Ο κλάδος του πετρελαίου έχει πάρει φωτιά φέτος, χάρη σε μια σειρά από ανακαλύψεις μεγάλων κοιτασμάτων που αναζωπυρώνουν τον ενθουσιασμό, παρά τις καθοδικές τιμές και την παγκόσμια οικονομική ύφεση. Οι ανακαλύψεις αυτές, που είναι απλωμένες και στις πέντε ηπείρους, έρχονται ως αποτέλεσμα των μεγάλων επενδύσεων που έγιναν στις αρχές της παρούσας δεκαετίας, όταν οι τιμές του πετρελαίου κινούνταν ανοδικά, αλλά και των νέων τεχνολογιών που επιτρέπουν την έρευνα και εξόρυξη πετρελαίου σε μεγαλύτερα βάθη και σε σκληρά πετρώδη εδάφη.
«Αυτό είναι το μεγάλο κέρδος που μας προσφέρουν οι τιμές σε μια ελεύθερη αγορά – επιτρέπουν στον κόσμο να αναλάβει ερευνητικούς κινδύνους», λέει ο Τζέιμς Χάκετ, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Anadarko Petroleum. Φέτος έχει αναφερθεί η ανακάλυψη περισσοτέρων των 200 πετρελαϊκών κοιτασμάτων σε πολλές χώρες, μεταξύ αυτών η κουρδική ζώνη του βορείου Ιράκ, η Αυστραλία, το Ισραήλ, το Ιράν, η Βραζιλία, η Νορβηγία, η Γκάνα και η Ρωσία. Οι ανακαλύψεις αυτές σε πολλές περιπτώσεις έχουν γίνει από διεθνείς ‘γίγαντες’ του κλάδου όπως η Exxon Mobil αλλά και από ‘νάνους’ όπως η Tullow Oil.
Μόλις αυτό το μήνα η BP ανακοίνωσε ότι ανακάλυψε ένα τεράστιο υποβρύχιο κοίτασμα που μπορεί να αποδειχτεί το μεγαλύτερο πετρελαϊκό κοίτασμα που βρέθηκε ποτέ στο Κόλπο του Μεξικό, ενώ η Anadarko ανακοίνωσε την ανακάλυψη ενός μεγάλου και πολλά υποσχόμενου κοιτάσματος στη Σιέρα Λεόνε.
Είναι σύνηθες για τις εταιρείες να ανακαλύπτουν νέα κοιτάσματα με παραγωγικό δυναμικό δισεκατομμυρίων βαρελιών πετρελαίου κάθε χρόνο, αλλά ο ρυθμός ανακαλύψεων αυτού του έτους ήταν ασυνήθιστα μεγάλος, επισημαίνει το HIS Cambridge Energy Research Associates. Το συνολικό δυναμικό των νέων ανακαλύψεων έφτασε στα 10 δισ. βαρέλια στο πρώτο εξάμηνο του έτους και αν ο ρυθμός παραμείνει ίδιος ως το τέλος του χρόνου, οι ανακαλύψεις νέων κοιτασμάτων θα έχουν φτάσει στο υψηλότερο επίπεδό τους από το 2000.
Αν και τα τελευταία χρόνια κυριαρχούσαν φήμες που προέβλεπαν μια επικείμενη κορύφωση της παραγωγής πετρελαίου, ακολουθούμενη στη συνέχεια από μια πτώση της, ο κόσμος του πετρελαϊκού κλάδου λέει ότι υπάρχουν ακόμη πολύ μεγάλα αποθέματα, ιδίως στους πυθμένες των ωκεανών, αν και η έρευνα και εξόρυξη τους καθίσταται πολύ δυσκολότερη. Οι διεθνείς τιμές του πετρελαίου και ο ρυθμός της τεχνολογικής εξέλιξης, προσθέτουν τα στελέχη, αποτελούν τους κυριότερους παράγοντες οι οποίοι ορίζουν την παραγωγική ικανότητα πετρελαίου.
Ενώ όμως ο κλάδος χαίρεται με τις πρόσφατες ανακαλύψεις του, πολλά στελέχη ανησυχούν για το άμεσο μέλλον, φοβούμενα ότι οι χαμηλές τιμές ίσως θέσουν σε κίνδυνο την έρευνα και την εξόρυξη. Η παγκόσμια οικονομία δεν έχει ακόμα ανακάμψει, οι τιμές του πετρελαίου έχουν πέσει από τα περσινά ιστορικά υψηλά τους, τα εταιρικά κέρδη είναι μειωμένα και η παγκόσμια ζήτηση για πετρέλαιο παραμένει χαμηλή. Από τα 34 δολάρια το βαρέλι όπου είχε βρεθεί τον περασμένο Δεκέμβριο, η τιμή του πετρελαίου διπλασιάστηκε και σταθεροποιήθηκε κοντά στα 70 δολάρια το βαρέλι. Αλλά αν δεν έχουμε ανάκαμψη στην παγκόσμια οικονομία, είναι πολύ πιθανόν σύμφωνα με ορισμένους αναλυτές η τιμή του πετρελαίου να ξαναπέσει.
