Αγώνα με τον χρόνο δίνουν Ρώσοι και Ευρωπαίοι για να κερδίσουν το προβάδισμα στο μεγάλο παιχνίδι των αγωγών μεταφοράς φυσικού αερίου στην Ευρώπη. Η Ρωσία με τρεις θεαματικές κινήσεις, που ξετυλίχθηκαν τόσο σε διπλωματικό όσο και επιχειρηματικό επίπεδο έδωσε σημαντική ώθηση στον South Stream, o οποίος κέρδισε την έμπρακτη στήριξη της Γαλλίας, ενώ οι Ευρωπαίοι με πολιορκητικό κριό τον Οργανισμό Ανάπτυξης της Κασπίας (CDC) και τις πολιτικές επαφές επιχειρούν να διασφαλίσουν τις απαραίτητες ποσότητες αερίου από το Αζερμπαϊτζάν και το Τουρκμενιστάν για τους εναλλακτικούς αγωγούς και ταυτόχρονα να βρουν λύση στη διένεξη Αγκυρας- Μπακού, που φέρνει εμπόδια στην τράνζιτ μεταφορά.
Πριν από λίγες ημέρες η Τουρκία συμφώνησε με τη Ρωσία για τους όρους διέλευσης του υποθαλάσσιου τμήματος του South Stream από τα χωρικά της ύδατα στη Μαύρη Θάλασσα και ξεκινά άμεσα η μελέτη σκοπιμότητας.
Συνεργασία
Η συνεργασία της Τουρκίας, που είχε εξασφαλιστεί στις αρχές του καλοκαιριού στο Σότσι σε αντάλλαγμα με την συνεργασία ρωσικών εταιρειών στον πετρελαιαγωγό Σαμσούντα - Τσεϊχάν, δεν εξασφαλίζει μόνον το πλήρες bypass της Ουκρανίας (και των χωρικών της υδάτων) όπως επιθυμούσε διακαώς η Μόσχα. Ενισχύει σημαντικά τη διαπραγματευτική θέση της Αγκυρας απέναντι στις Βρυξέλλες σε όλα τα επίπεδα.
Η Τουρκία έχει το κλειδί για το πέρασμα όλων των εναλλακτικών αγωγών που σχεδιάζει η Ευρώπη για τη μεταφορά αερίου της Κασπίας, του Ελλάδας - Ιταλίας (ITGI), του Ναμπούκο και του ΤΑΡ εκτός από τον White Stream, o οποίος στοχεύει στη μεταφορά του αερίου μέσω Γεωργίας στη Ρουμανία με υποθαλάσσια σύνδεση από τη Μαύρη Θάλασσα. Οι σχέσεις Αγκυρας - Μπακού έχουν πέσει στο ναδίρ, εξ αιτίας των πολλαπλών διεκδικήσεων που προβάλλει η Τουρκία ως αντάλλαγμα για το τράνζιτ, από προνομιακές τιμές προμήθειας αερίου από το Αζερμπαϊτζάν ως το αίτημα να λειτουργεί ως μεταπωλητής για το 15% των ποσοτήτων κασπιακού αερίου που θα διέρχονται τράνζιτ από το έδαφός της. Το κλίμα επιδεινώθηκε ραγδαία μετά την προσέγγιση Τουρκίας - Αρμενίας.
Οι Ευρωπαίοι, από την πλευρά τους, μέσω του CDC, προσπαθούν να κλείσουν συμφωνίες με Αζερμπαϊτζάν και Τουρκμενιστάν για την εξασφάλιση των απαραίτητων ποσοτήτων αερίου για τους εναλλακτικούς αγωγούς, χωρίς απτά αποτελέσματα μέχρι στιγμής. Η Ιταλία που εκτός από τον South Stream έχει συμφέροντα και στον ΙΤGI (όπως άλλωστε και η Ελλάδα), δείχνει να πιέζει για λύση στο ζήτημα με την Τουρκία και το Αζερμπαϊτζάν. Μετά την πρόσφατη Κοινή Δήλωση στήριξης του έργου από τους υπουργούς Ενέργειας Ιταλίας και Τουρκίας, το ενδιαφέρον στρέφεται στη συνάντηση Μπερλουσκόνι - Ερντογάν τον Δεκέμβριο στη Ρώμη. Ας σημειωθεί ότι την Πέμπτη επισκέφθηκε το Αζερμπαϊτζάν ο υφυπουργός Εξωτερικών Σπύρος Κουβέλης.
Διαπραγματεύσεις
Οσο οι Βρυξέλλες προσπαθούν να βρουν τη λύση στο πρόβλημα -λύση που δεν αποκλείεται να σχετίζεται και με τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις της Τουρκίας- η Ρωσία κερδίζει έδαφος. Η Gazrpom, o ρωσικός κολοσσός του αερίου που συμμετέχει στον South Stream μαζί με την ιταλική Eni είναι σε προχωρημένες διαπραγματεύσεις με τον γαλλικό όμιλο ηλεκτρικής ενέργειας Electricite de France. H EdF επιβεβαιώσε την περασμένη Τετάρτη ότι ενδιαφέρεται να αποκτήσει μερίδιο στο υποθαλάσσιο τμήμα του South Stream που θα περνά από τη Μαύρη Θάλασσα, συνδέοντας τη Ρωσία με τη Βουλγαρία. Σε αντιστάθμισμα θα παίρνει ποσότητες αερίου ανάλογες με τη συμμετοχή της.
Στήριξη στον South Stream
Η στήριξη της Γαλλίας στον South Stream έχει ανεβάσει κατακόρυφα τον πήχυ. Ο αγωγός δηλώνουν οι Ρώσοι θα είναι έτοιμος το 2015 ίσως και νωρίτερα, ακόμα και από τον Nord Stream (Ρωσία - Γερμανία) όπως δήλωσε χαρακτηριστικά ο Ρώσος πρωθυπουργός Βλαντιμίρ Πούτιν μετά από συνάντηση που είχε προχθές στην Αγία Πετρούπολη με τον Σίλβιο Μπερλουσκόνι. Η Ιταλία, μέσω της κρατικά ελεγχόμενης Eni, μετέχει εξαρχής στο πρότζεκτ. Οι δύο πρωθυπουργοί είχαν μάλιστα τηλεφωνική συνδιάσκεψη με τον πρωθυπουργό της Τουρκίας, και συζήτησαν και έναν ακόμα αγωγό τον Blue Stream II, για την τροφοδοσία με αέριο της Μέσης Ανατολής.
(Από την εφημερίδα ΗΜΕΡΗΣΙΑ, 24-25/10/2009)