Αν η νέα μετά τον ανασχηματισμό κυβέρνηση είναι προεκλογική, τότε μόνον εξηγείται ότι ενισχύει την ζήτηση μέσω παροχών και πιέσεων προς τις τράπεζες. Επίσης, για λόγους πολιτικής ιδιοτέλειας, εξηγείται και ότι αυξάνει τους δημοσίους υπαλλήλους, οι οποίοι πλέον οδεύουν προς τους 1.120.000. Βεβαίως, δεν είναι δεδομένο ότι με αυτές της τις ενέργειες η Νέα Δημοκρατία θα κερδίσει τις εκλογές, ούτε μπορούμε να προεξοφλήσουμε ότι, ακόμη και σε περίπτωση νίκης της, θα μπορέσει να σχηματίσει κυβέρνηση.
Το σίγουρο, όμως, είναι ότι υπονομεύονται για τα καλά τα θεμέλια της ελληνικής οικονομίας, τα οποία ήσαν σαθρά και έτσι παραμένουν. Παράλληλα, κατασπαταλώνται παραγωγικοί πόροι και τονώνεται ο ήδη εντόνως διεφθαρμένος κρατισμός.
Ας δούμε, ωστόσο, την κατάσταση πιο διεξοδικά. Είναι σαφές ότι το 2009 θα είναι έτος στασιμότητος για την ελληνική οικονομία και το 2010 θα εκδηλωθεί η πραγματική ύφεση. Μία ύφεση η οποία θα τροφοδοτείται από την έλλειψη μεγάλων παραγωγικών επενδύσεων, από τον καταποντισμό της επιχειρηματικότητος, από την ανομία, από την απερίγραπτη δημόσια διοίκηση και από τον εγκληματικά ανεύθυνο συνδικαλισμό. Από μακροοικονομικής πλευράς, όπως προκύπτει από την υποβάθμιση της πιστοληπτικής της ικανότητος, η υπερχρεωμένη Ελλάδα θα δανείζεται με όλο και δυσμενέστερους όρους και δεν αποκλείεται σε κάποια στιγμή η κεφαλαιακή ξηρασία η οποία επικρατεί σε παγκόσμιο επίπεδο να μάς δημιουργήσει σοβαρότερα προβλήματα.
Δεν είναι έτσι τυχαία η εκτίμηση γνωστού αμερικανικού Ομίλου εκτιμήσεων χρηματοπιστωτικών κινδύνων ο οποίος αναφέρει ότι, στην ευρωζώνη, χώρες όπως η Ελλάδα, η Ισπανία, η Πορτογαλία και η Ιρλανδία ίσως να μην μπορέσουν να αποφύγουν την προσφυγή στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Επιπροσθέτως, για τις ίδιες χώρες, αξιωματούχοι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δεν αποκλείουν την υπαγωγή τους σε καθεστώς επιτηρήσεως. Στο μέτρο, λοιπόν, που η σημερινή παγκόσμια κρίση επηρεάζει περισσότερο τις οικονομίες που δεν έχουν ισχυρές παραγωγικές βάσεις ή που δεν έχουν προσαρμοστεί επαρκώς στην παγκοσμιοποίηση, η θέση της χώρας μας θα παρουσιάζει επιδείνωση σε όλα τα επίπεδα.
Το χειρότερο είναι ότι η εξέλιξη αυτή αφήνει παντελώς αδιάφορους τους πολιτικούς φορείς. Έτσι, το δημοσιονομικό –που είναι και το σοβαρότερο οικονομικό πρόβλημα της χώρας– αντιμετωπίζεται με απαράδεκτη ελαφρότητα. Χωρίς αμφιβολία, τα τελευταία χρόνια έγιναν κάποιες προσπάθειες, όχι όμως ικανές να οδηγήσουν σε μηδενικά ελλείμματα ή σε πλεονάσματα. Οι λόγοι της δημοσιονομικής ανισορροπίας είναι πολλοί, με κυριότερο εξ αυτών την μη συγκράτηση των δημοσίων δαπανών –σε αντίθεση με ό,τι συμβαίνει σε άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Αρκετές από τις χώρες αυτές έχουν επιτύχει σημαντική συγκράτηση των πρωτογενών δαπανών, με την εφαρμογή αριθμητικών δημοσιονομικών κανόνων. Οι κανόνες αυτοί περιλαμβάνουν την επιβολή ορίων όσον αφορά στον ετήσιο ρυθμό αύξησης και στο ύψος των πρωτογενών δαπανών. Για να είναι δε αποτελεσματικοί αυτοί οι κανόνες, όπως επισημαίνει και η Τράπεζα της Ελλάδος, πρέπει να τηρούνται ορισμένες προϋποθέσεις, από τις οποίες η σημαντικότερη είναι η διαφάνεια.
Οι δημοσιονομικές μεταβλητές-στόχοι θα πρέπει να προσδιορίζονται επακριβώς, η εξέλιξή τους να παρακολουθείται συστηματικά και το αποτέλεσμα να είναι μετρήσιμο. Βεβαίως, κρίσιμος παράγοντας είναι και η ικανότητα του κράτους να συλλέγει τους φόρους. Δημοσιονομική εξυγίανση χωρίς περιορισμό της φοροδιαφυγής είναι δύσκολο να επιτευχθεί. Η διεύρυνση της φορολογικής βάσης και η φορολογική μεταχείριση των πολιτών σύμφωνα με την φοροδοτική τους ικανότητα θα συμβάλουν ώστε να περιοριστούν οι δυνατότητες φοροαποφυγής και να ενισχυθεί η φορολογική συνείδηση των πολιτών. Ο περιορισμός της φοροδιαφυγής θα διευκολύνει την συγκράτηση του ελλείμματος, με ταυτόχρονη περαιτέρω μείωση των φορολογικών συντελεστών και την δικαιότερη φορολογική μεταχείριση των φορολογουμένων. Ανάλογη σημασία έχει και ο περιορισμός της φοροδιαφυγής.
Όλα αυτά δεν έχουν θεωρητική σημασία, θα πρέπει να γίνουν πράξη. Δυστυχώς, όμως, οι εξαγγελίες είναι πολλές, αλλά οι πραγματοποιήσιμες εξαγγελίες λίγες. Ακόμα χειρότερα, μέγα λάθος της κυβερνήσεως είναι η ενίσχυση του κρατισμού σε μία εποχή όπου ο τελευταίος αποτελεί και το μεγάλο καρκίνωμα του εθνικού μας βίου.
(Από την εφημερίδα ΕΣΤΙΑ, 21/01/2009)