Ο επικεφαλής της ιρανικής διπλωματίας Αμπάς Αραγτσί και ο Αμερικανός απεσταλμένος για τη Μέση Ανατολή Στιβ Γουίτκοφ ξεκίνησαν το περασμένο Σάββατο στο Ομάν συνομιλίες για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα, αντικείμενο εντάσεων μεταξύ του Ιράν και των δυτικών χωρών, υπό τη σκιά της απειλής του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ να εξαπολύσει στρατιωτική δράση εάν η διπλωματία αποτύχει.
Ο Αραγτσί και ο Γουίτκοφ θα διαπραγματευτούν έμμεσα μέσω ενός αξιωματούχου του Ομάν, ο οποίος θα μεταφέρει μηνύματα μεταξύ των δύο πλευρών, ανέφεραν Ιρανοί αξιωματούχοι, μία εβδομάδα μετά τον πρώτο γύρο των έμμεσων συνομιλιών στη Μούσκατ, τις οποίες και οι δύο πλευρές χαρακτήρισαν εποικοδομητικές.
Οι δύο άνδρες είχαν μια σύντομη επαφή στα τέλος του πρώτου γύρου, όμως αξιωματούχοι από τις δύο χώρες δεν έχουν εμπλακεί σε απευθείας διαπραγματεύσεις από το 2015, υπό τον πρώην πρόεδρο των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα.
Ο Αραγτσί, σε μια συνάντηση που είχε με τον Ιταλό ομόλογό του ενόψει των συνομιλιών, δήλωσε πως το Ιράν ήταν πάντα δεσμευμένο στη διπλωματία και ζήτησε «όλες οι εμπλεκόμενες πλευρές στις συνομιλίες να αδράξουν την ευκαιρία για την επίτευξη μιας ικανοποιητικής και λογικής συμφωνίας για τα πυρηνικά».
«Μια τέτοια συμφωνία θα πρέπει να σέβεται τα νόμιμα δικαιώματα του Ιράν και να οδηγήσει στην άρση των άδικων κυρώσεων σε βάρος της χώρας, ενώ θα απαντά σε οποιεσδήποτε αμφιβολίες σχετικά με την πυρηνικό πρόγραμμά του», είπε ο Αραγτσί, όπως μετέδωσαν ιρανικά κρατικά ΜΜΕ.
«Η Ρώμη γίνεται η πρωτεύουσα της ειρήνης και του διαλόγου», έγραψε ο Ιταλός ΥΠΕΞ Αντόνιο Ταγιάνι σε μήνυμά του στο Χ. «Ενθάρρυνα τον Αραγτσί να ακολουθήσει τον δρόμο των διαπραγματεύσεων έναντι των πυρηνικών όπλων. Η ελπίδα της ιταλικής κυβέρνησης είναι ότι όλοι μαζί μπορούμε να βρούμε μια θετική λύση για τη Μέση Ανατολή».
Επανεκκίνηση συνομιλιών μετά την αποχώρηση των ΗΠΑ από τη διεθνή συμφωνία του 2015
Πρόκειται για τη δεύτερη συνάντηση αυτού του επιπέδου μετά την αποχώρηση των ΗΠΑ, το 2018, κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του Ντόναλντ Τραμπ στην προεδρία, από τη διεθνή συμφωνία του 2015 που επέβαλε περιορισμούς στο πρόγραμμα πυρηνικής ενέργειας του Ιράν με αντάλλαγμα την άρση μέρους των κυρώσεων σε βάρος του, επισήμως το κοινό ολοκληρωμένο σχέδιο δράσης (ΚΟΣΔ).
Αφότου επέστρεψε στον Λευκό Οίκο την 20ή Ιανουαρίου ο Ντόναλντ Τραμπ άρχισε να εφαρμόζει ξανά την πολιτική της «μέγιστης πίεσης» στο Ιράν, με το οποίο οι ΗΠΑ δεν έχουν διπλωματικές σχέσεις από το 1980.
Τον Μάρτιο απαίτησε από το Ιράν, ορκισμένο εχθρό των ΗΠΑ, να διαπραγματευτεί νέα συμφωνία, απειλώντας ταυτόχρονα να διατάξει να βομβαρδιστεί σε περίπτωση αποτυχίας της διπλωματίας.
Ο κ. Τραμπ ανέφερε προχθές Πέμπτη πως «δεν βιάζεται» να χρησιμοποιήσει τη στρατιωτική επιλογή: «Νομίζω πως το Ιράν θέλει να συζητήσουμε».
