Την εξαίρεση 164 κλάδων της βιομηχανίας από την καταβολή δικαιωμάτων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, προκειμένου να αντεπεξέλθουν στον ανταγωνισμό με ομοειδείς εταιρείες τρίτων χωρών, αποφάσισαν τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Ο κατάλογος των βιομηχανιών που δεν θα πληρώνουν για τις εκπομπές, περιλαμβάνει και ορισμένους εξαιρετικά σημαντικούς τομείς για τη χώρα μας, όπως τα ανθρακωρυχεία, το φυσικό αέριο, τις τσιμεντοβιομηχανίες, τις κλωστοϋφαντουργίες, την παραγωγή αλουμινίου και οινοποιία.
Με βάση το αναθεωρημένο κοινοτικό σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής (ΣΕΔΕ-ΕΕ), το οποίο θα εφαρμοστεί το 2013, οι βιομηχανικοί κλάδοι θα λαμβάνουν δωρεάν το 80% των δικαιωμάτων βάσει δεικτών, ενώ το ποσοστό αυτό θα βαίνει μειούμενο κάθε χρόνο για να φτάσει το 2020 στο 30%. Δηλαδή, ενώ το 2013 οι βιομηχανίες θα πληρώνουν δικαιώματα για το 20% των εκμπομπών το 2020 θα πληρώνουν για το 70%.
Οι τομείς και κλάδοι που θα έχουν πρόβλημα ανταγωνισμού εξαιτίας των δικαιωμάτων αντιπροσωπεύουν περί το ένα τέταρτο των συνολικών εκπομπών οι οποίες καλύπτονται από το ΣΕΔΕ-ΕΕ και ποσοστό περίπου 77% των συνολικών εκπομπών από τη μεταποιητική βιομηχανία.
Ηλεκτροπαραγωγή
Μεγάλο τμήμα των εκπομπών που καλύπτονται από το ΣΕΔΕ προέρχεται από τον κλάδο ηλεκτροπαραγωγής, ο οποίος από το 2013 δεν θα λαμβάνει δωρεάν δικαιώματα, με περιορισμένη εξαίρεση για την υποβοήθηση του εκσυγχρονισμού του τομέα ηλεκτρικής ενέργειας σε ορισμένα κράτη-μέλη.
Ο πραγματικός αριθμός δωρεάν δικαιωμάτων που θα λάβουν οι βιομηχανικές εγκαταστάσεις θα αποφασιστεί το 2011. Η διανομή θα διενεργηθεί με βάση κοινούς δείκτες επιδόσεων οι οποίοι θα πρέπει να προσδιοριστούν έως τα τέλη 2010.
Ο λόγος που οι «27» αποφάσισαν να δώσουν δωρεάν δικαιώματα σε 164 κλάδους σχετίζεται με τον κίνδυνο να μετεγκατασταθούν εταιρείες δραστηριοποιούμενες σε τομείς δεχόμενους ισχυρό διεθνή ανταγωνισμό από χώρα της Ε.Ε. σε τρίτη χώρα όπου ισχύουν λιγότερο αυστηροί περιορισμοί ως προς τις εκπομπές αερίων θερμοκηπίου.
Ο κατάλογος έχει συνταχθεί με βάση αναλυτικά κριτήρια για το κόστος εκπομπής διοξειδίου του άνθρακα (CO2) και το βαθμό έκθεσης σε εμπορία όπως παρατίθεται στην αναθεωρημένη οδηγία ΣΕΔΕ-ΕΕ που συμφωνήθηκε στο πλαίσιο της δέσμης μέτρων για το κλίμα και την ενέργεια το Δεκέμβριο του 2008.
H απόφαση των κρατών-μελών θα υποβληθεί τώρα σε τρίμηνη εξέταση από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο με σκοπό την έκδοση της απόφασης από την Επιτροπή έως τα τέλη του έτους.
Η Επιτροπή διευκρινίζει ότι σε περίπτωση που υπάρξει συμφωνία για τις κλιματικές αλλαγές υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, τον προσεχή Δεκέμβριο στην Κοπεγχάγη, η Επιτροπή θα επανεξετάσει τον κατάλογο και μπορεί να προτείνει αναθεωρήσεις.
Εάν δεν υπάρξει συμφωνία στην Κοπεγχάγη, ο κατάλογος δεν αναθεωρηθεί, θα ισχύσει επί πέντε έτη, μέχρι το 2014, αλλά στο διάστημα αυτό θα μπορούν να προστεθούν τομείς. Ένας νέος κατάλογος θα ισχύσει για την περίοδο 2015-2019.
Για να ετοιμάσει το σχέδιο απόφασης, η Επιτροπή πραγματοποίησε πολλές ευρείες διαβουλεύσεις με εμπλεκόμενους παράγοντες, καθώς και πλήθος διμερών συναντήσεων με τη βιομηχανία, μη κυβερνητικές οργανώσεις, εκπροσώπους ακαδημαϊκών κύκλων και κράτη-μέλη.
(Από την εφημερίδα Η ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ, 22/09/2009)