Είκοσι χρόνια μετά την Πτώση του Τείχους όλες οι εκκρεμότητες που άνοιξαν με την ανεξέλεγκτη κατάρρευση του «Υπαρκτού Σοσιαλισμού» στην Ανατολική Ευρώπη παραμένουν ανοικτές:
- Πρώτον η προσαρμογή της Ευρωπαϊκής Ολοκλήρωσης στην ενοποίηση της Γερμανίας. Το διπλό στοίχημα των Κολ-Μιτεράν έτσι όπως διαμορφώθηκε στα τέλη του 1989 αρχές του 1990 για Νομισματική και Πολιτική Ενοποίηση παραμένει ημιτελές κατά το δεύτερο σκέλος.
Οι συνθήκες του Άμστερνταμ και της Νίκαιας υπήρξαν συμβιβασμοί του ελάχιστου κοινού παρονομαστή, η Συνταγματική Συνθήκη ναυάγησε το 2005 όχι μόνον από μια ετερόκλητη πλειοψηφία των Γάλλων ψηφοφόρων αλλά και από τη δυσπιστία της γαλλικής κυβερνώσας ελίτ απέναντι στο Βερολίνο, με τη Συνθήκη της Λισαβόνας σήμερα να είναι σαφώς κατώτερη τόσο της αναγκαίας πολιτικής πλαισίωσης του ευρώ όσο και της ακόμη πιο αναγκαίας συντονισμένης παρουσίας της Γηραιάς Ηπείρου στη διαμόρφωση των ισορροπιών ενός πολυπολικού κόσμου.
Ο Γαλλογερμανικός άξονας έχασε τη δυναμική του από την επαύριον της πτώσης του Τείχους, την ξαναβρήκε πρόσκαιρα το διάστημα 2003-5 και σήμερα λειτουργεί περισσότερο σαν δίκτυ ασφαλείας για την αποτροπή μετωπικής αντιπαράθεσης Παρισιού - Βερολίνου παρά σαν ατμομηχανή της ευρωπαϊκής ενοποίησης.
- Είκοσι χρόνια μετά την πτώση του Τείχους και η θέση της Μόσχας στους διεθνείς συσχετισμούς και κυρίως στην Ευρωπαική Ασφάλεια παραμένει ρευστή. Οι σχέσεις ΗΠΑ-Ρωσίας βρίσκονται σε μια φάση προσεκτικής αναζήτησης μετρά την ψυχροπολεμική αντιπαλότητα της οκταετίας Μπους, οι θεσμικές σχέσεις με την Ε.Ε στερούνται περιεχομένου με μόνη την σταθερή διμερή σχέση Μόσχας-Βερολίνου να αποτελεί σημείο αναφοράς.
- Παρά την πλήρη ένταξη της στο ΝΑΤΟ και στην Ε.Ε η Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη παραμένουν εστία αστάθειας και μειωμένης προβλεψιμότητας. Οι χώρες της περιοχής έχουν κατά κύριο λόγο φιλοατλαντική κα φιλοαμερικανική κατεύθυνση και είναι μόνιμος παράγων παρενόχλησης τόσο στην περαιτέρω αναζήτηση ευρωπαϊκής συνοχής όσο και στην προσέγγιση της Ε.Ε με τη Ρωσία. Από τον Σεπτέμβριο του 2008 και μετά η Κρίση και η Ύφεση έκαναν ακόμη πιο έντονη την αίσθηση ότι οι χώρες της περιοχής βρίσκονται ντε φάκτο σε μια δεύτερη ευρωπαϊκή ταχύτητα.
- Αστάθεια και αβεβαιότητα χαρακτηρίζει και τις χώρες της πρώην ΕΣΣΔ με τις ΗΠΑ και την Ε.Ε να μη θέλουν πλέον να αναλάβουν το κόστος της σύγκρουσης με τη Ρωσία που θα συνεπαγόταν η ενταξιακή τους πορεία προς την Ε.Ε και το ΝΑΤΟ αλλά και τη Μόσχα να στερείται, πέραν του σταθερού Βέτο σε κάθε ευρωατλαντική επιλογή των εν λόγω χωρών, συνολικής στρατηγικής.
Τα παραπάνω σε μεγάλο βαθμό οφείλονται στον ανεξέλεγκτο και απρόβλεπτο χαρακτήρα των μεγάλων ανατροπών του 1989-91. Ο Γκορμπατσόφ θέλησε να απαλλαγεί από τον Χόνεκερ στην Ανατολική Γερμανία και τους Χούζακ-Γιάκες στην Τσεχοσλοβακία για να αποκτήσει μεταρρυθμιστές συμμάχους και όχι για να προκαλέσει καθεστωτική κατάρρευση. Θέλησε να μεταλλάξει την ΕΣΣΔ σε πραγματική ομοσπονδία κα όχι να δει τους Γέλτσιν-Σουσκεβιτς και Κραβτσούκ να τηλεφωνούν πρώτα στον Μπους πατέρα για να τυ ανακοινώσουν την διάλυσή της.
Είκοσι χρόνια μετά οι ανεξέλεγκτες εξελίξεις του 1989-91 προβάλλουν μακράν του να είναι διαχειρίσιμες.
(Από την εφημερίδα ΗΜΕΡΗΣΙΑ,03/11/2009)