορά. Για παράδειγμα, η έκθεση του Ντράγκι σημειώνει ότι το κατά κεφαλήν εισόδημα στις Η.Π.Α. έχει αυξηθεί δύο φορές ταχύτερα από ό,τι στην Ευρώπη από το 2000. Αυτή η σχετική φτωχοποίηση έχει περάσει σχεδόν απαρατήρητη επειδή ο ευρωπαϊκός πληθυσμός συρρικνώνεται. Επομένως, το κομμάτι της οικονομικής πίτας για κάθε άτομο είναι λίγο-πολύ σταθερό, αλλά η ίδια η πίτα μικραίνει. Εάν η Ευρώπη δεν ξυπνήσει σύντομα, η επόμενη γενιά θα μείνει με κάτι περισσότερο από ψίχουλα.

Παρά το γεγονός ότι υπήρξε κέντρο καινοτομίας για τέσσερις αιώνες, η Ευρώπη φαίνεται τώρα να έχει σπαταλήσει την ικανότητά της να καινοτομεί και να μην μπορεί να συμβαδίσει με την εποχή. Ως εκ τούτου, ο Ντράγκι πιστεύει ότι οι Ευρωπαίοι εστιάζουν τρελά στις δραστηριότητες αναψυχής και σε απαρχαιωμένες βιομηχανίες όπως οι μεταφορές. Όταν πρόκειται για τη νέα οικονομία, η Ευρώπη είναι ένας παίκτης που απουσιάζει. Δεν διαθέτει σημαντικές εταιρείες πληροφορικής, μικροεπεξεργαστών ή τεχνητής νοημοσύνης – τουλάχιστον καμία που να μπορεί να ανταγωνιστεί αυτές στις ΗΠΑ, την Κίνα ή ακόμα και την Ινδία. Οι Ευρωπαίοι καλλιεργούν τον δικό τους όμορφο κήπο, προς μεγάλη χαρά των τουριστών και τη δική τους συγγενική – αλλά προσωρινή – άνεση. Φαίνονται να αγνοούν τη σκληρή αλήθεια ότι η καθημερινή τους ύπαρξη, είτε ιδιωτική είτε επαγγελματική, εξαρτάται εξ ολοκλήρου από τους κινεζικούς μικροεπεξεργαστές, την αμερικανική τεχνητή νοημοσύνη και στο διεθνέ εμπόριο υποχωρούν. Και ενώ η Ρωσία απειλεί την ασφάλειά της,όπως τονίζει προς κάθε κατεύθυνση ο Γάλλος πρόεδρος Μακρόν,η Ευρώπη είναι ανίκανη προσώρας   να σταθεί στα πόδια της. Οι H.Π.Α. παράγουν και εξάγουν μόνο έναν τύπο δεξαμενής, ενώ η Ευρώπη έχει περίπου δώδεκα ασύμβατους μεταξύ τους.. Η E.E. από μόνη της δεν φοβίζει ούτε τον Βλανπμίρ Πούτιν ούτε τον Σι Τζινπίνγκ και αυτοί οι δικτάτορες με ιμπεριαλιστική τάση είναι λογικά αδιάφοροι για την ευρωπαϊκή διπλωματία. Στην πραγματικότητα, τα κύρια πράγματα που τραβούν τους Ρώσους και τους Κινέζους στην Ευρώπη είναι οι διακοπές στην Κόστα Μπράβα ή στην Κυανή Ακτή, ή σε κάποιο επώνυμο ελληνικό νησί.

Μέσα σε αυτό το περιβάλλον τα επτά τελευταία χρόνια κάπου 2 εκατομμύρια ταλαντούχοι Ευρωπαίοι επιστήμονες, ερευνητές και φιλόδοξοι πτυχιούχοι έχουν μετακομίσει στην Αμερική, την Αυστραλία, τον Καναδά, την Ινδία και τη Ν.Ζηλανδία, ενώ η Γηραιά Ήπειρος έχει δεχτεί κάποια εκατομμύρια πρόσφυγες και μετανάστες που αναζητούν κοινωνική προστασία και αρκετοί από αυτούς ευκαιρίες εντάξεως σε εγκληματικά και ισλαμικά δικτυα.

Στο πλαίσιο αυτών των εξελίξεων, πολύ σωστά, ο Μάριο Ντράγκι αναρωτιέται πόσο μπορεί ακόμα να αντέξει το γενναιόδωρο ευρωπαϊκό κοινωνικό κράτος, με δεδομένη επίσης τη δημογραφική κάμψη στην Ευρώπη; Παρατηρεί έτσι, ότι χωρίς έκρηξη καινοτόμου επιχειρηματικότητας  και δημιουργίας αξίας, η σημερινή Ε.Ε., θα μπορούσε να υποκύψει σε μια οδυνηρή συλλογική ασθένεια.