Οι πετρελαϊκές εταιρείες λένε ότι δεν μπορούν να το αντέξουν αυτό. Παρά τα κέρδη ρεκόρ των τελευταίων χρόνων, πολλά στελέχη προειδοποιούν ότι χρειάζονται τιμές άνω των 60 δολαρίων το βαρέλι για να αναπτύξουν τα περισσότερο υποσχόμενα κοιτάσματα του κόσμου. Στην πραγματικότητα μέρος της ερευνητικής δραστηριότητας επιβραδύνθηκε φέτος, καθώς οι παραγωγοί ζητούσαν καλύτερους όρους από τις εταιρίες και τους αναδόχους.
Η ανάπτυξη της έρευνας δεν απέδωσε μόνο ευρήματα σε πετρέλαιο. Η Repsol, μεγαλύτερη πετρελαϊκή εταιρεία της Ισπανίας, ανακοίνωσε αυτό τον μήνα πως ανακάλυψε ένα κοίτασμα που θα μπορούσε να αποδειχτεί το μεγαλύτερο κοίτασμα φυσικού αερίου της Βενεζουέλας. Τα τελευταία χρόνια οι εταιρείες έχουν ανακαλύψει μεγάλα κοιτάσματα φυσικού αερίου στις ΗΠΑ σε ζώνες σχιστόλιθων από όπου παλαιότερα πιστεύονταν ότι ήταν αδύνατη η εξόρυξη.
«Το νούμερο 1 ζήτημα που οι ερευνητικές ομάδες αντιμετωπίζουν σήμερα είναι: τι θα κάνουμε στη συνέχεια;», λέει ο επικεφαλής των επιχειρήσεων της ConocoPhillips στη Λιβύη και τη Βραζιλία Ρόμπερτ Φρίκλουντ και αντιπροέδρος του HIS Cambridge Energy Research Associates.
Οι δαπάνες έρευνας και εξόρυξης έχουν αυξηθεί πολύ τα τελευταία χρόνια, εν μέρει αντισταθμίζοντας το διπλασιασμό του κόστους σε όλο τον κλάδο – από τις τιμές του χάλυβα ως το κόστος κατασκευής ενός πύργου υποβρύχιας γεώτρησης. Ένα μεγάλο θέμα που αντιμετωπίζει σήμερα ο κλάδος είναι πώς θα περιορίσει το κόστος διατηρώντας υψηλό το επίπεδο έρευνας. Κατά μέσο όρο το κόστος έχει μειωθεί από 15% ως 20% από την κορύφωσή του, σύμφωνα με στελέχη.
Η έρευνα παραμένει μια επικίνδυνη και δαπανηρή δραστηριότητα, ενώ ορισμένες υποβρύχιες γεωτρήσεις μπορεί να στοιχίζουν και άνω των 100 εκατομμυρίων δολαρίων. Το 30% έως 50% όλων των γεωτρήσεων βρίσκει πετρέλαιο.
Υπάρχουν επίσης στελέχη που ανησυχούν ότι ίσως τελικά αντιμετωπίσουμε πρόβλημα ανεπαρκούς προσφοράς στα επόμενα χρόνια, αν έχουμε περαιτέρω πτώση στις τιμές και αναστολή της έρευνας. Ο διευθύνων σύμβουλος του γαλλικού πετρελαϊκού γίγαντα Total, Κριστόφ ντε Μαργκερί, προειδοποίησε ότι ένα τέτοιο κραχ προσφοράς είναι ίσως πιθανό γύρω στα μέσα της επόμενης δεκαετίας. «Μπορεί να έχουμε έλλειμμα παραγωγικής ικανότητας», λέει. Οι ανησυχίες του συμπίπτουν άλλωστε με τις ανησυχίες του Γενικού Γραμματέα του ΟΠΕΚ Αμντουλάχ Αλ Μπάντρι, που είπε ότι μια περαιτέρω μείωση των τιμών του πετρελαίου θα θέσει σε κίνδυνο τις επενδύσεις των χωρών μελών του ΟΠΕΚ. Παρομοίως και η Σαουδική Αραβία είναι απίθανο να επεκτείνει την παραγωγή της στα επόμενα χρόνια εξαιτίας της αβεβαιότητας σχετικά με τη μελλοντική ζήτηση, δήλωσε ο υπουργός Πετρελαίου του βασιλείου Αλί Αλ Ναΐμι. Η Σαουδική Αραβία μόλις ολοκλήρωσε ένα πρόγραμμα 100 δισεκατομμυρίων δολαρίων για να αυξήσει την παραγωγική της ικανότητα σε 12 εκατ. βαρέλια την ημέρα από 9 εκατομμύρια βαρέλια που ήταν έως πριν λίγα χρόνια.