Την παραμονή του δεύτερου γύρου των συνομιλιών στη Ρώμη, ο κ. Αραγτσί δεν έκρυψε τις «σοβαρές αμφιβολίες» του για τις προθέσεις της Ουάσιγκτον. Πάντως «θα συμμετάσχουμε παρ’ όλ’ αυτά στις αυριανές (σ.σ. σημερινές) διαπραγματεύσεις».
Από πλευράς του ανώτατου ηγέτη του Ιράν, του αγιατολά Αλί Χαμενεΐ, παρότι οι επαφές αυτές χαιρετίστηκαν, εκφράστηκε επίσης σκεπτικισμός.
Δυτικές κυβερνήσεις και αυτή του Ισραήλ -επίσης ορκισμένου εχθρού του Ιράν- ερίζουν εδώ και χρόνια ότι η Ισλαμική Δημοκρατία έχει σκοπό να αποκτήσει πυρηνικά όπλα. Η Τεχεράνη διαψεύδει την κατηγορία κι υπερασπίζεται το κυριαρχικό δικαίωμα της χώρας να διαθέτει πυρηνικό πρόγραμμα για πολιτικούς σκοπούς, ιδίως για την παραγωγή ενέργειας.
Στο πλαίσιο συνέντευξης που παραχώρησε στη γαλλική εφημερίδα Le Monde και δημοσιεύτηκε την Τετάρτη, ο γενικός διευθυντής του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ) Ραφαέλ Γκρόσι τόνισε πως το Ιράν δεν είναι «μακριά» από την απόκτηση πυρηνικού οπλοστασίου.
Σε αντίποινα για την αμερικανική αποχώρηση από τη συμφωνία του 2015 και την επαναφορά των κυρώσεων των ΗΠΑ σε ισχύ, το Ιράν άρχισε προοδευτικά να παίρνει τις αποστάσεις του και να αθετεί υποχρεώσεις του δυνάμει του κειμένου.
Πολλαπλασίασε έτσι τον αριθμό και την απόδοση των συσκευών φυγοκέντρισης που διαθέτει, με άλλα λόγια μηχανημάτων που χρησιμοποιούνται για τον εμπλουτισμό ουρανίου, ώστε να παράγει περισσότερο, εμπλουτισμένο σε υψηλότερο βαθμό και ταχύτερα, στις εγκαταστάσεις του στο Νατάνζ και στο Φορντό (κεντρικά). Πλέον εμπλουτίζει ουράνιο ως και στο 60%, πολύ πάνω από όριο του 3,67% δυνάμει της συμφωνίας, πάντως ακόμη αρκετά κάτω από το επίπεδο 90% που απαιτείται για την κατασκευή πυρηνικών όπλων, σύμφωνα με τον ΔΟΑΕ.
Εντείνοντας την πίεση, ο αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο αξίωσε οι Ευρωπαίοι να λάβουν γρήγορα «σημαντική απόφαση» για την «επαναφορά» των διεθνών κυρώσεων σε ισχύ, καθώς «ξεκάθαρα δεν τηρεί την τρέχουσα συμφωνία».
Ο κ. Γκρόσι, ο οποίος είχε συναντήσεις με ιρανούς αξιωματούχους αυτή την εβδομάδα στην Τεχεράνη, εκτίμησε πως ο χρόνος πλέον εξαντλείται για την εξεύρεση συμφωνίας. «Είμαστε σε κρίσιμο στάδιο αυτών των σημαντικών διαπραγματεύσεων», έκρινε, προειδοποιώντας ταυτόχρονα εναντίον κάθε επίθεσης εναντίον των ιρανικών πυρηνικών εγκαταστάσεων.
Το Ιράν επιμένει πως οι συνομιλίες πρέπει να περιοριστούν στο πυρηνικό πρόγραμμά του και στην άρση των κυρώσεων και θεωρεί «κόκκινη γραμμή» τη διακοπή όλων των δραστηριοτήτων του στον τομέα της πυρηνικής ενέργειας.
Ο κ. Αραγτσί προειδοποίησε χθες τις ΗΠΑ εναντίον «παράλογων και μη ρεαλιστικών απαιτήσεων», αφού ο κ. Γουίτκοφ απαίτησε στις αρχές της εβδομάδας να τερματιστεί εντελώς το πυρηνικό πρόγραμμα της χώρας του.
Οι Φρουροί της Επανάστασης, επίλεκτο σώμα των ενόπλων δυνάμεων του Ιράν με ισχυρή ιδεολογική επιρροή, αποκλείουν από την πλευρά τους οποιαδήποτε συζήτηση για τις στρατιωτικές δυνατότητες και την άμυνα της χώρας, συμπεριλαμβανομένου του ιρανικού προγράμματος ανάπτυξης βαλλιστικών πυραύλων, που ανησυχεί τη Δύση.
