Αποσαφηνίζεται το τοπίο για τις επενδύσεις στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) με το νέο Χωροταξικό Πλαίσιο που προωθεί το ΥΠΕΧΩΔΕ, το οποίο εγκρίθηκε χθες από την Κυβερνητική Επιτροπή, καθώς προσδιορίζει σαφώς τις περιοχές ανάπτυξης των συγκεκριμένων έργων αλλά και τις περιοχές αποκλεισμού.
Oπως προκύπτει από το περιεχόμενο του εγκεκριμένου χωροταξικού σχεδίου, τα αιολικά πάρκα θα αποτελέσουν την αιχμή του δόρατος για την κάλυψη των αυξανόμενων ενεργειακών αναγκών της Ελλάδας, με τη διάκριση της επικράτειας με βάση τον αιολικό δυναμισμό των περιοχών σε έξι κατηγορίες: Ηπειρωτική χώρα και Εύβοια, Αττική, κατοικημένα νησιά Ιονίου, Αιγαίου και Κρήτη, και υπεράκτιος θαλάσσιος χώρος και ακατοίκητες νησίδες.
Λιγότερο σαφές είναι το τοπίο για την ανάπτυξη φωτοβολταϊκών, για τα οποία ορίζονται περιοχές αποκλεισμού για τέτοιου είδους χωροθετήσεις, όπως οι οικότοποι προτεραιότητας των περιοχών Natura, η γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας, οι περιοχές απολύτου προστασίας της φύσης, τα μνημεία μείζονος σημασίας.
Αναλυτικότερα, Περιοχές Αιολικής Προτεραιότητας (ΠΑΠ) ορίζονται οι περιοχές της ηπειρωτικής χώρας που διαθέτουν συγκριτικά πλεονεκτήματα για την εγκατάσταση αιολικών σταθμών (ύπαρξη εκμεταλλεύσιμου αιολικού δυναμικού, αυξημένη ζήτηση εγκατάστασης ανεμογεννητριών, κ.λπ.) και προσφέρονται για την επίτευξη χωροταξικών στόχων, όπως η ελεγχόμενη συγκέντρωση των αιολικών εγκαταστάσεων.
Από σχετική μελέτη προέκυψαν τρεις βασικές Περιοχές Αιολικής Προτεραιότητας (ΠΑΠ):
- ΠΑΠ 1 στη Βόρειο Ελλάδα, στους Nομούς Eβρου και Ροδόπης, στην οποία προβλέπεται ότι μπορούν να εγκατασταθούν 480 τυπικές ανεμογεννήτριες δηλαδή 960 MW («Τυπική ανεμογεννήτρια» είναι αυτή που έχει διάμετρο φτερωτής 85 μ. και παράγει ισχύ 2 MW).
- ΠΑΠ 2 στην κεντρική Ελλάδα, στους Νομούς Καρδίτσας, Αιτωλοακαρνανίας, Ευρυτανίας, Φωκίδας, Φθιώτιδας, Βοιωτίας, και Εύβοιας, στην οποία προβλέπεται ότι μπορούν να εγκατασταθούν 1.619 τυπικές ανεμογεννήτριες δηλαδή 3.238 MW.
- ΠΑΠ 3 στην Πελοπόννησο, στους Νομούς Λακωνίας και Αρκαδίας, στην οποία προβλέπεται ότι μπορούν να εγκατασταθούν 438 τυπικές ανεμογεννήτριες δηλαδή 876 ΜW.
Παράλληλα, Περιοχές Αιολικής Καταλληλότητας (ΠΑΚ) ορίζονται όλοι οι πρωτοβάθμιοι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης (OΤΑ) της ηπειρωτικής χώρας που δεν περιλαμβάνονται στις Περιοχές Αιολικής Προτεραιότητας, των οποίων περιοχές ή και μεμονωμένες θέσεις κρίνονται από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) σύμφωνα με το ν. 3468/06, ως ενεργειακά αποδοτικές.
Στην Αττική ορίζονται οι ζώνες υποδοχής στις περιοχές της Πάστρας, του Πάνειου, σε τμήμα του Λαυρεωτικού Ολύμπου και στο τμήμα της περιοχής Μερέντας που είναι εκτός ελέγχου του Αεροδρομίου «Ελ. Βενιζέλος».
