Επιστήμονες της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Μασαχουσέτης κατάφεραν να
δημιουργήσουν τον πρώτο τρισδιάστατο χάρτη του ανθρώπινου γονιδιώματος, γεγονός
το οποίο αναμένεται να συμβάλει σημαντικά στην κατανόηση των μηχανισμών του. Η
τρισδιάστατη δομή τού ανθρώπινου DΝΑ του επιτρέπει να οργανώνεται σε «πακέτα»
μέσα στα ανθρώπινα κύτταρα.
Μια διπλή έλικα DΝΑ, σε πλήρη έκταση, έχει μήκος δύο
μέτρων, όμως η έλικα διπλώνεται για να χωρέσει στον πυρήνα ενός ανθρώπινου
κυττάρου, το οποίο έχει διάμετρο μόλις ένα εκατοστό του χιλιοστού! Με αυτόν τον
τρόπο έρχονται σε επαφή, επικοινωνία και αλληλεπίδραση μεταξύ τους γονίδια που
σε διαφορετική περίπτωση (και οργάνωση δομής) δεν θα μπορούσαν. Με απλά λόγια,
ένα γονίδιο δεν έρχεται σε επαφή μόνο με τα γειτονικά του στην αλυσίδα, αλλά και
με πολλά άλλα, που αν το γονιδίωμα είχε γραμμική μορφή θα ήταν πολύ
απομακρυσμένα από αυτό.
Οπως εξήγησε ο επικεφαλής των ερευνητών Τζομπ Ντέκερ,
«βλέπουμε τώρα με αυτή την τρισδιάστατη απεικόνιση ότι γονίδια
που είναι πολύ απομακρυσμέναστη γραμμική αλληλουχίατου
γονιδιώματοςβρίσκονται ουσιαστικώς το ένα δίπλα στο άλλοσε αυτή
την πακεταρισμένη δομή.Ετσι“συνομιλούν” μεταξύ τους».
Σύμφωνα με
τους επιστήμονες, αυτή η μορφή οργάνωσης του DΝΑ είναι εκείνη που στα Μαθηματικά
και στη Φυσική ονομάζεται φράκταλ. Τα φράκταλ είναι «αντισυμβατικοί» γεωμετρικοί
σχηματισμοί, οι οποίοι δεν μπορούν να οριστούν με τη βοήθεια της Ευκλείδειας
Γεωμετρίας. Αλλη μια ενδιαφέρουσα επισήμανση των επιστημόνων είναι ότι αυτή η
δομή που επιτρέπει την επικοινωνία ανάμεσα σε απομακρυσμένα μεταξύ τους γονίδια
αποτελεί τη σπονδυλική στήλη της εύρυθμης λειτουργίας, αλλά και της υγείας ενός
κυττάρου.
Η λεπτομερής αποκάλυψη της δομής του γονιδιώματος θα ανοίξει νέους
δρόμους στην έρευνα για την καταπολέμηση ασθενειών που προκαλούνται από
ελαττώματα στον γενετικό κώδικα, όπως για παράδειγμα ο καρκίνος.
(από την εφημερίδα "ΤΟ ΒΗΜΑ", 13/10/2009)