Σύσταση για την αξιοποίηση των τεχνολογιών πληροφοριών και επικοινωνιών για τη διευκόλυνση της μετάβασης προς ενεργειακά αποδοτική οικονομία, με χαμηλές ανθρακούχες εκπομπές, απευθύνει στα κράτη - μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης η Ευρωπαϊκή Επιτροπή
Συγκεκριμένα, συνιστά ο τομέας των τεχνολογιών πληροφοριών και επικοινωνιών, προκειμένου να περιοριστεί το αυξανόμενο μερίδιό του στις παγκόσμιες ανθρακούχες εκπομπές και να ενισχυθούν οι δυνατότητες των τεχνολογιών πληροφοριών και επικοινωνιών (ΤΠΕ), ώστε οι ΤΠΕ να αναλάβουν κεντρικό και κρίσιμο ρόλο στη μετάβαση προς μια ενεργειακά αποδοτική οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα:
(1) Να δεσμευτεί σε μια προοδευτική διαδικασία περιορισμού των ανθρακούχων εκπομπών, που οδηγεί σε μετρήσιμη και επαληθεύσιμη μείωση της έντασης ενέργειας και των ανθρακούχων εκπομπών από όλες τις διεργασίες που εμπλέκονται στην παραγωγή, τη μεταφορά και την εμπορία εξοπλισμού και εξαρτημάτων ΤΠΕ.
(2) Να συμμετάσχει, μέσω των ενώσεων του κλάδου, σε μια άσκηση που θα τεθεί σε εφαρμογή από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή με στόχο:
α) να αναπτυχθεί ένα πλαίσιο για τη μέτρηση των ενεργειακών και περιβαλλοντικών επιδόσεών του, στο οποίο ο τομέας αναμένεται να συμβάλει παρέχοντας τα βασικά δεδομένα μέχρι το 2010,
β) να έχουν εγκριθεί και εφαρμοστεί κοινές προς τούτο μεθοδολογίες έως το 2011,
γ) να έχουν, έως το 2011, προσδιοριστεί στόχοι ενεργειακής απόδοσης που θα αποσκοπούν έως το 2015 να έχουν υπερβεί τους στόχους της Ε.Ε. για το 2020,
δ) να έχει εκδοθεί χάρτης πορείας εντός τριών μηνών από την έκδοση της σύστασης, στη συνέχεια ετήσιες εκθέσεις.
(3) Να συνεργάζεται με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και άλλους αρμόδιους δημόσιους φορείς και διεθνείς οργανισμούς, προκειμένου να αναπτυχθεί ένα πλαίσιο ελέγχου και επαλήθευσης, που θα αξιολογεί εάν και κατά πόσον οι στόχοι έντασης της ενέργειας και μείωσης των ανθρακούχων εκπομπών πρέπει να πληρούνται από μεμονωμένες εταιρείες.
(4) Σε στενή συνεργασία με τον κλάδο των κτηρίων και κατασκευών να προσδιορίζει λύσεις ΤΠΕ για τη βελτίωση των περιβαλλοντικών και ενεργειακών επιδόσεων νέων και υφιστάμενων κτηρίων, καθώς και πρακτικών κατασκευής και ανακαίνισης, που οδηγούν σε κοινό χάρτη πορείας για ευρεία υιοθέτηση τέτοιων λύσεων.
(5) Σε στενή συνεργασία με τον κλάδο των κτηρίων και κατασκευών, να αντιμετωπίσει τα εμπόδια στην ευρύτερη χρήση των εργαλείων ΤΠΕ για μοντελοποίηση και προσομοίωση, καθώς και άλλων σχετικών εφαρμογών, που διευκολύνουν και επικουρούν τη συμμόρφωση με τα ισχύοντα κανονιστικά καθεστώτα που διέπουν τις επιδόσεις των κτηρίων.