Παρά το μέγεθός τους, τα νέα κοιτάσματα δεν φτάνουν τα μεγέθη των τεράστιων κοιτασμάτων που ανακαλύφθηκαν στη δεκαετία του 1970 στην Αλάσκα, τη Βόρεια Θάλασσα και στο Μεξικό. Επισκιάζονται επίσης και από την τελευταία μεγάλη ανακάλυψη του κοιτάσματος του Κασαγκάν στην Κασπία που ανακαλύφθηκε το 2000 και εκτιμάται ότι μπορεί να δώσει πάνω από 20 δισ. βαρέλια πετρέλαιο.
Από τις αρχές της δεκαετίας του 1980 και μετά η ανακάλυψη νέων κοιτασμάτων δεν συμβαδίζει με τους ρυθμούς αύξησης της παγκόσμιας κατανάλωσης πετρελαίου που πέρσι έφτασε τα 31 δισ. βαρέλια. Οπότε αυτό που έκαναν οι εταιρείες ήταν να επεκτείνουν την παραγωγή μέσα είτε από νέους τρόπους προκειμένου να αντλούν περισσότερο πετρέλαιο από τα ήδη υπάρχοντα κοιτάσματα, είτε παράγοντας πετρέλαιο μέσω μη συμβατικών πηγών όπως είναι το ‘βαρύ πετρέλαιο’ της Βενεζουέλας.
Οι ερευνητικές επιδόσεις του κλάδου βελτιώθηκαν τα τελευταία χρόνια χάρη στις υψηλές τιμές του πετρελαίου. Σύμφωνα με το HIS Cambridge Energy Research Associates, οι πετρελαϊκές εταιρείες βρήκαν πολύ περισσότερο πετρέλαιο από ό,τι παρήγαγαν τα τελευταία δύο χρόνια μέσα από τον συνδυασμό της έρευνας και της επέκτασης των κοιτασμάτων.
«Η διάθεση να ανοίξουμε νέα σύνορα ήταν πολύ περιορισμένη το 80 όταν οι τιμές ήταν χαμηλές», δηλώνει ο Πάολο Σκαρόνι, διευθύνων σύμβουλος του ιταλικού πετρελαϊκού γίγαντα Eni. «Σήμερα η μεγαλύτερη ανακάλυψη είναι η τεχνολογία».
Ένα από τα μεγαλύτερα κοιτάσματα που ανακαλύφθηκαν φέτος ήταν από έναν μικρό παραγωγό, την Heritage Oil, στο δυτικό Μιράν της κουρδικής περιοχής του βορείου Ιράκ. Το κοίτασμα αυτό πλησιάζει τα 2 δις βαρέλια και τα σχέδια προβλέπουν την κατασκευή μιας νέας πετρελαιοπηγής ως το τέλος του χρόνου. Και ενώ η κεντρική κυβέρνηση του Ιράκ έχει δυσκολευτεί να προσελκύσει ξένους επενδυτές για την ανάπτυξη των τεράστιων κοιτασμάτων της, οι τοπικές αρχές του Κουρδιστάν τα έχουν καταφέρει καλύτερα.
Εν τω μεταξύ οι ανακαλύψεις της BP στο Κόλπο του Μεξικό δείχνουν ότι η συγκεκριμένη περιοχή παραμένει μια από τις περισσότερο υποσχόμενες ζώνες παραγωγής πετρελαίου των Ηνωμένων Πολιτειών. Η BP εκτιμά ότι το κοίτασμα του Τάιμπερ έχει από 4 δισ. έως 6 δισεκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου και φυσικού αερίου που θεωρητικά μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες της εσωτερικής κατανάλωσης των ΗΠΑ για έναν ολόκληρο χρόνο. «Στα 30 χρόνια που είμαι στον κλάδο, ο Κόλπος του Μεξικό αποκλήθηκε Νεκρή Θάλασσα άπειρες φορές» λέει ο αντιπρόεδρος διεθνούς έρευνας της Chevron Μπόμπι Ράιαν. «Κι όμως διαρκώς ξαναζωντανεύει».
(ΠΗΓΗ: sofokleus10.gr)