Ενα τέταρτο αιώνα (από το 1985) κλείνει με ένα υπουργείο πρώην ΥΧΟΠ
που, με πρωτοβουλία του Ευ. Κουλουμπή, μετατράπηκε σε υπουργείο
Εργολαβιών, υποτίθεται Δημοσίων Εργων και δήθεν Περιβάλλοντος.
Το υπουργείο αυτό ολοκληρώνει τον κύκλο του σφραγίζοντας την
κατάσταση του περιβάλλοντος στη χώρα μας με καταστροφικές, μέχρι
ληστρικές ρυθμίσεις και άπειρες διευκολύνσεις για τον παρασιτικό, κατά
κύριο λόγο, τομέα του εργολαβισμού στη χώρα μας. Θλιβερό είναι το έργο
του τελευταίου υπουργού του Γ. Σουφλιά, όπως με άκρα συντομία αναφέραμε
στο προηγούμενο άρθρο μας στην «Ε» (25-9-09), για τα θέματα
περιβάλλοντος. Η μόνη σωστή πράξη του γι' αυτό ήταν η οριστική
(ελπίζουμε) απόφασή του να απαλλάξει τον δημόσιο βίο της Ελλάδας από
την παρουσία του. Η τελευταία ανακοίνωσή του καταδεινύει τη μέχρι
ασυνειδησίας προπέτεια του ανδρός, που αποχωρεί ως απομεινάρι μιας
παντελώς παρωχημένης εποχής.
Το χειρότερο, όμως, είναι άλλο: μέχρι πριν από
λίγες μέρες από την ημέρα των εκλογών επέμεινε πεισματικά να
διευκολύνει το ρήμαγμα του περιβάλλοντος κατακυρώνοντας τμήμα των
φαραωνικών έργων εκτροπής του Αχελώου στο μέχρι σήμερα εργολαβικό
μονοπώλιο των έργων αυτών. Ενώ με απύθμενο θράσος και με την ίδια
προπέτεια παραμέρισε το θέμα του αυθαιρέτου του στην Ανάβυσσο, ένα θέμα
το οποίο σε οιανδήποτε άλλη ευνομούμενη ευρωπαϊκή χώρα ή στις ΗΠΑ θα
τον είχε οδηγήσει στην άμεση παραίτηση ή την εκπαραθύρωσή του από την
κυβέρνηση. Πολιτεύθηκε με κουτοπονηρία και με τη σιγουριά ότι με
τερτίπια παλαιού χωρικού μπορούσε να εκλαμβάνει ως ηλιθίους την
πλειονότητα των συμπολιτών μας, να γράφει δε επιδεικτικά στα παλαιότερα
των υποδημάτων του (αν όχι αλλού) σημαντικούς θεσμούς της χώρας μας,
όπως το ΣτΕ.
Στο ΥΠΕΧΩΔΕ, επί της «βασιλείας» του, άξια στελέχη
του απομακρύνθηκαν ή τα «πάγωσαν» σε άσχετες διευθύνσεις, ενώ προαγωγές
έγιναν ασχέτων προς το αντικείμενο, οι οποίοι βέβαια φρόντισαν να
περιστοιχηθούν από το ανάλογο προς τις ικανότητές τους προσωπικό. Οι
τομείς περιβάλλοντος υποβαθμίστηκαν τραγικά, ενώ νόμοι και διατάγματα
με αντικείμενο περιβαλλοντικά θέματα μορφοποιούνταν ανάλογα με τα
εργολαβικά συμφέροντα. Ο απελθών συνέχισε και επαύξησε «αντάξια»
πρωτοβουλίες ανάξιων, μετά τους Μάνο και Τρίτση, προκατόχων του.
Το νέο υπουργείο Περιβάλλοντος είναι αποτέλεσμα
βεβαίως της πρωτοβουλίας του νέου πρωθυπουργού και των συνεργατών του,
όμως είχε προηγηθεί συνεπής και σκληρός αγώνας συνειδητών ανθρώπων και
πολιτών. Ο γράφων και η Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού
επί μια δεκαετία είχαμε αποδυθεί σε εκστρατεία πειθούς, τόσο των
αρμοδίων όσο και της κοινής γνώμης, για την ανάγκη δημιουργίας και
δράσης ενός τέτοιου υπουργείου (ενδεικτικά βλ. άρθρα μου στην «Ε» των
13-10-2000, 27-9-2007 και 6-6-2008). Είναι σημαντικό το ότι αμέσως μετά
τη νίκη του ο κ. Παπανδρέου θέτει τέλος, όπως φαίνεται, σε έναν
αναχρονισμό και μία διοικητική κατάσταση που παρέπεμπε ευθέως στην αρχή
της δεκαετίας του 1950 (χρόνια της «ανασυγκρότησης»).
Επιμένουμε, όμως, και σε κάτι άλλο: ένα υπουργείο
Περιβάλλοντος θα πρέπει να μείνει με ένα μονολεκτικό προσδιορισμό (τα
πολλά λόγια είναι φτώχεια και προκαλούν σύγχυση), αλλά να συμπεριλάβει
και τις δύο μορφές που συγκροτούν το ελληνικό περιβάλλον, τη φυσική και
την ανθρωπογενή-ιστορική. Εφόσον θέληση της νέας κυβέρνησης είναι να
τεθεί τέρμα και στις αλληλοεπικαλύψεις αρμοδιοτήτων, γεννήτριες
διοικητικού χάους και κακοδιοίκησης, πρέπει να τολμήσει να ενώσει στο
νέο υπουργείο και την ολική προστασία της αρχιτεκτονικής μας
κληρονομιάς, αρχαίας, μεσαιωνικής και νεότερης.
Για την κληρονομιά αυτήν είναι σήμερα συναρμόδια το
τέως ΥΠΕΧΩΔΕ, τμήμα του υπουργείου Πολιτισμού, το υπουργείο Αιγαίου, το
υπουργείο Μακεδονίας-Θράκης, το ΚΕΔΑΚ (για το Αγ. Ορος), η ΥΑΣΒΕ (για
την περιοχή Θεσσαλονίκης) και, κατά περίπτωση, άλλες μικρότερες
υπηρεσίες.
Ηρθε η ώρα να δούμε συνθετικά και να
αντιμετωπίσουμε διοικητικά ως σύνολο το περιβάλλον της Ελλάδας, όπως
αυτό μορφοποιήθηκε και διαμορφώθηκε με λογισμένες ενέργειες, και πριν
από τη ληστρικότητα των τελευταίων δεκαετιών, στη διάρκεια μιας
εντυπωσιακά μακραίωνης ιστορίας. «Βαριά βιομηχανία» του τουρισμού και
άλλα παρόμοια δεν νοούνται πλέον δίχως μια τέτοια αντίληψη και μια νέα
διοικητική πρακτική.
(Ο κ. Β. Δωροβίνης είναι δικηγόρος και πολιτικός επιστήμονας, ειδικευμένος
σε θέματα περιβάλλοντος και πολεοδομίας, μέλος του Δ.Σ. και νομικός
σύμβουλος της Ελληνικής Εταιρείας Περιβάλλοντος και Πολιτισμού)
(από την εφημερίδα "ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ", 12/10/2009)