Ειδικότερα, με Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΦΕΚ Δ' 98/2025), που υπογράφουν ο υπουργός Περιβάλλοντος & Ενέργειας, Θόδωρος Σκυλακάκης, και ο αρμόδιος υφυπουργός, Νίκος Ταγαράς, η υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, και ο υπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, Χρήστος Στυλιανίδης, εγκρίνεται το Ρυμοτομικό Σχέδιο και ταυτόχρονα κυρώνεται η Πράξη Εφαρμογής του για την πυρόπληκτη περιοχή της Δημοτικής Ενότητας Νέας Μάκρης του Δήμου Μαραθώνα και της Δημοτικής Ενότητας Ραφήνας του Δήμου Ραφήνας-Πικερμίου. Με την ίδια Απόφαση εγκρίνονται οι περιβαλλοντικοί όροι όλων των έργων (υδραυλικών & λιμενικών), καθώς και ενός εμβληματικού Παραλιακού Περιπάτου.
Οι πυρόπληκτες περιοχές ανασχεδιάζονται και πολεοδομούνται με πολλαπλή στόχευση: την ασφάλεια των κατοίκων και των επισκεπτών, τη βιώσιμη ανάπτυξη, τη θωράκιση από φυσικές καταστροφές, τη βέλτιστη αξιοποίηση του δημόσιου χώρου με νέους και μεγαλύτερους δρόμους, με πλατείες, με κοινόχρηστους χώρους πρασίνου, με πεζοδρόμους και κοινωφελείς χώρους.
Τονίζεται από το ΥΠΕΝ, ότι είναι η πρώτη φορά στα ελληνικά πολεοδομικά δεδομένα που εγκρίνονται ταυτόχρονα με μία Κοινή Υπουργική Απόφαση το Ρυμοτομικό Σχέδιο και οι περιβαλλοντικοί όροι όλων των προβλεπόμενων έργων και κυρώνεται η Πράξη Εφαρμογής του Σχεδίου, διαμορφώνοντας συνθήκες άμεσης εφαρμογής του εγκεκριμένου σχεδιασμού χωρίς καθυστερήσεις.
Ο χρόνος ολοκλήρωσης του συνολικού πολεοδομικού σχεδιασμού Α΄ και Β΄ επιπέδου, δηλαδή του Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου και του Ρυμοτομικού Σχεδίου Εφαρμογής (ΕΠΣ και ΡΣΕ), δεδομένων των πολλών ιδιαιτεροτήτων και παθογενειών της περιοχής, διήρκεσε συνολικά 5 χρόνια. Σημειώνεται ότι η ολοκλήρωση των εν λόγω διαδικασιών μέχρι σήμερα χρειαζόταν κατά μέσο όρο 20-30 χρόνια, και πάντως χωρίς να απαιτούνται οι προδιαγραφές και οι εμπεριστατωμένες μελέτες που εκπονήθηκαν για τον ανασχεδιασμό στο Μάτι.
Υπενθυμίζεται, δε, ότι η ανασυγκρότηση της πυρόπληκτης περιοχής ξεκίνησε κατ΄ ουσίαν στις 10/02/2020 με την Υπογραφή Σύμβασης για την εκπόνηση του ΕΠΣ, το οποίο δημοσιεύτηκε στις 07/06/2022 (ΦΕΚ Δ΄ 398/2022). Με την έγκριση του ΕΠΣ και των περιβαλλοντικών όρων αυτού, απέκτησε η περιοχή πολεοδομικό σχεδιασμό Α΄ επιπέδου. Το Β΄ επίπεδο σχεδιασμού ξεκίνησε με την υπογραφή σύμβασης για την εκπόνηση του Ρυμοτομικού Σχεδίου Εφαρμογής (ΡΣΕ) στις 29/07/2021. Μάλιστα, λόγω της ανάγκης ταχείας ανασυγκρότησης της περιοχής επελέγη η θεσμοθέτηση του ΡΣΕ με ΚΥΑ αντί ΠΔ, όπως προβλέπεται ως δυνατότητα στο άρθρο 10 του ν. 4447/2016.
