Πολλές είναι οι ενδείξεις που ρίχνουν αισθητές αχτίδες φωτός στην παγκόσμια
οικονομία. Προσωπικά, είμεθα βέβαιοι ότι οι Πυθίες και οι Κασσάνδρες της
Αποκαλύψεως θα διαψευσθούν, ίσως και με πάταγο, από τις εξελίξεις.
Η παγκόσμια οικονομία, μετά από μία διετία διορθώσεων
–από τις οποίες κάποιοι δεν διδάχθηκαν πολλά πράγματα– θα μπει σε φάση
ανακάμψεως. Όχι, ωστόσο, χωρίς να έχουν δημιουργηθεί σοβαρές διεθνείς
ανακατατάξεις, οι οποίες, κατά την ταπεινή μας γνώμη, θα εντείνονται όσο θα
προχωρά ο χρόνος που οριοθετεί και τον 21ο αιώνα.
Οι ανακατατάξεις αυτές θα βρουν την Ελλάδα σχεδόν ρακένδυτη,
μέσα σε μία Ευρώπη που επίσης είναι προβληματική.
Το έχουμε γράψει και στο παρελθόν. Η ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας τα
τελευταία χρόνια ήταν επιφανειακή, ευκαιριακή, χωρίς θεμέλια και, βεβαίως,
χωρίς βάθος. Ήταν μία ανάπτυξη που βοήθησε κρατικοδίαιτους και μιας χρήσεως
επιχειρηματίες να αποκτήσουν τεράστιες περιουσίες –οι οποίες, όμως, αύριο
μπορούν και αυτές να βυθιστούν με το σκάφος που λέγεται «Ελλάς».
Η πορεία προς τον βυθό δεν είναι απόρροια της δικής μας καταστροφολογικής
προδιαθέσεως. Αποτυπώνεται ξεκάθαρα στις πρόσφατες εκθέσεις διεθνών οργανισμών
και κυρίως σε αυτήν του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Αναπτύξεως
(ΟΟΣΑ). Αν επεξεργασθεί κανείς τα προαναφερόμενα στοιχεία των διεθνών
οργανισμών, καταλήγει σε πολύ δυσάρεστες διαπιστώσεις. Με πρώτες και κυρίαρχες
αυτές που δείχνουν ότι η χώρα υστερεί απελπιστικά σε ανταγωνιστικότητα, αλλά
κυριαρχεί σε γραφειοκρατία και διαφθορά.
Όμως, όταν η υστέρηση σε ανταγωνιστικότητα δημιουργείται σε περιβάλλον
αναπτύξεως της ζητήσεως, οδηγεί τις τιμές των αγαθών και των υπηρεσιών σε
άνοδο. Δυστυχώς δε, στην Ελλάδα, την περίοδο 2002-2008, η ανάπτυξη της ζητήσεως
επετεύχθη χωρίς παράλληλη αξιοποίηση του εργατικού δυναμικού της χώρας, το
οποίο σήμερα υποαπασχολείται ελλείψει ενθαρρύνσεως της παραγωγής. Αυτό σημαίνει
περαιτέρω άνοδο της ανεργίας, η οποία θα οδηγήσει και σε ακόμη σοβαρότερη κρίση
της ζητήσεως –κρίση την οποία δύσκολα πλέον θα καλύψει η παραοικονομία, που και
αυτή βρίσκεται σε ύφεση. Ακόμα χειρότερα, η αυξανόμενη φορολογική επιβάρυνση
των εισοδημάτων θα πλήττει την μισθωτή εργασία και θα καθιστά ακριβότερη την
αυτοαπασχόληση για τους νέους και τους χαμηλών προσόντων εργαζομένους.
Συνεπώς, η χώρα θα εισέλθει σε φάση στασίμου ή αρνητικού Ακαθαρίστου Εγχωρίου
Προϊόντος, με πιθανές επιπτώσεις τις απώλειες των πλεονεκτημάτων από την είσοδό
μας στην Οικονομική και Νομισματική Ένωση (ΟΝΕ). Από την άλλη δε μεριά, ήδη η
στασιμότητα της οικονομίας πλήττει την κερδοφορία των επιχειρήσεων, οι οποίες
ταυτοχρόνως υποφέρουν και από χαμηλή ανταγωνιστικότητα, με αποτέλεσμα την
σημαντική άνοδο του κόστους παραγωγής και της εντατικής χρήσεως κεφαλαίου, που
μειώνει την κερδοφορία ανά μονάδα επενδυομένου κεφαλαίου.
Μέσα σε αυτό το αρνητικό περιβάλλον –που γίνεται κυριολεκτικά δυσώδες από
την διαφθορά, την διοικητική ακαμψία και την άνοδο του οικονομικού εγκλήματος–
οι δείκτες που σε άλλες χώρες είναι θετικοί για την έξοδο των χωρών από την
ύφεση, στην Ελλάδα είναι πλήρως αρνητικοί. Πιο αναλυτικά, στην χώρα μας:
- Το ηθικό των
επιχειρήσεων, κυρίως δε της βιομηχανίας, βρίσκεται σε επιδείνωση.
- Η βιομηχανική
παραγωγή μπήκε σε περίοδο κάμψεως.
- Τα αποτελέσματα
των επιχειρήσεων χειροτερεύουν και η τάση αυτή θα συνεχιστεί και το 2010.
- Οι πωλήσεις στο
λιανεμπόριο αρχίζουν, αργά αλλά σταθερά, να κάμπτονται –γεγονός πολύ σοβαρό,
διότι ο κλάδος αυτός, μέχρι και το 2008, δημιουργούσε συνεχώς νέες θέσεις
εργασίας.
- Το Χρηματιστήριο
Αξιών Αθηνών τελεί υπό καθεστώς πλήρους αβεβαιότητας.
- Οι κατασκευές και
οι βιομηχανίες που συνδέονται με αυτές γνωρίζουν πρωτόγνωρη ύφεση, η οποία θα
έχει διάρκεια.
- Τουρισμός,
αερομεταφορές και ναυτιλία ακολουθούν καθοδική πορεία.
- Οι διαφημιστικές
δαπάνες, που αποτελούν σαφή δείκτη αισιόδοξων προοπτικών για μία οικονομία,
γνωρίζουν πτώση.
- Η βιομηχανία
ειδών διατροφής, πραγματικός φάρος της οικονομίας μας, επίσης μπήκε σε πορεία
καθόδου.
Ενώ, λοιπόν –με βάση τα παραπάνω κριτήρια, τα οποία ήδη
είναι θετικά για αρκετές οικονομίες– οι διεθνείς παρατηρητές κρίνουν ότι η παγκόσμια
οικονομία βγαίνει από το τούνελ, η χώρα μας εισέρχεται σε αυτό. Όμως, μπροστά
σε ύψιστα ζητήματα όπως αυτά των πρόωρων εκλογών ή της τιμής της βενζίνης, της
τομάτας και του ποπ-κορν, το αύριο είναι ενοχλητική λεπτομέρεια… Προέκυψε δε
προσφάτως και το «σήριαλ Siemens-Χριστοφοράκος», μέσω του οποίου η επίλυση πραγματικά καυτών προβλημάτων
αναβάλλεται. Ως συνήθως…