Για τα κατοικημένα νησιά του Ιονίου και του Αιγαίου Πελάγους, συμπεριλαμβανομένης και της Κρήτης, με υψηλό αιολικό δυναμικό τίθενται αυστηρότεροι περιορισμοί εξαιτίας των ειδικών χαρακτηριστικών τους, όπως η περιορισμένη έκταση, ο έντονος τουριστικός προσανατολισμός, το αξιόλογο φυσικό και πολιτιστικό περιβάλλον. Για παράδειγμα, αναφέρεται ότι οι μέγιστες επιτρεπόμενες πυκνότητες σε επίπεδο πρωτοβάθμιου ΟΤΑ είναι διπλάσιες στις ΠΑΠ από ό,τι στις νησιωτικές περιοχές.
Τέλος, στον υπεράκτιο θαλάσσιο χώρο και τις ακατοίκητες νησίδες καθορίζονται και ειδικά κριτήρια χωροθέτησης π.χ. σε σχέση με την ναυσιπλοΐα, με τον τρόπο εγκατάστασης στον θαλάσσιο χώρο κ.ά.
Σε ό,τι αφορά την επιτρεπόμενη πυκνότητα των αιολικών εγκαταστάσεων στις περιοχές ΠΑΠ επιτρέπεται μία ανεμογεννήτρια για κάθε 1.000 στρέμματα του συνόλου της επιφάνειας του ΟΤΑ, στις περιοχές ΠΑΚ μία ανεμογεννήτρια για κάθε 1.600 στρέμματα και στις νησιωτικές περιοχές μία ανεμογεννήτρια για κάθε 2.000 στρέμματα.
Αναφορικά με την κατασκευή και λειτουργία μικρών υδροηλεκτρικών έργων (ΜΥΗΕ), οι περιοχές αξιοποίησης υδάτινου δυναμικού, εντοπίζονται κυρίως σε ημιορεινές και ορεινές περιοχές, όπου η ύπαρξη νερού και μεγάλης υψομετρικής διαφοράς μεταξύ τόπου υδροληψίας και σταθμού παραγωγής ενέργειας εξασφαλίζουν τη βιωσιμότητα των ΜΥΗΕ.
Μεγάλη πυκνότητα εκμεταλλεύσιμου δυναμικού παρουσιάζουν τα υδατικά διαμερίσματα της Ηπείρου, της Δυτικής Στερεάς Ελλάδας, της Δυτικής Μακεδονίας, της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης καθώς και της Δυτικής και Βόρειας Πελοποννήσου. Στόχος είναι είναι το 2010 οι εγκατεστημένη ισχύς από μικρά υδροηλεκτρικά έργα να ανέρθει στα 364 MW από τα 110 περίπου MW που εκτιμάται σήμερα.
Επιπλέον μέσα από το ειδικό πλαίσιο για τις ΑΠΕ, ως περιοχές προτεραιότητας για τη χωροθέτηση εγκαταστάσεων εκμετάλλευσης της ηλιακής ενέργειας μπορεί ενδεικτικά να θεωρηθούν οι περιοχές που είναι άγονες ή δεν είναι υψηλής παραγωγικότητας και κατά προτίμηση αθέατες από πολυσύχναστους χώρους, και με δυνατότητες διασύνδεσης με το Δίκτυο ή το Σύστημα.
Στο ειδικό πλαίσιο, ορίζονται περιοχές αποκλεισμού για τέτοιου είδους χωροθετήσεις, όπως οι οικότοποι προτεραιότητας των περιοχών Natura, η γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας, οι περιοχές απολύτου προστασίας της φύσης, τα μνημεία μείζονος σημασίας κ.ά.
Oσον αφορά την εκμετάλλευση της βιομάζας και των βιοαερίων, προνομιακές θεωρούνται οι περιοχές που βρίσκονται κοντά σε γεωργικές εκμεταλλεύσεις παραγωγής της πρώτης ύλης, σε εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυμάτων, σε γεωργικές και κτηνοτροφικές βιομηχανίες ενώ τίθενται όρια στις ελάχιστες αποστάσεις από τις γειτνιάζουσες χρήσεις γης.
Τέλος, εγκαταστάσεις εκμετάλλευσης της γεωθερμικής ενέργειας, προβλέπονται εκεί όπου υπάρχει γεωθερμικό πεδίο. Βεβαιωμένη είναι η ύπαρξη τέτοιου πεδίου στη Μήλο, τη Νίσυρο και στη Λέσβο στην οποία έχει εκδοθεί άδεια παραγωγής ενέργειας 8 MW.
(Από την εφημερίδα ΕΞΠΡΕΣ, 13/11/2008)