Στην εκτίμηση αυτή καταλήγει σχετική οικονομετρική μελέτη που εκπόνησαν οικονομολόγοι του Πανεπιστημίου Αστον της Βρετανίας, εξετάζοντας διεξοδικά τα δεδομένα των εμπορικών συναλλαγών 132 χωρών, όπως είχαν διαμορφωθεί το 2023. Μελέτησαν, ειδικότερα, πώς θα επηρεαστεί το παγκόσμιο εμπόριο σε περίπτωση συνεχούς ανταλλαγής πυρών με δασμούς και άλλα εμπόδια ικανά να μειώσουν δραματικά τις παγκόσμιες εμπορικές συναλλαγές, να αυξήσουν τις τιμές και να υποβαθμίσουν το βιοτικό επίπεδο.
Η εν λόγω μελέτη, την οποία παρουσιάζει συνοπτικά η εφημερίδα Financial Times, αρχίζει από τις επιπτώσεις των δασμών και των αντιποίνων στους στενούς και σημαντικότερους εμπορικούς εταίρους της υπερδύναμης, το Μεξικό και τον Καναδά, αλλά προεξοφλεί ότι αυτές θα επεκταθούν στην Ευρώπη και στη συνέχεια σε όλο τον υπόλοιπο κόσμο. Η Τζουν Ντου, καθηγήτρια Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο Αστον και μία εκ των συντακτών της μελέτης, εκφράζει την εκτίμηση πως αν όλες οι χώρες επιβάλλουν οριζόντιους δασμούς 25% σε όλες τις εισαγωγές, τα αποτελέσματα θα είναι παρόμοια με εκείνα του εμπορικού πολέμου της δεκαετίας 1930, που οδήγησαν στην παγκόσμια ύφεση και τελικά στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Οπως χαρακτηριστικά τονίζει, «τα ευρήματά μας συνάδουν με αντίστοιχα ιστορικά προηγούμενα, όπως του νόμου Σμουτ Χόλεϊ για τους δασμούς, που σκιαγραφεί πώς ο προστατευτισμός υπονομεύει την ανταγωνιστικότητα, διαρρηγνύει τις εφοδιαστικές αλυσίδες και αυξάνει δυσανάλογα το κόστος για τους καταναλωτές».
Μέχρι τη στιγμή που συντασσόταν το παρόν παρέμενε αβέβαιο σε ποιο επίπεδο θα ορίσει ο Αμερικανός πρόεδρος τους λεγόμενους «ανταποδοτικούς» δασμούς, αυτούς που θα επιβάλει σε όσες χώρες επιβάλλουν δασμούς στα αμερικανικά προϊόντα. Παραμένει επίσης άγνωστο το πώς θα αντιδράσουν όσες χώρες πληγούν και ιδιαιτέρως ποια θα είναι τα αντίποινα από πλευράς ομάδων χωρών. Στο υποθετικό σενάριο που ο εμπορικός πόλεμος περιορίζεται κυρίως ανάμεσα στις ΗΠΑ, στον Καναδά, στο Μεξικό και την Κίνα με εκατέρωθεν δασμούς 25%, όλες οι εμπλεκόμενες χώρες θα δουν τις εμπορικές τους συναλλαγές να μειώνονται κατά περισσότερο από 30%. Η μείωση του εμπορίου θα οδηγήσει μοιραία σε επιτάχυνση του πληθωρισμού, που αναπόφευκτα θα πλήξει την «οικονομική ευημερία» των χωρών σε όρους μείωσης του ΑΕΠ. Στην περίπτωση αυτή θα υποστούν μεγάλες απώλειες το Μεξικό και ο Καναδάς, που θα δουν το ΑΕΠ τους να μειώνεται κατά 5% και 7% αντιστοίχως και ο αντίκτυπος θα διαρκέσει από τουλάχιστον 5 έως και 10 χρόνια. Η υπερδύναμη, αντιθέτως, θα υποστεί μείωση του ΑΕΠ της μόλις κατά 1,1% καθώς οι επιπτώσεις θα είναι ανάλογες με την ισορροπία δυνάμεων στις οικονομικές σχέσεις.
Οπως όμως τονίζουν οι οικονομολόγοι του Πανεπιστημίου Αστον, στην περίπτωση ενός γενικευμένου εμπορικού πολέμου με αντίποινα από όλες τις πλευρές, τότε η αμερικανική οικονομία θα αντιμετωπίσει τη χειρότερη επιτάχυνση του πληθωρισμού από όλες τις άλλες χώρες.
Στην περίπτωση αυτή θα προκληθούν «σημαντικές ρωγμές στο διεθνές εμπόριο και στην οικονομική δραστηριότητα» προειδοποιούν οι οικονομολόγοι του Αστον, ενώ σε ό,τι αφορά ειδικότερα τις ΗΠΑ εκτιμούν πως θα μειωθούν οι εξαγωγές της υπερδύναμης κατά 43%. Ιδιαίτερο και εντυπωσιακό εύρημα της μελέτης είναι αυτό που αφορά την Ιρλανδία.
Η χώρα έχει περιορισμένες εμπορικές συναλλαγές με τις ΗΠΑ, που αφορούν κυρίως τα προϊόντα φαρμακοβιομηχανίας και όμως εκτιμάται πως θα είναι ιδιαιτέρως εκτεθειμένη στις επιπτώσεις των δασμών. Ενδέχεται μεν να καταγράψει μικρή αύξηση των εξαγωγών και των εισαγωγών της ως συνεπακόλουθο του εμπορικού πολέμου ανάμεσα στις ΗΠΑ, στο Μεξικό και τον Καναδά. Αν, όμως, υπάρξει εμπορικός πόλεμος Ε.Ε. με ΗΠΑ τότε η κατάσταση θα είναι αντίστροφη και η Ιρλανδία θα γνωρίσει πτώση 6,6% στις εξαγωγές της και 13% στις εισαγωγές της. Οπως τονίζει η Τζουν Ντου, οι εμπορικές συναλλαγές της Ιρλανδίας δεν έχουν μεγάλο εύρος εταίρων, όπως άλλων χωρών που διατηρούν στενές εμπορικές σχέσεις με την Κίνα, γι’ αυτό και θα είναι πολύ πιο ευάλωτη «αν πιαστεί ανάμεσα στα πυρά των δύο μεγαλυτέρων οικονομιών του κόσμου».
Στο μεταξύ, όσο ο Αμερικανός πρόεδρος μελετούσε τις επιλογές του για το ύψος των δασμών, το επιτελείο του έχει συντάξει ολόκληρη εγκυκλοπαίδεια από κάθε είδους δασμούς ή άλλους περιορισμούς που επιβάλλουν εμπορικοί εταίροι των ΗΠΑ στις εισαγωγές αμερικανικών προϊόντων. Ανάμεσά τους συγκαταλέγονται και περιορισμοί όπως οι αυστηροί κανονισμοί για την ασφάλεια και υγιεινή των τροφίμων, κάτι που επανειλημμένως έχει προκαλέσει ένταση ανάμεσα στην Ουάσιγκτον και τις Βρυξέλλες, οι απαιτήσεις παραγωγής και χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και οι κανόνες που ρυθμίζουν τους διαγωνισμούς για τις δημόσιες προμήθειες.