Η επιρροή του Ιράν στην περιοχή συγκαταλέγεται επίσης στις «κόκκινες γραμμές» της Ισλαμικής Δημοκρατίας, σύμφωνα με το επίσημο ιρανικό πρακτορείο ειδήσεων IRNA.
Η Τεχεράνη υποστηρίζει στην περιοχή αυτόν που χαρακτηρίζει «άξονα της αντίστασης», οργανωτικά χαλαρή συμμαχία ένοπλων οργανώσεων που εχθρεύονται το Ισραήλ και συμπεριλαμβάνει το παλαιστινιακό κίνημα Χαμάς, το λιβανικό κίνημα Χεζμπολά, τους Χούθι της Υεμένης και σιιτικές παραστρατιωτικές οργανώσεις στο Ιράκ.
Μετά την έναρξη των ιρανοαμερικανικών συνομιλιών, το Ισραήλ διατράνωσε ξανά την αποφασιστικότητά του να εμποδίσει το Ιράν να αποκτήσει πυρηνικά όπλα και διεμήνυσε πως διαθέτει «σχέδιο δράσης» για αυτό.
Τεχεράνη: Πιθανή η συμφωνία για τα πυρηνικά με τις ΗΠΑ με τη στήριξη της Ρωσίας
Το Ιράν πιστεύει πως η επίτευξη μιας συμφωνίας για το πυρηνικό πρόγραμμα της χώρας είναι πιθανή και ελπίζει πως η Ρωσία θα διαδραματίσει έναν ρόλο στη συμφωνία, δήλωσε σήμερα ο υπουργός Εξωτερικών της χώρας Αμπάς Αραγτσί, έπειτα από μια συνάντηση που είχε με τον Ρώσο ομόλογό του Σεργκέι Λαβρόφ.
Ο Αραγτσί πρόσθεσε πως το Ιράν έχει σημειώσει τη σοβαρότητα των ΗΠΑ κατά τη διάρκεια του πρώτου γύρου των συνομιλιών για τη συμφωνία, που έλαβαν χώρα στο Ομάν την περασμένη εβδομάδα.
Από την πλευρά του, ο Σεργκέι Λαβρόφ ανέφερε πως η Ρωσία είναι έτοιμη να διαδραματίσει έναν ρόλο στις συνομιλίες.
Συνάντηση Πούτιν-Σουλτάνου του Ομάν την Τρίτη στη Μόσχα μετά τις συνομιλίες Ιράν-ΗΠΑ
Ο πρόεδρος της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν θα συναντηθεί την Τρίτη στη Μόσχα με τον σουλτάνο του Ομάν Χαϊθάμ μπιν Ταρίκ, η χώρα του οποίου έχει αναλάβει διαμεσολαβητικό ρόλο στις συνομιλίες για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, ανακοίνωσαν σήμερα οι δύο χώρες.
«Την 22α Απριλίου, η Μόσχα θα φιλοξενήσει συνομιλίες μεταξύ του Βλαντίμιρ Πούτιν και του σουλτάνου του Ομάν Χαϊθάμ μπιν Ταρίκ αλ Σαΐντ, που πραγματοποιεί μια επίσημη επίσκεψη στη Ρωσία», αναφέρει το Κρεμλίνο στο Telegram.
Οι δύο ηγέτες θα συζητήσουν θέματα διμερούς συνεργασίας σε διάφορους τομείς, μεταξύ άλλων στον οικονομικό και «επίκαιρα ζητήματα της διεθνούς ατζέντας», συμπληρώνεται στην ανακοίνωση.
Οι αρχές του Ομάν επιβεβαίωσαν αυτήν την επίσκεψη στη Ρωσία τη Δευτέρα και την Τρίτη.
«Κατά τη διάρκεια της επίσκεψης, οι δύο ηγέτες θα ανταλλάξουν τις απόψεις τους σε μια σειρά επίκαιρων ζητημάτων περιφερειακού και διεθνούς ενδιαφέροντος», επισήμανε το παλάτι του σουλτάνου σε μια ανακοίνωση που εξέδωσε.
Αυτή η επίσκεψη πραγματοποιείται ενώ βρίσκονται σε εξέλιξη οι διαπραγματεύσεις μεταξύ Ουάσιγκτον και Τεχεράνης για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν. Κρίσιμες συνομιλίες έλαβαν χώρα σήμερα στη Ρώμη, υπό την αιγίδα του Ομάν, μεταξύ των ιρανικών και αμερικανικών αντιπροσωπειών.
Η Ρωσία, που ενίσχυσε τους δεσμούς της με το Ιράν τα τρία τελευταία χρόνια, είπε ως είναι έτοιμη να διαδραματίσει «οποιονδήποτε ρόλο που θα είναι χρήσιμος» στις διαπραγματεύσεις.