Oποια και αν είναι η αλήθεια για την τρομερή αιματοχυσία στην επαρχία
Σινκιάνγκ, πίσω της κρύβεται ένα από τα χειρότερα τρωτά σημεία της
Κίνας: Οι λίγες ενεργειακές της πηγές. Το πρόβλημα αγγίζει την καρδιά
της κινεζικής στρατηγικής για το μέλλον και ο πρόεδρος Χου Ζιντάο
φέρθηκε συνετά εγκαταλείποντας τη Σύνοδο του G8 στην Ιταλία για να
επιστρέψει στο Πεκίνο. Ενας κακός χειρισμός της κατάστασης στο
Ουρούμτσι σε αυτή τη φάση θα μπορούσε να αποβεί καταστρεπτικός για τη
μελλοντική σταθερότητα τόσο του κινεζικού Κομμουνιστικού Κόμματος όσο
και της χώρας.
Η επαρχία σινκιάνγκ αρχικά κατακτήθηκε από τα
στρατεύματα της δυναστείας των Κινγκ στα μέσα του 18ου αιώνα. Το όνομά
της σημαίνει «Νέο Σύνορο». Αποτελεί περίπου το ένα πέμπτο της συνολικής
έκτασης της Κίνας. Πρόκειται για μια περιοχή πλούσια σε κοιτάσματα
ορυκτών, σε πετρέλαιο, φυσικό αέριο και πολύτιμα μέταλλα. Για μια
τεράστια χώρα με αυξημένες ενεργειακές ανάγκες αυτός ο συνδυασμός
σημαίνει εδάφη με κεφαλαιώδη σημασία.
Το γεγονός ότι
συνορεύει με το Καζακστάν, τη Ρωσία, τη Μογγολία και το Πακιστάν
καθιστά τη Σινκιάνγκ μια από τις τρεις «ενεργειακές πύλες εισόδου» στην
Κίνα για την εισαγωγή υδρογονανθράκων, απαραίτητων για την κινεζική
οικονομία. Η αποφασιστικότητα της Κίνας να διατηρήσει την ασφάλεια
τέτοιων ενεργειακών διαδρομών υπερβαίνει οποιοδήποτε άλλο συμφέρον: Για
παράδειγμα, αυτός είναι ο λόγος για τον οποίον αρνήθηκε στη Shell και
στην ΒΡ να εμπλακούν στην κατασκευή του πολυαναμενόμενου αγωγού Δύσης-
Ανατολής και για τον οποίον ανησυχεί στο ενδεχόμενο σαμποτάζ από
μουσουλμάνους ουιγούρους αυτονομιστές. Ανακοπή αυτών των διόδων θα ήταν
σαν να φράζονταν οι αεραγωγοί στους οποίους στηρίζεται ένας οργανισμός
για να αναπνεύσει.
Η Κίνα θα ήθελε πολύ να μειώσει την
εξάρτησή της από αυτές τις διόδους. Κάνει μαζικές εισαγωγές ρωσικού
πετρελαίου από το 1993. Τα ανεκμετάλλευτα κοιτάσματα της Σινκιάνγκ
παραμένουν ο ρεαλιστικότερος τρόπος να μειωθούν οι εισαγωγές μαύρου
χρυσού από τη Ρωσία, τη Μέση Ανατολή και την Αφρική. Η αναπτυξιακή
στρατηγική της Κίνας, όμως, δεν στηρίζεται μόνο στα καύσιμα. Η
στρατηγική αύξησης του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος (ΑΕΠ) μέσω έντονων
κατασκευαστικών εργασιών στα ανατολικά απαιτεί μεγάλα αποθέματα χαλκού
και αλουμινίου. Η Κίνα είναι ο μεγαλύτερος χρήστης μετάλλων και ορυκτών
στον κόσμο. Η Σινκιάνγκ, όπως και το Θιβέτ, είναι σημαντική πηγή
τέτοιων ακατέργαστων πρώτων υλών.
Το αυτονομιστικό κίνημα των
Ουιγούρων συνιστά σοβαρή απειλή για την ενεργειακή ασφάλεια την οποία
ονειρεύεται η Κίνα. Από την άλλη οι Ουιγούροι δεν μπορούν να μη
σκέφτονται ότι οι Κινέζοι παίρνουν τα πάντα από την περιοχή τους και
δεν τους δίνουν τίποτε σε αντάλλαγμα.
Εξαιτίας όλων αυτών,
βέβαιον είναι ότι θα υπάρξουν και στο μέλλον εντάσεις, αλλά η κεντρική
εξουσία στο Πεκίνο δεν έχει το περιθώριο να επαναλάβει τα γεγονότα των
τελευταίων ημερών. Με τον κόσμο να έχει στραμμένο το βλέμμα στη
Σινκιάνγκ, το τελευταίο πράγμα που χρειάζεται ο Χου Ζιντάο είναι η
απόδειξη ότι σε ορισμένους τομείς, όπως τα ανθρώπινα δικαιώματα και η
διαχείριση της ενέργειας, η Κίνα είναι εξαιρετικά αδύναμη.
(Η κυρία Κerry Βrown είναι συγγραφέας του βιβλίου «Φίλοι και Εχθροί: Το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας»)
(από την εφημερίδα "ΤΟ ΒΗΜΑ", 11/07/2009)