Η NIS ανήκει κατά πλειοψηφία στη ρωσική Gazprom Neft και την Gazprom και ως εκ τούτου είναι ένα από τα τελευταία εναπομείναντα πετρελαϊκά περιουσιακά στοιχεία της Ρωσίας στην Ευρώπη. Είναι ζωτικής σημασίας για την ενεργειακή ασφάλεια της Σερβίας, καθώς λειτουργεί το μοναδικό διυλιστήριο πετρελαίου της βαλκανικής χώρας.
Είναι δύσκολο για άλλες εταιρείες να εργαστούν γύρω από τα NIS, επειδή η δεσπόζουσα θέση τους στη σερβική αγορά επιδεινώνεται από τους υλικοτεχνικούς περιορισμούς στη χώρα.
Η NIS προμηθεύει περίπου το 80% της βενζίνης και του ντίζελ της Σερβίας και το 90% ή περισσότερο με καύσιμα αεροσκαφών και βαρύ μαζούτ, σύμφωνα με έναν έμπορο.
Αλλά οι πρόσφατες προσπάθειες της εταιρείας για προμήθεια πετρελαίου καταδεικνύουν τι θα μπορούσε να συμβεί εάν τεθούν σε ισχύ οι κυρώσεις των ΗΠΑ, με τον Πρόεδρο Αλεξάνταρ Βούτσιτς να προειδοποιεί ότι η Σερβία θα μπορούσε να χάσει την πρόσβαση στις εισαγωγές πετρελαίου.
Το Γραφείο Ελέγχου Ξένων Περιουσιακών Στοιχείων του Υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ όρισε την NIS AD Novi Sad υπό την επιβολή κυρώσεων στις 10 Ιανουαρίου, δίνοντας στην Gazprom Neft 45 ημέρες για να αποχωρήσει από την επένδυσή της, προτού παρατείνει αυτή την προθεσμία αυτή με διαδοχικές παραχωρήσεις 30 ημερών.
Η NIS, η οποία συνήθως αγοράζει αργό σε μακροπρόθεσμα συμβόλαια, ακύρωσε τον διαγωνισμό του 2025, σύμφωνα με τον ιστότοπο προμηθειών της. Αντίθετα, πραγματοποιεί βραχυπρόθεσμες αγορές στην αγορά spot από διεθνείς εμπορικούς οίκους που εξακολουθούν να είναι πρόθυμοι να συνεργαστούν μαζί της, ανέφεραν δύο από τις πηγές στο Reuters. Οι αλλαγές στις προμήθειες αργού πετρελαίου της NIS δεν έχουν αναφερθεί προηγουμένως.
Η NIS είπε ότι πρόσφατα έκλεισε επιτυχώς μια συμφωνία αγοράς πετρελαίου σύμφωνα με την απαλλαγή και προμηθεύεται αργό από πολλούς προμηθευτές. Δεν έδωσε όμως λεπτομέρειες για τη συμφωνία.
«Η εταιρεία προσαρμόζει τις επιχειρηματικές της δραστηριότητες στις νέες συνθήκες», είπε στο Reuters.
Οι εισαγωγές αργού της NIS μέσω του λιμανιού Omisalj της Κροατίας - όπου το 80% της προμήθειας αργού της εταιρείας φθάνει μέσω του αγωγού Janaf - είναι κατά μέσο όρο περίπου 28.000 βαρέλια την ημέρα φέτος, σύμφωνα με τον παγκόσμιο πάροχο δεδομένων σε πραγματικό χρόνο και ανάλυσης Kpler.
Αυτό συγκρίνεται με 40.000 bpd το 2024 και 70.000 bpd το 2023.
Εν τω μεταξύ, οι προμηθευτές καυσίμων OMV, από την Αυστρία, και η ελληνόκτητη Eko εισάγουν τώρα βασικά καύσιμα μεταφορών για τα σερβικά δίκτυα λιανικής πώλησης αντί να αγοράζουν από τη NIS, ανέφεραν οι εταιρείες στο Reuters. Η κίνηση δεν έχει αναφερθεί προηγουμένως.
Η OMV εισάγει καύσιμα σε φορτηγίδες του ποταμού Δούναβη από τα άλλα ευρωπαϊκά διυλιστήρια της, ανέφερε, ενώ η Eko προμηθεύει προϊόντα από την Ελλάδα, δήλωσε αξιωματούχος της εταιρείας, που ζήτησε να μην κατονομαστεί.
Και οι δύο εταιρείες ανέστειλαν τις αγορές καυσίμων από την NIS λόγω των αμερικανικών κυρώσεων, ανέφεραν.
Οι εισαγωγές από μόνες τους θα δυσκολευτούν να καλύψουν τη ζήτηση ντίζελ 44.000-49.000 bpd της Σερβίας και την κατανάλωση βενζίνης 14.000 bpd λόγω της περιορισμένης χωρητικότητας και υποδομής για φορτηγίδες, τρένα και φορτηγά, δήλωσε ένας Σέρβος έμπορος καυσίμων.
Η NIS είπε στο Reuters ότι «είναι έτοιμη να εκπληρώσει όλες τις συμβατικές υποχρεώσεις, συμπεριλαμβανομένων εκείνων με εταιρικούς πελάτες και μεγάλους αγοραστές όπως άλλες εταιρείες πετρελαίου», προσθέτοντας ότι το διυλιστήριο πετρελαίου της Pancevo λειτουργεί κανονικά.