Επικριτική για την Τουρκία είναι η νέα έκθεσις του Συμβουλίου της Ευρώπης για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Ο αρμόδιος επίτροπος του Συμβουλίου της Ευρώπης, Τόμας Χάμαρμπεργκ δήλωσε χαρακτηριστικά ότι η Τουρκία πρέπει να κάνη περισσότερα για να προστατεύση τα δικαιώματα εθνοτικών μειονοτήτων όπως οι Κούρδοι. Ενώ ανέφερε ότι τον «ανησυχούν πολύ» μερικοί πρόσφατοι περιορισμοί.
Ειδικώτερα, ο Χάμαρμπεργκ αναφέρει στην έκθεση ότι «ανησυχεί πολύ για έναν αριθμό επίμονων περιορισμών που επιβάλλονται στην εκπαίδευση των μελών μειονοτήτων, περιλαμβανομένης της διδασκαλίας και της εκμαθήσεως των μητρικών γλωσσών τους». Τουλάχιστον ως τις αρχές του 2009, ήταν αδύνατο να διδαχθή κανείς σε δημόσιο ή ιδιωτικό σχολείο την γλώσσα ενός αριθμού μειονοτικών ομάδων», αναφέρεται στην έκθεση. Οι ανησυχίες του αρμοδίου Επιτρόπου επεκτείνονται επίσης στο ζήτημα της ελευθερίας του λόγου, ιδιαίτερα στην συνεχιζόμενη χρήση του Άρθρου 301 του τουρκικού Ποινικού Κώδικα, το οποίο προβλέπει ποινή φυλακίσεως έως δύο έτη για εξύβριση «του τουρκικού έθνους, του κράτους της Τουρκικής Δημοκρατίας, της Μεγάλης Εθνοσυνελεύσεως της Τουρκίας, της κυβερνήσεως της Τουρκικής Δημοκρατίας ή των δικαστικών οργάνων του κράτους».
Ακόμη, επισημαίνεται ότι ο Χάμαρμπεργκ «εξακολουθεί να ανησυχή πολύ για την διατύπωση καθώς και για την εφαρμογή από τις εισαγγελικές και τις δικαστικές αρχές του τροποποιημένου Άρθρου 301». Ωστόσο μιλάει με καλά λόγια για την προθυμία της κυβερνήσεως Ερντογάν να βελτιώση της επιδόσεις της σε σημαντικούς τομείς. Ο Επίτροπος του Συμβουλίου της Ευρώπης «εκτιμά τα θετικά σημάδια καλής θελήσεως που δείχνουν οι τουρκικές αρχές για την επίλυση ενός αριθμού ζητημάτων που αφορούν στα ανθρώπινα δικαιώματα μειονοτικών ομάδων», αναφέρεται στην έκθεση. Επίσης «επαινεί την προθυμία για διάλογο με μειονοτικές θρησκευτικές κοινότητες που επέδειξαν οι αρχές».
Σε μια χωριστή έκθεση, ο Χάμαρμπεργκ καλεί επίσης τα ευρωπαϊκά και τα άλλα κράτη να προσφέρουν περισσότερη βοήθεια στην Τουρκία για να αντιμετωπίση το αυξανόμενο κύμα μεταναστών και προσώπων που ζητούν άσυλο. Ο Χάμαρμπεργκ «εκτιμά την προθυμία των αρχών να αντιμετωπίσουν αυτές τις προκλήσεις εισάγοντας νέα νομοθεσία για το άσυλο. Καλεί την ευρωπαϊκή και την διεθνή κοινότητα να βοηθήσουν την Τουρκία σε αυτό», αναφέρεται στην έκθεση. Παραλλήλως όμως ζητεί από την Τουρκία να εκσυγχρονίση τον τρόπο που ορίζει ποίος είναι πρόσφυγας, καθώς βάσει της ισχύουσας νομοθεσίας τα κριτήρια του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες εφαρμόζονται μόνο σε «πρόσωπα που έχουν γίνει πρόσφυγες ως αποτέλεσμα γεγονότων που συμβαίνουν στην Ευρώπη».
Επίσης εκφράζεται η ανησυχία για υποχρεωτικούς επαναπατρισμούς προσώπων που ζητούν άσυλο και συλλαμβάνονται στις παραμεθόριες περιοχές με το Ιράκ και το Ιράν, καλώντας τις αρχές να βελτιώσουν την εκπαίδευση των μεθοριακών φρουρών ώστε να αποφευχθούν μελλοντικά κρούσματα. Ο Χάμαρμπεργκ είχε επισκεφθή την Τουρκία από τις 28 Ιουνίου ως τις 3 Ιουλίου, για να διαπιστώση ο ίδιος την πορεία των μεταρρυθμίσεων.
Αξίζει να σημειωθή ότι η έκθεσις του Συμβουλίου της Ευρώπης δεν έχει νομική ισχύ, όμως συνιστά άσκηση πολιτικής πιέσεως προς την Άγκυρα για να επιλύση ζητήματα που αφορούν στα δικαιώματα των μειονοτήτων και των προσώπων που ζητούν άσυλο. Και το σημαντικώτερο είναι ότι δίδεται στην δημοσιότητα λίγο πριν την δημοσιοποίηση της εκθέσεως της Κομμισσιόν για την πρόοδο τους Τουρκίας.
(Από την εφημερίδα ΕΣΤΙΑ, 02/10/2009)