(6) Σε στενή συνεργασία με τον κλάδο των μεταφορών και της εφοδιαστικής, να προσδιορίσει λύσεις ΤΠΕ για τη βελτίωση των περιβαλλοντικών και ενεργειακών επιδόσεων των υπηρεσιών τους, που οδηγούν σε κοινό χάρτη πορείας για ευρεία υιοθέτηση τέτοιων λύσεων, σε συντονισμό με τις εργασίες που διεξάγονται στο πλαίσιο του σχεδίου δράσης για εγκατάσταση ευφυών συστημάτων μεταφορών ITS.
(7) Σε στενή συνεργασία με τον κλάδο των μεταφορών και της εφοδιαστικής αλυσίδας, να καταρτίσει συστηματικό πλαίσιο για να παράσχει πλήρη, συγκρίσιμα και αξιόπιστα δεδομένα σχετικά με την κατανάλωση ενέργειας και τις ανθρακούχες εκπομπές στις εμπορευματικές και επιβατικές μεταφορές και υπηρεσίες σε όλους τους δυνητικούς χρήστες.
Συστάσεις στα κράτη - μέλη
Προκειμένου να εξασφαλιστεί πλήρης συνοχή των πολιτικών ΤΠΕ με τις εθνικές, τοπικές και περιφερειακές προσεγγίσεις για τη μετάβαση προς μια ενεργειακά αποδοτική οικονομία χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών,
(8) μέσω των αρμόδιων εθνικών αρχών τους :
α) το αργότερο έως το τέλος του 2010, να έχουν συμφωνήσει σε κοινή ελάχιστη λειτουργική προδιαγραφή για την έξυπνη μέτρηση, που να επικεντρώνεται στην παροχή στους καταναλωτές καλύτερης πληροφόρησης, καθώς και βελτιωμένων ικανοτήτων για τη διαχείριση της κατανάλωσης ενέργειας,
β) το αργότερο έως το τέλος του 2012, να έχουν συγκροτήσει συνεκτικό χρονοδιάγραμμα για την εγκατάσταση ευφυών συστημάτων μέτρησης.
(9) να εγκρίνουν και να εφαρμόσουν πρακτικές προμηθειών που θα αξιοποιούν τη δύναμη της ζήτησης του δημόσιου τομέα για την προώθηση της αποϋλοποίησης των προϊόντων και υπηρεσιών ΤΠΕ.
(10) να διευκολύνουν, σε όλα τα επίπεδα της διοίκησης, τη χρήση των σχετικών εργαλείων ΤΠΕ για την καλύτερη κατανόηση των επιπτώσεων των διαφόρων πολιτικών και να αποφύγουν αρνητικά δευτερογενή αποτελέσματα από την αλληλεπίδρασή τους.
(11) να ενθαρρύνουν τη χρήση της προσομοίωσης και των μοντέλων ενέργειας στην εκπαίδευση και επιμόρφωση των επαγγελματιών σε κρίσιμους τομείς, ιδίως σε:
α) αρχιτέκτονες, κατασκευαστές και εγκαταστάτες,
β) ελεγκτές ενέργειας,
γ) εφοδιαστική και μεταφορά εμπορευμάτων ή προσώπων,
δ) δημόσιες υπηρεσίες, σχεδιασμός και πολιτικές λειτουργίες.
(12) μέσω των εθνικών, περιφερειακών και τοπικών αρχών τους, επιδιώκουν, και, κατά περίπτωση, να αναβαθμίζουν στρατηγικές για την εγκατάσταση αξιόπιστης, υψίρυθμης, ευρυζωνικής υποδομής για να διευκολυνθεί η παρακολούθηση και η διαχείριση της κατανάλωσης, της διανομής και της παραγωγής ενέργειας, συμπεριλαμβανομένων των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, καθώς και η εισαγωγή συστημάτων σε κοινοτικό επίπεδο, όπως έξυπνη μέτρηση, έξυπνα δίκτυα και έξυπνες πόλεις.