Πώς ανασυγκροτείται ριζικά το πυρόπληκτο Μάτι - Οι 7 βασικές παρεμβάσεις του ΡΣΕ
Ειδικότερα, με το ΡΣΕ:
Συστήνονται 5 Πολεοδομικές Ενότητες, συνολικής έκτασης 2.579 στρ. που μέχρι σήμερα είχαν αναπτυχθεί ως εκτός σχεδίου περιοχές στους Δήμους Μαραθώνα και Ραφήνας-Πικερμίου και αφορούν σε 2.571 ιδιοκτησίες και 3.962 ιδιοκτήτες. Στον Δήμο Μαραθώνα δημιουργούνται 2 Πολεοδομικές Ενότητες, συνολικής έκτασης 1.507 στρ., η Αγία Μαρίνα και το Μάτι. Στον Δήμο Ραφήνας-Πικερμίου δημιουργούνται 3 Πολεοδομικές Ενότητες, συνολικής έκτασης 1.072 στρ., το Κόκκινο Λιμανάκι, τα Σκουφέικα και ο Πευκώνας.
Στις 5 νέες Πολεοδομικές Ενότητες (2.579 στρ. συνολικά) καθορίζονται ρυμοτομικές και οικοδομικές γραμμές και προβλέπονται:
Οικοδομήσιμες εκτάσεις 1.832 στρ.
Κοινόχρηστοι χώροι 152 στρ., εκ των οποίων 120 στρ. για κοινόχρηστους πρασίνου και 32 στρέμματα για πλατείες, χώρους καταφυγής/σημεία συγκέντρωσης πληθυσμού και χώρους στάθμευσης.
Κοινωφελείς χώροι 109 στρ.
Δίκτυο κυκλοφορίας οχημάτων 352 στρ. (Στις υφιστάμενες οδούς συνολικού μήκους 64.738 μ. προστίθενται νέες διανοίξεις οδών συνολικού μήκους 41.604 μ. Το συνολικό δίκτυο θα επεκταθεί στα 106.342 μ., σημειώνοντας αύξηση κατά 64,2%.
Πεζοδρόμοι 105 στρ.
Ζώνες 6 υδατορεμάτων 29 στρ.
Καθορίζονται χρήσεις γης, όροι και περιορισμοί δόμησης
Στο σύνολο της έκτασης του ΡΣΕ θεσμοθετείται χρήση αμιγούς κατοικίας, ενώ σε ορισμένες μόνο περιοχές επιτρέπεται η χρήση γενικής κατοικίας με περιορισμούς.
Προσδιορίζονται Ζώνες Γεωλογικά Κατάλληλες ή Ακατάλληλες για Δόμηση, με στόχο την αντισεισμική θωράκιση της περιοχής, όπως και την αποφυγή περιοχών με κατολισθητικά φαινόμενα.
Οριοθετούνται οριστικά και διευθετούνται 9 υδατορέματα και προβλέπονται 10 έργα ελέγχου και ρύθμισης πλημμυρικών ροών (μικρά φράγματα). Έτσι επιτυγχάνεται η μείωση της έκτασης της ζώνης πλημμύρας των υδατορεμάτων κατά περίπτωση έως και κατά 91,2% σε σχέση με την υφιστάμενη κατάσταση.
Εγκρίνονται λιμενικά και ακτομηχανικά έργα για την προστασία των ακτών από την περαιτέρω διάβρωση και υποσκαφή των πρανών.
Εγκρίνεται η κατασκευή του Παραλιακού Περιπάτου που θα αποτελέσει νέο τοπόσημο και πόλο έλξης για την περιοχή.
Πρόκειται για ένα εμβληματικό έργο και σημείο αναφοράς που μετατρέπει την ακτογραμμή σε ελκυστικό προορισμό αναψυχής. Ο Παραλιακός Περίπατος συνολικού μήκους 3,87 χλμ. και ελάχιστου πλάτους 3,5 μ. θα ενώνει την ακτογραμμή από τον Άγιο Ανδρέα έως το Κόκκινο Λιμανάκι, αξιοποιώντας την υφιστάμενη γεωμορφολογία και προστατεύοντας την ακτογραμμή από τη διάβρωση. Ο Παραλιακός Περίπατος θα συνδέει τις Λεωφόρους Ποσειδώνος, Δημοκρατίας μέσω υφιστάμενων και νέων διόδων πρόσβασης εξυπηρετώντας πεζούς και ποδηλάτες ενώ στο μεγαλύτερο τμήμα του εξασφαλίζεται η προσβασιμότητα σε ΑμεΑ και άτομα με μειωμένη κινητικότητα.
Ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Θόδωρος Σκυλακάκης, δήλωσε: «Μια νέα εποχή ανασυγκρότησης ξεκινάει για το Μάτι. Με μια Απόφαση προχωράει το Ρυμοτομικό Σχέδιο και ταυτόχρονα κυρώνεται η Πράξη Εφαρμογής του για την πυρόπληκτη περιοχή της Δημοτικής Ενότητας Νέας Μάκρης του Δήμου Μαραθώνα και της Δημοτικής Ενότητας Ραφήνας του Δήμου Ραφήνας-Πικερμίου, ενώ παράλληλα εγκρίνονται οι περιβαλλοντικοί όροι όλων των έργων (υδραυλικών & λιμενικών), καθώς και ενός εμβληματικού Παραλιακού Περιπάτου. Ευχαριστώ τον υφυπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Νίκο Ταγαρά και τον γενικό γραμματέα Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος, Ευθύμιο Μπακογιάννη, για την πολύ δύσκολη αποστολή την οποία έφεραν εις πέρας».
Απ' την πλευρά του ο υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Νίκος Ταγαράς, σημείωσε: «Το πολύπαθο Μάτι εισέρχεται σε νέα εποχή ριζικής ανασυγκρότησης και αποκτά πολεοδομικό σχεδιασμό - πρότυπο για όλη τη χώρα. Παραδίδουμε στους κατοίκους της πυρόπληκτης περιοχής ένα εμβληματικό ολιστικό σχέδιο που αποτελεί "πιλότο" αστικής ανάπλασης, περιβαλλοντικής αποκατάστασης και θωράκισης, δημιουργώντας παράλληλα παρακαταθήκη βέλτιστης πρακτικής για την Πολεοδομική Μεταρρύθμιση που εξελίσσουμε ήδη στην πατρίδα μας μέσα από το Πρόγραμμα "Κωνσταντίνος Δοξιάδης" του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, με την εκπόνηση Τοπικών και Ειδικών Πολεοδομικών Σχεδίων για το 80% της Επικράτειας. Η ολοκλήρωση και των δύο επιπέδων σχεδιασμού (ΕΠΣ και ΡΣΕ) με την ταυτόχρονη περιβαλλοντική έγκριση όλων των προβλεπόμενων έργων μέσα σε μια 5ετία, ήταν ένα ιδιαίτερα απαιτητικό και φιλόδοξο εγχείρημα. Αφενός, διότι κληθήκαμε να ανασχεδιάσουμε μία ήδη δομημένη περιοχή με πλήθος πολεοδομικών και περιβαλλοντικών ζητημάτων. Το Μάτι, ως προς την πολεοδομική του διάσταση, αποτελεί ουσιαστικά μικρογραφία των παθογενειών ολόκληρης της χώρας. Αφετέρου, διότι ολοκληρώσαμε ταυτόχρονα τον σχεδιασμό και τις περιβαλλοντικές εγκρίσεις των απαραίτητων έργων σε ταχύτατους χρόνους, για τα μέχρι σήμερα ελληνικά δεδομένα. Για το τελικό αποτέλεσμα αυτής της πολυεπίπεδης και απαιτητικής διαδικασίας χρειάστηκε η συνεργασία και ο συντονισμός πολλών εμπλεκομένων -υπηρεσιών και Υπουργείων- υπό την καθημερινή επίβλεψη και καθοδήγηση του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, εξαντλώντας παράλληλα κάθε περιθώριο διαβούλευσης με τους ενδιαφερόμενους πολίτες, φορείς και φυσικά την Αυτοδιοίκηση Α΄ και Β΄ βαθμού. Τους ευχαριστώ όλους θερμά!».