"Εξοικονομώ κατ΄ οίκον" ακούμε και "Εξοικονομώ κατ΄ οίκον" δεν βλέπουμε στην Ελλάδα με φόντο την αντιπαράθεση κυβέρνησης - αντιπολίτευσης για το τις πταίει.
Την ίδια ώρα, οι Ευρωπαίοι πολίτες έχουν στην διάθεσή τους μια σειρά από κίνητρα κυριολεκτικά για όλα τα γούστα, τα οποία τους επιτρέπουν να προχωρούν σε παρεμβάσεις που οδηγούν στη μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης στις κατοικίες.
Στο Βέλγιο, για παράδειγμα, εργασίες από αντικατάσταση λεβήτων έως τοποθέτηση ειδικών τζαμιών επιδοτούνται με ποσοστά από 15% έως 40%. Υπάρχει,δε, μία γενική μείωση του ΦΠΑ στο 6% από το 21% για εργασίες ανακαίνισης στα κτίρια με ηλικίας μεγαλύτερα των 5 ετών. Σε συγκεκριμένες περιοχές (χαμηλού εισοδήματος) μεγάλων πόλεων υπάρχει ένα ειδικό ταμείο επενδύσεων για την υποστήριξη έργων βελτίωσης των υποδομών για πολυκατοικίες παλαιότερες των 15 ετών.
Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση διένειμε το 2005 (1χρόνο εφαρμογής) μία "επιχορήγηση θέρμανσης" (75€) σε κάθε οικογένεια για θέρμανση από φυσικό αέριο ή πετρέλαιο. Σκοπός ήταν η μετατροπή της επιχορήγησης σε μία περισσότερο δομημένη επιχορήγηση εξοικονόμησης ενέργειας, με στόχο τη μείωση των ενεργειακών δαπανών στις οικογένειες, προωθώντας την ενεργειακή απόδοση. Για χαμηλού εισοδήματος οικογένειες υπάρχει μία δομημένη επιχορήγηση για πετρέλαιο και φυσικό αέριο, εφόσον οι τιμές τις ενέργειας ξεπεράσουν ένα συγκεκριμένο όριο.
Ειδικότερα στις Βρυξέλλες, για κατοικίες που κατασκευάστηκαν πριν το 1945 δίνεται επιχορήγηση για επεμβάσεις: στην μόνωση του κτηρίου, στην εγκατάσταση αποδοτικών συστημάτων θέρμανσης και ζεστού νερού. Για όλες τις κατοικίες επιχορήγηση δίνεται για:
- ενεργειακά αποδοτικές οικιακές συσκευές (καταψύκτες, ψυγεία, πλυντήρια)
- Χαμηλής θερμοκρασίας και συμπυκνωτές υψηλής απόδοσης λεβήτων και ρυθμιστές συστημάτων,
- Ηλιακούς συλλέκτες και PV.
Οι επιθεωρήσεις από ειδικούς προσφέρονται σε επιδοτούμενη τιμή.
Στη Φλάνδρα, επιχορηγείται το 10% της επένδυσης για εγκαταστάσεις Φωτοβολταϊκών. Επιπλέον, πράσινα πιστοποιητικά δίνονται με συγκεκριμένο ποσοστό τις τάξης του 450 € ανά MWh. Αρκετές επιχορηγήσεις μπορούν να αποκτηθούν για την ανακαίνιση των κατοικιών, αλλά αυτές είναι περιορισμένες στις χαμηλού εισοδήματος τάξεις και δεν είναι απαραίτητο να αφορούν εφαρμογές ενεργειακής απόδοσης. Η κυβέρνηση επιχορηγεί μη κυβερνητικούς οργανισμούς για να δίνουν πληροφορίες σε κατασκευαστές και εταιρίες ανακαίνισης.
Στη Βαλλωνία, στα πλαίσια του ενεργειακού ταμείου 2005-2007, το οποίο στοχεύει τη μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης κατά 6% το 2010 σε σχέση με το 2000, επιχορηγούνται οι ανακαινίσεις υφιστάμενων κατοικιών (μόνωση, αποδοτικούς λέβητες, ρυθμιστές συστημάτων θέρμανσης) και για νέες κατοικίες οι οποίες είναι περισσότερο μονωμένες. Επίσης επιχορηγούνται ενεργειακές επιθεωρήσεις, θερμογραφήσεις, εγκαταστάσεις συστημάτων μηχανικού αερισμού με ανάκτηση θερμότητας. Για χαμηλού εισοδήματος κατοίκους, προβλέπεται ένα ειδικό πρόγραμμα επιχορήγησης, για την προώθηση των επενδύσεων.
Σε επίπεδο Δήμων, δε, επιχορηγήσεις μπορούν να διατεθούν όταν τοποθετείται μόνωση στην οροφή, low-e υαλοπίνακες, ηλιακοί συλλέκτες κλπ. Αυτές οι επιχορηγήσεις μπορούν να συνδεθούν με το επίπεδο του εισοδήματος. Κάποιοι δήμοι χορηγούν στις κατοικίες εθελοντικό ενεργειακό λογότυπο ή/και 'παθητικής' κατοικίας.
Στην Γαλλία, η επιδότηση μπορεί να φτάσει και το 50% προκειμένου να τοποθετηθούν αντλίες θερμότητας, ηλιακά θερμικά συστήματα, φωτοβολταϊκά συστήματα και λέβητες βιομάζας.