(13) Εκτός από την υποχρέωσή τους που προβλέπεται στο άρθρο 3.11 και στο παράρτημα I.2 της οδηγίας 2009/72/EΚ για την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας να συμμετέχουν όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη σε πιλοτικά έργα μεγάλης κλίμακας και σε επιδείξεις έξυπνης μέτρησης και έξυπνων δικτύων, ώστε να προκύψει συναίνεση σχετικά με τις απαιτήσεις για την ανάδειξη των μελλοντικών καινοτομιών βάσει ΤΠΕ.
(14) Μέσω των εθνικών, περιφερειακών και τοπικών αρχών τους, να κάνουν χρήση ανοικτών ψηφιακών πλατφορμών για τη διευκόλυνση ολοκληρωμένης προσέγγισης στην πολεοδομία και την παροχή δημόσιων υπηρεσιών, και για την υποστήριξη της ανταλλαγής γνώσεων, καταλόγων βέλτιστης πρακτικής, καθώς και τήρησης εύκολα προσβάσιμων αποθετηρίων πληροφοριών.
(15) Μέσω των εθνικών, περιφερειακών και τοπικών αρχών τους, να προσφέρουν ευκαιρίες για δημιουργικές μορφές συνεργασίας και επίλυσης προβλημάτων σε κοινοτικό επίπεδο μέσω προσκλήσεων υποβολής ιδεών, διαγωνισμών, και, όπου είναι δυνατόν, παρέχοντας πρόσβαση σε ευρύ φάσμα δημόσιων ψηφιακών πόρων και δημόσιων δεδομένων.
(16) Μέσω των εθνικών, περιφερειακών και τοπικών αρχών τους, να επεκτείνουν τα οφέλη της υποκατάστασης των διοικητικών διαδικασιών χωρίς ηλεκτρονική σύνδεση με επιγραμμικές εφαρμογές και υπηρεσίες, οι οποίες υλοποιούν βελτιώσεις στην ενεργειακής απόδοσης, σε όλα τα τμήματα των κοινοτήτων τους.
Τέλος, η Επιτροπή καλεί τα κράτη - μέλη να ενημερώσουν την Επιτροπή σχετικά με τα μέτρα που θα λάβουν ανταποκρινόμενα στην παρούσα σύσταση εντός 12 μηνών από τη δημοσίευσή της και, στη συνέχεια, μία φορά κάθε χρόνο.
«Πράσινες» μεταφορές
Το Δεκέμβριο του 2008, η Επιτροπή ενέκρινε, στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας «πράσινες» μεταφορές, σχέδιο δράσης για την ανάπτυξη των ευφυών συστημάτων μεταφορών στην Ευρώπη, συνοδευόμενο από πρόταση οδηγίας σχετικά με τη θέσπιση του πλαισίου για την εγκατάσταση ευφυών συστημάτων μεταφορών (ITS) στον τομέα των οδικών μεταφορών και για τις διεπαφές με άλλους τρόπους μεταφοράς. Η Επιτροπή πρότεινε συγκεκριμένα μέτρα, με στόχο να επιταχυνθεί η εγκατάσταση των ΤΠΕ, με στόχο τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης στα συστήματα μεταφοράς. Η χρήση ενέργειας από εξοπλισμό και υπηρεσίες ΤΠΕ αντιστοιχεί στο 8% περίπου της ηλεκτρικής ισχύος στην ΕΕ και σε εκτιμώμενο ποσοστό 2% των ανθρακούχων εκπομπών.
Η οδηγία 2005/32/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 6ης Ιουλίου 2005, σχετικά με τη θέσπιση πλαισίου για τον καθορισμό των απαιτήσεων οικολογικού σχεδιασμού όσον αφορά τα προϊόντα που καταναλώνουν ενέργεια, παρέχει κανόνες σε κοινοτική κλίμακα για τη διάθεση στην αγορά προϊόντων που καταναλώνουν ενέργεια, συμπεριλαμβανομένων των προϊόντων ΤΠΕ, σε σχέση με την ενεργειακή τους απόδοση και τις περιβαλλοντικές επιδόσεις καθ' όλο τον κύκλο ζωής τους. Η οδηγία παρέχει επίσης ευκαιρίες για εθελοντικές πρωτοβουλίες που κατέθεσε ο κλάδος.