Θεωρητικά, μια τέτοια συνθήκη θα απαιτούσε μια εξίσου συλλογική ευρωπαϊκή απάντηση. Ενώ η παρατήρηση είναι αναμφισβήτητη, οι λύσεις είναι λιγότερο πειστικές. Ο Ντράγκι, παρά το ότι προβλέπει ένα αβέβαιο μέλλον, φαίνεται να είναι άνθρωπος του παρελθόντος, προτείνοντας δημόσιες πολιτικές που στο παρελθόν είχαν αποδειχθεί  αναποτελεσματικές. Κατά την άποψή του, θα πρέπει να επενδύσουμε μαζικά στην έρευνα, και ιδιαίτερα στην «απανθρακοποίηση». Σύμφωνα με τον Ντράγκι, εδώ βρίσκεται το συγκριτικό πλεονέκτημα της Ευρώπης. Πραγματικά; Για να επιτευχθεί αυτό, προτρέπει τα ευρωπαϊκά έθνη να δανειστούν μαζικά, να βυθιστούν στο συλλογικό χρέος και να ξοδέψουν αυτά τα χρήματα για να αφυπνίσουν τη δημιουργικότητα που κοιμάται. Αλλά από πότε η δημόσια χρηματοδότηση αφύπνισε τη δημιουργικότητα; Η έκθεση του Ντράγκι αγνοεί το γεγονός ότι όλα τα ευρωπαϊκά κράτη παρουσιάζουν ελλείμματα, και όποιο κι αν είναι το επίπεδο του χρέους, οι ρυθμοί ανάπτυξης είναι παντού συγκριτικά χαμηλοί. Ούτε έχει επαληθευτεί πουθενά οποιαδήποτε σχέση μεταξύ των δημοσίων δαπανών και της ανάπτυξης. Μπορεί να είναι αλήθεια ότι οι ΗΠΑ είναι πιο χρεωμένες από τις ευρωπαϊκές χώρες, αλλά είναι αδύνατο να υπάρξει η παραμικρή συσχέτιση μεταξύ του αμερικανικού δημοσιονομικού ελλείμματος και της καινοτομίας στη Silicon Valley, για παράδειγμα, όπου οι νεοφυείς επιχειρήσεις χρηματοδοτούνται από ιδιωτικά επιχειρηματικά κεφάλαια.

Επιπλέον, καθώς το δολάριο παραμένει βασιλιάς, οι δανειστές γνωρίζουν ότι τα δανεικά  θα επιστραφούν. Αυτή είναι μια πολυτέλεια που δεν έχουν οι Ευρωπαίοι. Υπερβολικό χρέος θα απειλούσε το ευρώ. Οι λύσεις του Ντράγκι,  είναι παλαιού τύπου σοσιαλδημοκρατικές συνταγές που δεν ανταποκρίνονται σε σημερινές πραγματικότητες. Αυτό εξάλλου είναι και το πολιτικό πρόβλημα της σοσιαλδημοκρατίας.

Η τελευταία, ενώ συμφωνεί με την ευθύνη Ντράγκι και με τις διαπιστώσεις του Ενρίκο Λέτα, πρώην Ιταλού πρωθυπουργού επίσης, που έχει  υποβάλει και αυτός μια έκθεση για την ανάπτυξη της Ε.Ε..Αμφότεροι οι Ιταλοίτέως πρωθυπουργοί,   αποτυγχάνουν να εξετάσουν με σύγχρονο ρεαλισμό, τους βαθύτερους λόγους πίσω από το ανεπαρκές  επιχειρηματικό πνεύμα της Ευρώπης. Σε όλη την ήπειρο, οι επιχειρήσεις δεσμεύονται πάνω απ’ όλα από τρεις παράγοντες: πρώτον, από το πλήθος των εθνικών και ευρωπαϊκών κανονισμών. Δεύτερον, από το κόστος της αναδιανομής του εισοδήματος και του πλούτου, και τρίτον, από πτωχή σε παραγωγή υπεραξίας περιβαλλοντική ιδεολογία. Αυτή η ιδεολογία πιέζει τις εταιρείες και στη συνέχεια αποθαρρύνει την καινοτομία αυξάνοντας παράλληλα το συνολικό κόστος -ιδίως το ενεργειακό,. Ο Ντράγκι σωστά σημειώνει ότι η τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας εμποδίζει την ανάπτυξη, αλλά υποστηρίζει επίσης την «καθαρή» ενέργεια, η οποία κάνει την ηλεκτρική ενέργεια ακόμα πιο ακριβή. Αποτυγχάνει να δει το παράδοξο, προτιμώντας προφανώς μια πιο μοδάτη γραμμή.

Υπό παρόμοιες συνθήκες και με «καυτό» πλέον το πρόβλημα της ευρωπαϊκής άμυνας, με ποιο τρόπο και με ποιους ρυθμούς ανάπτυξης, η Ευρώπη θα μπορέσει να αποκτήσει γεωπολιτική ισχύ από τη μια πλευρά και αποτελεσματική άμυνα από την άλλη;

Με τον πληθυσμό της να γηράσκει χρόνο με το χρόνο και με τη μετανάστευση να εξελίσσεται σε ισλαμική εγκληματική εισβολή, η Ευρώπη πως θα μπορέσει να ανανεωθεί έστω και κατ’ ελάχιστον δημογραφικά;

Κάποτε υπήρχαν στην Γηραιά Ήπειρο ηγέτες διαμετρήματος τύπου Αντενάουερ, Κολ, Μιττεράν, Γκουζάλες, ντε Γκώλ, Σμίτ, ντ’ Εσταιν, Καραμανλή και Θάτσερ.

Σήμερα, με κάποιες ελάχιστες εξαιρέσεις, ποιοι Ευρωπαίοι ηγέτες μπορούν να εμπνεύσουν βαθειές αλλαγές και τολμηρούς προσανατολισμούς; Η αφύπνιση απαιτεί αποτοξίνωση. Και η τελευταία πολιτικό θάρρος. Όμως οι οικονομικές και κοινωνικές αλήθειες ελάχιστα ενδιαφέρουν το σημερινό πολιτικό σύστημα. Αυτή είναι η μεγάλη ευρωπαϊκή ασθένεια.

(από ot.gr)

Ακολουθήστε το energia.gr στο Google News!Παρακολουθήστε τις εξελίξεις με την υπογραφη εγκυρότητας του energia.gr

Διαβάστε ακόμα