Επιπλέον, από το 2007 οι δημοτικές αρχές μπορούν να μειώσουν το φόρο ακίνητης περιουσίας για τα κτίρια (κατασκευής πριν από το 1989) όπου οι ιδιοκτήτες τους ξοδεύουν περισσότερα από 10.000 ευρώ για την εφαρμογή μέτρων εξοικονόμησης ενέργειας. Η μείωση μπορεί να είναι 50 ή 100% του φόρου και διαρκεί για 5 χρόνια.
Στο Ηνωμένο Βασίλειο, δίδεται επίδομα εξοικονόμησης ενέργειας για συγκεκριμένες κατηγορίες ιδιοκτητών ( Landlords Energy Saving Allowance - LESA), ενώ άλλοι οι οποίοι νοικιάζουν τα ακίνητά τους, εφόσον μονώσουν τη σοφίτα, τους τοίχους (διάκενα και εξωτερική) στις ιδιοκτησίες τους, μπορούν να λάβουν έκπτωση στο φόρο εισοδήματός τους. Το μέγιστο ποσό που μπορούν να λάβουν είναι £1,500 για κάθε ιδιοκτησία. Σε συνέχεια της οικονομικής πολιτικής, από την 6η Απριλίου 2006 το LESA έχει επεκταθεί και δίνει την δυνατότητα στους ιδιοκτήτες να λάβουν το επίδομα για έξοδα που αφορούν την υγρομόνωση και μόνωση του συστήματος ζεστού νερού σε σπίτια κατοικιών που νοικιάζουν.
Επίσης εφαρμόζεται μειωμένο ποσοστό ΦΠΑ για συγκεκριμένες χρηματοδοτούμενες επιχορηγήσεις προϊόντων εξοικονόμησης ενέργειας. Το 1998 η κυβέρνηση παρουσίασε το ποσοστό του ΦΠΑ στο 5% για χρηματοδοτούμενες επιχορηγήσεις εγκαταστάσεων για συγκεκριμένα προϊόντα εξοικονόμησης ενέργειας (περιλαμβάνοντας μόνωση, παράθυρα, ζεστό νερό και συστήματα ελέγχου κεντρικής θέρμανσης) σε σπίτια ηλικιωμένων, λιγότερο εύπορων, ευάλωτων οικογενειών.
Το 2000 η κυβέρνηση επέκτεινε το μέτρο σε όλους τους ιδιοκτήτες κατοικιών, ακόμα και στις περιπτώσεις που οι υπηρεσίες δεν προέρχονταν από χρηματοδοτούμενες επιχορηγήσεις.
Από την ίδια χρονιά, μειωμένος ΦΠΑ εφαρμόζεται στα ηλιακά πάνελ, στις μικρές ανεμογεννήτριες και στα υδροηλεκτρικά, στις αντλίες θερμότητας υπεδάφους και αέρα, στη μικρο-συμπαραγωγή ηλεκτρισμού και θερμότητας και στους λέβητες βιομάζας.
Ακόμη, εφαρμόζεται το Warm Front - Θερμό μέτωπο (παλαιότερα γνωστό και ως Σχέδιο οικιακής ενεργειακής αποδοτικότητας), ένα κυβερνητικό πρόγραμμα χρηματοδότησης για να αντιμετωπιστεί το φαινόμενο της ενεργειακής φτώχιας. Παρέχει απευθείας βοήθεια χρηματοδότησης για θέρμανση και μόνωση σε ανθρώπους με χαμηλό εισόδημα, έχοντας λάβει ορισμένα εισοδηματικά οφέλη. Οι διαθέσιμες χρηματοδοτήσεις ανέρχονται στο ποσό των £2,700 (ή £4,000 για κεντρικά συστήματα θέρμανσης με πετρέλαιο). Το πρόγραμμα αφορά στους ιδιοκτήτες ή μισθωτές. Μεταξύ του 2000 και 2005 πάνω από ένα εκατομμύριο οικογένειες έχουν λάβει το βοήθημα.
Στη Γερμανία, από το 2007 η KfW Promotional Bank προσφέρει ένα νέο σύστημα το οποίο δίνει επιχορηγήσεις για ενεργειακά αποδοτικές ανακαινίσεις σε ιδιοκτήτες μονοκατοικιών, διπλοκατοικιών ή διαμερισμάτων. Η επιχορήγηση εξαρτάται από την ενεργειακή ζήτηση μετά την ανακαίνιση:
- 30 % βελτίωση σε σχέση με τις απαιτήσεις για τα νέα κτίρια: 17.5 % επιχορήγηση, μέγιστο ποσό 8750 €/μονάδα στέγασης
- Παρόμοιο με τις απαιτήσεις για τα νέα κτίρια: 10 % επιχορήγηση, μέγιστο ποσό 5000 €/μονάδα στέγασης
- Σχετική μείωση αλλά χωρίς να καλύπτει τις απαιτήσεις για τα νέα κτίρια: 5 % επιχορήγηση, μέγιστο ποσό 2500 €/μονάδα στέγασης
Υπάρχουν διαφορετικά προγράμματα επιχορήγησης στα κρατίδια. Στο Αμβούργο π.χ. παρέχεται η επιχορήγηση για ενεργειακά αποδοτικές ανακαινίσεις πολυκατοικιών.
(Δημοσιεύεται και στο www.axiaplus.gr)