Ο καθορισμός φιλόδοξων στόχων από τον τομέα των ΤΠΕ για τη βελτίωση των ενεργειακών και περιβαλλοντικών επιδόσεων των διεργασιών του είναι ύψιστης σημασίας. Η πρόοδος προς την επίτευξη τέτοιων στόχων πρέπει να είναι μετρήσιμη και επαληθεύσιμη. Οι στόχοι πρέπει να επικαιροποιούνται, καθώς θα διατίθενται πιο αξιόπιστα βασικά στοιχεία. Ο τομέας των ΤΠΕ έχει εκφράσει ενδιαφέρον για τη συγκρότηση φόρουμ των ΤΠΕ για την ενεργειακή απόδοση, που θα επιδιώξει να θεσπίσει και να εφαρμόσει ένα πλαίσιο για τη μέτρηση της ενέργειας του τομέα και του σχετικού αποτυπώματος άνθρακα, θα θέσει στόχους και θα προχωρήσει σε συγκριτική αξιολόγηση της προόδου.
Εκτιμάται ότι, από τις βελτιώσεις που πιστώνονται στη χρήση ΤΠΕ σε άλλους κλάδους, μπορεί να εξοικονομηθεί το 15% περίπου του συνόλου των εκπομπών άνθρακα μέχρι το 2020. Σημαντικές βελτιώσεις της ενεργειακής απόδοσης, χάρη στη χρήση ΤΠΕ, αναμένεται να γίνουν σύντομα εφικτές σε κτήρια και κατασκευές, στην εφοδιαστική, καθώς και στην τελική χρήση ενέργειας.
Το σχέδιο για «καθαρή» ανάκαμψη
Οπως αναφέρεται στο σκεπτικό της σύστασης, το Νοέμβριο του 2008 η Επιτροπή ενέκρινε ευρωπαϊκό σχέδιο ανάκαμψης της οικονομίας για ταχύτερη επιστροφή στην οικονομική μεγέθυνση, τονίζοντας την άμεση ανάγκη για επενδύσεις σε τεχνολογίες ενεργειακής απόδοσης και καθαρές τεχνολογίες. Για την εφαρμογή του σχεδίου αυτού, η Επιτροπή, στην ανακοίνωση με τίτλο «Επενδύοντας σήμερα για την Ευρώπη του αύριο», πρότεινε δέσμη μέτρων για να διοχετεύσει τη χρηματοδοτική στήριξη προς ενεργειακά και ευρυζωνικά δίκτυα υψηλών ταχυτήτων.
Στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού σχεδίου οικονομικής ανάκαμψης, η Επιτροπή έχει δρομολογήσει συμπράξεις δημόσιου - ιδιωτικού τομέα, που στοχεύουν στην περαιτέρω ανάπτυξη πράσινων τεχνολογιών και έξυπνων ενεργειακών υποδομών σε κτήρια, εργοστάσια μεταποίησης και στις μεταφορές: τις πρωτοβουλίες για ενεργειακά αποδοτικά κτήρια, εργοστάσια του μέλλοντος και πράσινα αυτοκίνητα, αντίστοιχα.
Ζωτική η σημασία
Ο τομέας των Τεχνολογιών Πληροφοριών και Επικοινωνιών (ΤΠΕ) μπορεί να προσφέρει εργαλεία προσομοίωσης, μοντελοποίησης, ανάλυσης, παρακολούθησης και απεικόνισης, που είναι ζωτικής σημασίας για να διευκολυνθεί μια συνολική κτιριακή προσέγγιση για το σχεδιασμό και τη λειτουργία των κτηρίων, η οποία θα συνεκτιμά πολλούς παράγοντες που επηρεάζουν την ενεργειακή ζήτηση.
(Από την εφημερίδα Η ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ, 19/10/2009)